Δύο γιορτές, τις οποίες σέβεται ιδιαίτερα ο λαός μας, η Ορθόδοξη εκκλησία μας τιμά στις 6 και 7 του Γενάρη. Είναι τα άγια Θεοφάνια και η ημέρα του ΑγίουΠροφήτη, Προδρόμου και Βαπτιστή Ιωάννη.Στην πατρίδα μας τα Θεοφάνια είναι γνωστά και ως ημέρα του Ιορδάνη, ενώ σε πολλές περιοχές - με την ονομασία “Βοντίτσι”, που σημαίνει νεράκια. Την ημέρα αυτή ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος βάπτισε στα νερά του Ιορδάνη τον Ιησού Χριστό. Ο 30 ετών Ιησούς έσκυψε το κεφάλι του μπροστά στον Ιωάννη, ο οποίος τον βάπτισε με νερό, ενώ ο ίδιος ο Θεός μαρτυρεί, ότι αυτός είναι ο Υιός του Θεού. Στο βάπτισμα παραβρίσκονταν και το Άγιο Πνεύμα υπό την μορφή περιστεριού. Με τον τρόπο αυτόν ο Θεός έδειξε στον κόσμο την τριαδική του φύση. Με το βάπτισμα τίθεται η αρχή του κηρύγματος του Χριστού. Σύμφωνα με τις εβραϊκές παραδόσεις, η ηλικία 30 ετών ήταν απαραίτητη για κάθε ιερέα ή δάσκαλο, γιατί ο άνθρωπος τότε είναι ώριμος και υπεύθυνος για τις πράξεις του. Για τους χριστιανούς το βάπτισμα είναι ένα μυστήριο, σύμβολο της κάθαρσης από το προπατορικό αμάρτημα, ύστερα από το οποίο ο αμαρτωλός και καταραμένος άνθρωπος βγαίνει ανανεωμένος και αναγεννημένος. 

Σε πολλές περιοχές ακόμα την προηγούμενη μέρα διενεργούνται τελετουργικά δρώμενα για υγεία. Στις αρχές του 20ου αιώνα ο γνωστός Βούλγαρος εθνογράφος Ντίμιταρ Μαρίνοφ περιγράφει κοριτσίστικο έθιμο "σιβούϊνιτσα" ή "σοβόϊνιτσα", που πραγματοποιείται στις 5 Ιανουαρίου. Το πρωί οι κοπέλες συγκεντρώνονται, επιλέγουν "νύφη" και "παλικάρι". Στο κεφάλι της "νύφης" βάζουν ένα πέπλο από κόκκινη ζώνη, το "αγόρι" είναι ντυμένο με ανδρικά ρούχα. Εκείνοι που θα εκτελέσουν τα τελετουργικά τραγούδια ξεκινούν να γυρίζουν τα σπίτια αφού τα πιο μικρά κορίτσια κρατούν καλάθι, στο οποίο βάζουν τα δώρα από τους οικοδεσπότες. Ένα από τα κορίτσια κρατά ένα δοχείο με νερό και μάτσο βασιλικό με το οποίο ραντίζουν τους ανθρώπους, τα ζώα και τα σπίτια. Το νερό αυτό έχει τη δύναμη να διώχνει το κακό και τις κακές δυνάμεις.

Τα Άγια Θεοφάνια είναι μια από τις παλιότερες χριστιανικές γιορτές και η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία την τιμάει με εξαιρετική πανηγυρικότητα. Σε κάθε ναό η ημέρα αυτή γίνεται δεκτή με προπαρασκευαστική 24ωρη νηστεία στις 5 του Γενάρη, όταν γίνεται ο Μεγάλος αγιασμός. Η νηστεία είναι αυστηρή, ενώ οι πιο ευλαβείς χριστιανοί δεν τρώνε όλη την ημέρα, για να προϋπαντήσουν τη μεγάλη γιορτή με την απαραίτητη πνευματική εξύψωση. Στα Θεοφάνια οι ναοί είναι γεμάτοι με πιστούς, αλλά οι περισσότεροι είναι στην Θεία Λειτουργία και στον Μεγάλο αγιασμό. Με ψαλμωδίες και ειδικές προσευχές αγιάζεται και ευλογείται το νερό - το σύμβολο της ζωής. Την ημέρα των Θεοφανείων η παράδοση επιβάλλει ιερείς να πετάνε τον σταυρό στα παγωμένα νερά των ποταμών, των λιμνών και της θάλασσας, και ομάδες, εξοικειωμένων με το κρύο, ανδρών να ρίχνονται να τους πιάσουν γιατί υπάρχει δοξασία πως όποιος τους βγάλει από το νερό θα είναι γερός και ευτυχισμένος όλο το χρόνο. Οι άνθρωποι ονομάζουν αυτήν την παράδοση αγιασμό των υδάτων και πιστεύουν πως με αυτόν τον τρόπο διώχνουν τις κακές δυνάμεις. Την ημέρα των Θεοφανείων αγιάζονται και οι βουλγαρικές πολεμικές σημαίες.

Στις 7 Ιανουαρίου, την επόμενη ημέρα των Θεοφανείων, η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου και Βαπτιστή. Στη λαϊκή παράδοση η γιορτή ονομάζεται Ιβάνοβντεν.Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία 371.082 Βούλγαροι τιμούν την ημέρα αυτή την ονομαστική γιορτή τους. Γιορτάζουν όλοι όσοι έχουν ονόματα Ιβάν, Ιβάνκα, Ιωάν, Ιωάνα, Καλογιάν, Γιόβκο, Γιόβκα, Ιβάιλο και Ιβάιλα. Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση, τα παραδοσιακά φαγητά αυτής της μέρας είναι βρασμένο σιτάρι, φασόλι, τυρόπιτα, χοσάφι και χοιρινά παϊδάκια με λάχανο.

Φωτογραφίες:BGNES

Επιμέλεια: Ελληνική σύνταξη