Η ευφυής βιομηχανία, ή «Βιομηχανία 4.0» όπως την αποκάλεσαν στη Γερμανία το 2011, συμπεριλαμβάνει το πιο σύγχρονο επίπεδο αυτοματοποίησης των διαδικασιών παραγωγής, μέσω της ψηφιακής σύνδεσης, μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών και της διαδικτυακής τεχνολογίας. Το ειδησεογραφικό πρακτορείο Mediapool, ανήρτησε, στην ιστοσελίδα του, άρθρο για την βουλγαρική οικονομία, η οποία έχει τη σημαντικότερη συμβολή στην τεχνολογική της ανάπτυξη.

Στη Βουλγαρία, κινητήρας της «επανάστασης» είναι ο τομέας της «Ηλεκτρονικής και ηλεκτροτεχνικής» που προκάλεσε σάλο στην παγκόσμια αγορά στο διάστημα των τελευταίων ετών και μετατράπηκε στην πρώτη βιομηχανία εξαγωγών, η οποία εξήγαγε προϊόντα αξίας, σχεδόν, 2,9 δισ. ευρώ το 2017. Με τον τρόπο αυτό ξεπέρασε τις εξαγωγές του τομέα των καυσίμων, και τα ορυχεία χαλκού, η οποία αυξήθηκε δραστικά το 2017.

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα, μέχρι τώρα, στοιχεία για το 2018, η Βουλγαρία θα συνεχίσει να βρίσκεται στην πρώτη θέση, τονίζει στη συνέντευξή του στη Mediapool, ο Ρούμεν Ατανάσοφ, πρόεδρος της Ένωσης ηλεκτρονικής και ηλεκτροτεχνίας της Βουλγαρίας. 

Όπως είπε, η, τρόπον τινά, αρχική «επανάσταση» δεν συνέβη ξαφνικά. Εδώ και μια δεκαετία υπάρχει σταθερή ανάπτυξη του κλάδου, ο οποίος ξεπερνά όλους τους υπόλοιπους εξαγωγικούς κλάδους. Σύμφωνα με τον Ρούμεν Ατανάσοφ, οι λόγοι για την επιτυχία της βιομηχανίας είναι και ιστορικοί - ο κλάδος είχε μια εξαιρετικά έντονη ανάπτυξη χάρη στο τεράστιο ποσό των επαγγελματιών που είχε η Βουλγαρία στις δεκαετίες του '70 και του '80. Ακόμη και σήμερα, αυτό το πνευματικό δυναμικό προσελκύει τους ξένους επενδυτές περισσότερο από την χαμηλή φορολογία. Κι αυτό επειδή οι φόροι μπορούν να κρυφτούν, αλλά η ανικανότητα δεν κρύβεται, υπογραμμίζει ο ίδιος.

Ανάμεσα τους μεγαλύτερους επενδυτές, στον κλάδο, είναι οι διάσημες επιχειρήσεις Όμιλος Liebherr, ABB, Sensata Technologies, Schneider Electric, Melexis, Behr-Hella, Festo Production, Hyundai Heavy Industries, Visteon, υπενθυμίζει ο Ρούμεν Ατανάσοφ. Ένα από τα βασικά αγαθά για εξαγωγή είναι ηλεκτρικές συσκευές χαμηλής τάσης. Η ABB έχει τέσσερα τέτοια εργοστάσια και ετοιμάζει πέμπτο. Κατασκευάζονται, επίσης, ψυγεία. Το εργοστάσιο Liebherr, στην πόλη Πλόβντιβ είναι η μεγαλύτερη εταιρεία στον κόσμο, με παραγωγή περίπου 1 εκατομμύριο ψυγεία ετησίως. Η βουλγαρική εταιρεία Datecs Ltd κατέχει ηγετική θέση στην περιφερειακή αγορά στις ταμειακές μηχανές. Στη Βουλγαρία κατασκευάζονται ηλεκτρονικά μηχανήματα, τα οποία χρησιμεύουν στην διαχείριση των μηχανημάτων του παραγωγικού κύκλου. Στη Σόφια, για παράδειγμα, υπάρχει μια επιχείρηση που προμηθεύει ηλεκτρονικά είδη για τα τρένα της καναδικής Bombardier, μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις τρένων και αεροπλάνων Επίσης στη Σόφια, λειτουργεί επιχείρηση που πουλά ηλεκτρονικά μέρη για όλα τα είδη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας - αιολικές γεννήτριες, ηλιακές εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας κ.λπ.

