Λίγο μετά τις ευρωεκλογές και σχεδόν τρεις μήνες πριν από τις δημοτικές εκλογές, ήρθε και πάλι στην επιφάνεια η ιδέα της ριζικής μείωσης των κομματικών επιδοτήσεων. Αφορμή ήταν ένας οικονομικός έλεγχος, σύμφωνα με τον οποίο όχι μόνο οι κοινοβουλευτικές αλλά και οι εξωκοινοβουλευτικές πολιτικές δυνάμεις, έλαβαν υψηλότερες επιδοτήσεις από εκείνες που προβλέπει ο νόμος. Το υπουργείο Οικονομικών δημοσίευσε στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία τα κόμματα χρηματοδοτήθηκαν με 13 (6,6 €) αντί για τα προβλεπόμενα 11 λέβα (5,6 €) για κάθε ψήφο που έλαβαν. Από την διαφορά αυτή ωφελήθηκαν τα κόμματα GERB (5,7 εκ.), το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Βουλγαρίας - BSP (4.3 εκ.) και το Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθεριών - ΚΔΕ ( 1 , 6 εκ.). Σύμφωνα με απόφαση που ψήφισε η Βουλή, τα κόμματα θα πρέπει να επιστρέψουν τα παραπάνω  χρήματα μέχρι το 2020 και, εκτός αυτού, αποφασίστηκε η λήψη μέτρων για τη μείωση της επιδότησης των πολιτικών κομμάτων από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Αυτή η ιδέα πρωτοεμφανίστηκε τον Ιούλιο του 2015. από τον σόουμαν Σλάβι Τρίφονοφ, ο οποίος διοργάνωσε δημοψήφισμα και υποστηρίχτηκε από, περίπου, 2,5 εκατομμύρια άτομα, αλλά λόγω έλλειψης 12.000 ψήφων, το αποτέλεσμά του δεν έγινε υποχρεωτικό.

Το 2015, το κυβερνών κόμμα GERB ήταν αντίθετο στην ιδέα, αλλά τον φετινό Ιούνιο, την υιοθέτησε και μάλιστα συμφώνησε με την πρόταση του ΚΔΕ, να επιτραπεί η απεριόριστη χρηματοδότηση των κομμάτων από επιχειρήσεις και ιδιώτες. Για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης BSP, η απεριόριστη χρηματοδότηση από επιχειρήσεις και ιδιώτες αποτελεί «επίθεση στα βασικά επιτεύγματα της βουλγαρικής δημοκρατίας» και ορισμένοι παρατηρητές προειδοποίησαν ότι ο χρόνος που επιλέχτηκε για την αλλαγή του μοντέλου χρηματοδότησης κόμμα δεν είναι κατάλληλος. Ωστόσο, στις αρχές Ιουλίου, το GERB, το ΚΔΕ, η ΑΤΑΚΑ και το κόμμα ΒΟΛΙΑ υποστήριξαν το κυβερνητικό νομοσχέδιο για αλλαγές στον κρατικό προϋπολογισμό του 2019, σύμφωνα με τις οποίες η επιδότηση των κομμάτων μειώθηκε από 11 σε 1 λεβ (από 5,64 σε 0,51€) για κάθε ψήφο. Το BSP συμφωνεί στην ιδέα της μείωσης, αλλά όχι σε 1 λέβ, για να αποφευχθεί η εξωτερική ή μαφιόζικη επιρροή στην πολιτική ζωή της Βουλγαρίας. Ανάλογη θέση έλαβαν οι πολιτικοί σχηματισμοί VMRO και NFSB, οι οποίοι συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό.

Οι διαφορές αυτές διαγράφουν νέες διαχωριστικές γραμμές στην πολιτική ζωή της Βουλγαρίας. Η αλλαγή του μοντέλου χρηματοδότησης των κομμάτων υιοθετήθηκε από το κόμμα GERB, μετά από πρόταση του ΚΔΕ. Η αλλαγή αυτή υποστηρίχτηκε μόνο από έναν από τους τρεις σχηματισμούς του εθνικιστικού συνασπισμού Ενωμένοι Πατριώτες - το κόμμα ΑΤΑΚΑ, σε αντίθεση με τα κόμματα VMRO και NFSB, τα οποία βρίσκονται στην άλλη πλευρά του οδοφράγματος μαζί με το BSP.

Οι διαφορές ξεπέρασαν τα σύνορα της Βουλγαρίας, διότι το BSP αμφισβήτησε την αλλαγή, του μοντέλου χρηματοδότησης, σε επιστολή του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΟΑΣΕ, PACE, την Ομάδα της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, και τους πρεσβευτές των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ στη Βουλγαρία. Με την επιστολή του, το BSP προειδοποίησε ότι η απόφαση για την κρατική επιδότηση των κομμάτων αλλάζει ουσιαστικά και ριζικά τις συνθήκες λειτουργίας του πολιτικού συστήματος.

Αποδοκιμαστική είναι και η στάση της ΜΚΟ «Διαφάνεια χωρίς σύνορα», σύμφωνα με την οποία η χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων από επιχειρήσεις θα μετατρέψει το κράτος σε άφραγο αμπέλι και θα ανοίξει τις πόρτες σε πολλά αρνητικά φαινόμενα.

Πριν από τις δημοτικές εκλογές της 27ης Οκτωβρίου και της 3ης Νοεμβρίου, το βουλγαρικό εκλογικό σώμα αντιμετωπίζει αλλαγές που προκαλούν σύγχυση. Πριν από τρία χρόνια δεν ήταν σε θέση να επιβάλει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, το οποίο υποστηρίχτηκε από 2,5 εκατομμύρια άτομα, και τώρα του παρουσιάζουν την ίδια απόφαση, κοινοβουλευτική αυτή τη φορά, η οποία λήφθηκε με 119 ψήφους από τους 206 βουλευτές που την υποστήριξαν.

Το αν θα επηρεάσει άραγε και κατά πόσο η απόφαση αυτή τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών του φθινοπώρου θα το δείξουν τα αποτελέσματα. Ωστόσο, μπορεί να υποθέσουμε ότι οι ηττημένοι θα κατηγορούν τους νικητές ότι αγόρασαν ψήφους.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης