Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Një disiplinë e re popullarizon në gjuhë të thjeshtë përparimin e shkencës

БНР Новини
Foto: arkiv

Sot gjithnjë më vështirë e kemi të qartë në shkallë shkenca dhe teknologjitë janë pjesë e jetës sonë. Për këtë arsye një disiplinë e re “Komunikim shkencor” i vuri vetes si qëllim të paraqesë avancimin e kësaj fushe në mënyrë interesante dhe të thjeshtë. Shkencëtarët gjithnjë e më shumë popullarizojnë punën e tyre në një gjuhë të arritshme për njerëzit. Pikërisht në “përkthimin” si të thuash nga gjuha shkencore në të të thjeshtë e shikon të ardhmen e vet Nevena Hristozova – doktore e biologjisë në një universitet belgjian. Ëndrra e saj është që të aplikoje dituritë e grumbulluara pikërisht në vendin e lindjes. Lidhur me këtë ajo rrëfen:

Foto: arkiv personalSot secili mund të verifikojë gjithçka në internet. Dhe në se kërkojmë shpjegimin e “dhembjes së kokës”, ka mundësi të lexojmë se kemi ndonjë sëmundje të rëndë si tumor për shembull. Kur njerëzit lexojnë informacionin e gabuar, ata mbeten me përshtypjen, se diçka që nuk ka lidhje reale me problemin e tyre do të ndihmojë. Ka edhe një gjë tjetër, kur ndonjë informacion sensacional është e nxjerr nga konteksti. Kjo mund të provokojë një konspiracion me qëllim futjen e frikës nga shkenca dhe teknologjitë. Atëherë njerëzit fillojnë të mendojnë, se shkencëtarë të marrë krijojnë në laboratorët përbindësh dhe kataklizma.

Ja përse sa më shumë dhe sa më mirë flasin njerëzit e arsimuar, aq më pak do t’u besojmë sajteve dhe rrjeteve të rreme televizive, të cilët manipulojnë informacionin dhe propagandojnë mite.

Më të rrezikshme nga pikëpamja shëndetësore janë lëvizjet kundër vaksinave, si dhe analizat pseudo klinike sipas të cilave një produkt i zakonshëm mund të jetë ilaç magjik – thekson Nevena Hristozova. – Keqpërdorimi i antibiotikëve gjithashtu është një problem i madh, sepse në qoftë se ndonjë bakter do të zhvillojë rezistencë ndaj ilaçit, atëherë i sjellësh dëme jo vetëm vetes, por edhe njerëzve përreth. Në përgjithësi ka teori të llojllojshme, por kur ato kanë të bëjnë me shëndetin njerëzor dhe me ushqimin e një vendi të tërë, atëherë problemi bëhet serioz dhe atij duhet t’i kushtohet vëmendje."

Dhe problemi i parë ka të bëjë me organizmat e modifikuara gjenetikisht. Lidhur me këtë Nevena Hristozova shpjegon:

Ushqimet e modifikuara gjenetikisht, që të testohen për rritjen në fushë dhe për ushqim, kalojnë përmes analizave të shumta – për toksicitet, për cilësi alergjike etj. Kjo nuk mund të thuhet për asnjë ushqim tjetër ose përbërje ushqimore në treg, pa marrë parasysh prejardhjen. Personalisht unë merrem me bioteknologji bimore. Mund të them, se ushqimet e modifikuara gjenetikisht nuk janë të rrezikshme. Në rrethet shkencore ka shumë publikime, të cilët vërtetojnë, se ata janë të vlefshme për konsumim, sepse janë të kontrolluara rreptësishtë.

Mirëpo, nuk qëndron ashtu problemi me ushqimet e nxjerra nëpërmjet rrezatimit ose mutagjenezës kimike– për to legjislacioni evropian tani për tani nuk kërkon testim. Prandaj ato produkte hasen në treg, megjithëqë mund të jenë të rrezikshme si për ambientin rrethues, ashtu edhe për shëndetin e njerëzve, mendon Nevena Hristozova dhe vazhdon:

Ata rriten kudo, sepse po flasim për varietete, të cilët hasen edhe në tregjet tona. Për shembull grejpfruti është një hibrid krijuar para shekujsh. Por ai nuk është testuar kurrë që të shihet rrezatimi i ambientit rrethues çfarë mutacione në nivel gjenetik ka provokuar.”

Në raste të tilla është mirë që të botohen fakte të sakta dhe secili të bëjë zgjedhjen e vet të informuar çfarë të konsumojë.

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

At Aleksandër Çëkërëk

Ajo që u krijua nga At Aleksandër Çëkërëk në Edrene po jep fryte

Para shpërthimit të Luftës Ballkanike 1912-1913, bullgarët në rajonin e Trakisë së Edrenesë numëronin 410 724 persona, sipas të dhënave të Ministrisë së Punëve të Jashtme të atëhershme të Bullgarisë. Me marrjen e kalasë së Edrenesë më 26 mars 1913,..

botuar më 24-04-24 7.10.PD

50 vjet nga shpikja bullgare e laserit të avullit të bromurit të bakrit

Më 24 prill, Instituti i Fizikës së Trupit të Ngurtë pranë Akademisë Bullgare të Shkencave shënon solemnisht 50 vjet nga shpikja e laserit të avullit të bromurit të bakrit. Ky laser është një shpikje bullgare, e vënë në punë për herë të parë nga..

botuar më 24-04-24 6.10.PD
Zëvendësministri i Bujqësisë Miroslav Marinov (i pari në të majtë) në hapjen e edicionit të 20-të të ekspozitës

Në ekspozitën “Tehnomebel” marrin pjesë rreth 100 kompani nga e gjithë Evropa

Druri bullgar, jo i importuar, është lënda e parë kryesore për industrinë e përpunimit të drurit dhe mobilieve në vendin tonë. Këtë e theksoi zëvendësministri i bujqësisë, Mirosllav Marinov, në hapjen zyrtare të edicionit të 20-të të ekspozitës..

botuar më 24-04-23 6.54.MD