Τα τελευταία χρόνια, αναπτύσσεται και η αγορά των, αποκαλούμενων, αποθηκών ενέργειας (energy storage), όπου συσσωρεύεται ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές παραγωγής, όταν το δίκτυο δεν χρειάζεται αυτή την ηλεκτρική ενέργεια άμεσα.

Σύμφωνα με τον Λιουντμίλ Μιχάηλοφ, αναλυτή και μέλος της Ένωσης ηλεκτρονικής και ηλεκτροτεχνίας της Βουλγαρίας, στη χώρα λειτουργούν 402 οικονομικά σημαντικές επιχειρήσεις κατασκευής ηλεκτρονικών και ηλεκτροτεχνικών προϊόντων. Από αυτούς, 65 έχουν ιδρυθεί από αλλοδαπούς επενδυτές και απασχολούν περίπου 27.000 άτομα από το σύνολο των 43.000 του παραγωγικού τομέα. Σχεδόν η μισή παραγωγή του τομέα πραγματοποιείται στα εργοστάσια των ξένων επενδυτών. Ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων, ιδιαίτερα ξένων, λειτουργεί στη Σόφια, αλλά υπάρχουν πολλές που λειτουργούν και σε άλλες περιοχές της Βουλγαρίας.

Ωστόσο προβλήματα υπάρχουν. Μέρος του τομέα βρίσκεται, ακόμα, στην τρίτη ή και στη δεύτερη βιομηχανική επανάσταση. Η παρατηρούμενη αύξηση των τελευταίων ετών, οφείλεται στην εκσυγχρονισμένη παραγωγή καλωδίων, για την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, τα οποία εξάγονται, κυρίως, στη Γερμανία. Αυτά τα εργοστάσια, ωστόσο, θεωρούνται κοινωνικές επιχειρήσεις που δημιουργούν θέσεις εργασίας για τους ανεκπαίδευτους ή τους εργαζόμενους χαμηλής ειδίκευσης. Ένα άλλο πρόβλημα είναι ο ισχυρός κατακερματισμός του τομέα. Πιο κρίσιμο είναι το πρόβλημα έλλειψης τεχνικού προσωπικού. Οι νέοι προτιμούν να σπουδάζουν οικονομικά, δίκαιο και άλλες ειδικότητες, οι οποίες θα τους βοηθήσουν να βρουν δουλειά πιο γρήγορα - στο χώρο του θεάματος, τη διαφήμιση, το μάρκετινγκ. Δεδομένης της έλλειψης προσωπικού, οι ειδικοί στράφηκαν στις γυναίκες και τους συνταξιούχους, οι οποίοι μπορούν να συμμετέχουν πιο ενεργά στη διαδικασία, εάν εφαρμοστεί ένα ευέλικτο και μειωμένο ωράριο.

Οι εκπρόσωποι της Ένωσης ηλεκτρονικής και ηλεκτροτεχνίας της Βουλγαρίας, θεωρούν ότι απαιτείται μια επαρκής κυβερνητική πολιτική για να μην παραμείνει η κοινωνία πίσω από την 4η βιομηχανική επανάσταση.

Οι ειδικοί είναι κατηγορηματικοί, ότι παρά τις προβλέψεις περί επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας και τον ερχομό μιας νέας κρίσης, δεν υπάρχουν θεμελιώδεις προϋποθέσεις, στο συγκεκριμένο τομέα, για προβλήματα στον κλάδο μέσα στο 2019.

Επιμέλεια: Μανουέλ Σάβοφ

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης