Στην Προϊστορική Εποχή στη Γη κυριαρχούσαν τεράστια ερπετά. Και παρόλο που οι επιστήμονες για πολύν καιρό θεωρούσαν την τωρινή Βουλγαρία βυθό της θάλασσας, αποδείχθηκε ότι εδώ επίσης υπήρχε νησί, μέρος του ευρωπαϊκού αρχιπελάγους, στο οποίο ζούσαν διάφοροι ως προς το μήκος και το είδος τους δεινόσαυροι.
Πριν από 84 εκατομμύρια χρόνια στην περιοχή της ευρωπαϊκής ηπείρου υπήρχαν πολλά νησιά, περιβαλλόμενα από θερμά θαλάσσια νερά, πλούσια σε ζωή – το μαρτυρούν τα απομεινάρια από χελώνες, κροκόδειλους, γύρη από δέντρα, αλλά επίσης δεινόσαυρους. Οι επιστήμονες τους αποκαλούν «νησιώτικους νάνους», επειδή οι περιορισμένοι τροφή και χώρος δεν τους έδιναν τη δυνατότητα να φτάσουν τα τεράστια μεγέθη των ηπειρωτικών ειδών της Βόρειας ή Νότιας Αμερικής.

Τα πρώτα ίχνη από τα προϊστορικά ερπετά στα εδάφη μας ανακαλύφθηκαν το 1981 από σπηλαιολόγους κοντά στο χωριό Ντρασάν, της περιοχής της Βράτσα, οι οποίοι βρήκαν σε έναν από τους τοίχους της σπηλιάς να εξέχουν οστά.

«Τα πρώτα ευρήματα – οστά δεινοσαύρων, βρέθηκαν στην περιοχή της σπηλιάς «Ο Λαβύρινθος» - λέει η διδάκτωρ Λατίνκα Χρίστοβα από το Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών. – «Τα απομεινάρια τους βρέθηκαν με διαφορετικό τρόπο στους θαλάσσιους βράχους.»

Η επόμενη ανακάλυψη που αφορά τους δεινόσαυρους στο έδαφός μας επίσης έγινε τυχαία. Το 2012 ο ερασιτέχνης παλαιοντολόγος Αντρέι Τσόνκοφ γυρίζει την περιοχή του Τραν, για να μαζέψει απολιθωμένα ασπόνδυλα και σε έναν χείμαρρο βρίσκει οστό του μεγαλύτερου ερπετού. Τρία χρόνια αργότερα ερευνητική αποστολή επιστημόνων, μαζί με τη διδάκτορα Λατίνκα Πετρόβα βρίσκει το κοίτασμα με απομεινάρια δεινοσαύρων και το περασμένο έτος αρχίζουν ανασκαφές.

«Δυστυχώς, τα οστά που βρέθηκαν κοντά στο Τραν δεν έχουν διασωθεί καλά και από την εξωτερική μορφολογία τους δύσκολα μπορεί να κριθεί σε ποια ομάδα ανήκουν. Προς το παρόν υποθέτουμε ότι υπάρχουν τουλάχιστον τρεις ομάδες δεινοσαύρων» - λέει η ίδια. «Τα πρώτα κομμάτια που βρήκαμε είναι από τιτανόσαυρους, και άλλο οστό πιθανόν είναι από μεγάλο και αρπακτικό δεινόσαυρο που επιθέτονταν σε άλλους δεινόσαυρους και ζώα και τους έτρωγε.»

Οι δεινόσαυροι κυριαρχούσαν στη Γη ολόκληρα 165 εκατομμύρια χρόνια, αλλά πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια ένα σύνολο γεγονότων οδήγησε στον όλεθρό τους. Πρώτα η διαρκής ηφαιστειακή δραστηριότητα στην περιοχή της Ινδικής Υποηπείρου κλόνισε τη σταθερότητα του κλίματος και στο τέλος γιγαντιαίος μετεωρίτης έπεσε στον Κόλπο του Μεξικού και οδήγησε στην εξαφάνισή τους.

Σε αντίθεση με τους δεινόσαυρους, σήμερα οι άνθρωποι μπορούν μόνοι τους να αυτοκαταστραφούν.

«Είμαστε ο μεγαλύτερος εχθρός όχι μόνο όλου του πλανήτη, αλλά και του εαυτού μας» - είναι κατηγορηματική η διδάκτωρ Λατίνκα Χρίστοβα. – «Οι οργανισμοί δεν έχουν τη δυνατότητα να προσαρμοστούν στη γρήγορη παγκόσμια θέρμανση και δεν έχουν πού να πάνε, επειδή έχουμε καταλάβει το περιβάλλον τους. Εκτός από τις γρήγορες κλιματικές αλλαγές, έχουμε πλημμυρίσει τη Γη με σκουπίδια – πλαστικά απορρίμματα βρέθηκαν ακόμη και στο πιο βαθύ σημείο του πλανήτη – την Τάφρο των Μαριανών. Αλλά σε αντίθεση με τους δεινόσαυρους, εμείς έχουμε επιλογή – οι πολιτικοί πρέπει επιτέλους να ακούσουν τι μιλούν οι επιστήμονες, εάν θέλουμε να σωθούμε. Εάν δε ληφθούν γρήγορα μέτρα, μετά από 20-30 χρόνια μπορεί να είναι πια αργά.

Έστω και για τα μεγάλα τέρατα που ζούσαν κάποτε στη Γη σήμερα να κρίνουμε μόνο από τα απομεινάρια τους, κάποιοι από τους ομοειδείς τους είναι ακόμα ανάμεσά μας.

«Δεν εξαφανίστηκαν όλοι οι δεινόσαυροι» – δηλώνει η διδάκτωρ Λατίνκα Χρίστοβα – Εάν συγκριθούν τα θηλαστικά και γενικά τα είδη που υπάρχουν στον πλανήτη μας με τα πτηνά που επιβίωσαν από τη γραμμή των δεινοσαύρων, θα δούμε ότι τα διάφορα είδη πτηνών είναι πολύ περισσότερα από μας. Δηλαδή, ένα μέρος των δεινοσαύρων εξαφανίστηκαν, ενώ άλλοι εξακολουθούν να πετούν και να μας χαροποιούν με τα τραγούδια και τα χρώματά τους. Εάν δεν είχαν εξαφανιστεί οι δεινόσαυροι, δε θα υπήρχε και η ανθρώπινη νοημοσύνη.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα