Μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου στον Οίκο Πολιτισμού «Μπορίς Χρήστοφ» στο Πλόβντιφ μπορείτε να επισκεφθείτε την έκθεση «Τα χρήματα λένε ιστορίες». «Πρόκειται για μια περίεργη και μη χαρακτηριστική ιστορική έκθεση, η οποία λέει περισσότερα για τις προσωπικότητες πάνω στα βουλγαρικά χαρτονομίσματα. Παρά το γεγονός που είναι εξέχουσες προσωπικότητες της ιστορίας μας και νομίζουμε ότι τις γνωρίζουμε καλά, στην πραγματικότητα αποδείχθηκαν εξαιρετικά άγνωστες ακόμη και σε μας, τους ειδικούς» - λέει η οργανώτρια της έκθεσης Βέσελα Νοζάροβα. Από την έκθεση μπορούμε να μάθουμε πολλά ενδιαφέροντα γεγονότα της ζωής του Αγίου Ιωάννη της Ρίλα – τον προστάτη του βουλγαρικού λαού, για τους εκπροσώπους της βουλγαρικής Αναγέννησης Παΐσιο Χιλανδαρινό και Πέταρ Μπερόν, για τον πολιτικό Στέφαν Σταμπολόφ, για τον συγγραφέα Αλέκο Κωνσταντίνοφ, για τον ποιητή Πέντσο Σλαβέικοφ, για τον ζωγράφο Ιβάν Μίλεφ. Συνολικά επτά είναι οι πολιτικοί και κοινωνικοί παράγοντες του παρελθόντος που στολίζουν τα σημερινά βουλγαρικά χαρτονομίσματα.

«Η ιδέα για την έκθεση είναι του Γιούρι Βάλκοφσκι, ο οποίος είναι συνάδελφός μας πολιτισμολόγος και μάνατζερ πολιτισμού. Κατά τη διάρκεια μιας συνδιάσκεψης, στην οποία προσκλήθηκε στο Δουβλίνο, πήγε δείπνο μαζί με άλλους συμμετέχοντες στην εκδήλωση. Όταν τον ρώτησαν από πού είναι, και ήθελαν να τους πει κάτι για τη Βουλγαρία, του ήρθε η ιδέα να βγάλει το πορτοφόλι του και να τους δείξει βουλγαρικό χαρτονόμισμα. Και έτσι άρχισε να λέει την ιστορία της χώρας μας μέσα από την ιστορία της προσωπικότητας πάνω στο χαρτονόμισμα. Άρχισε με τον διάσημο Βούλγαρο πολιτικό Στέφαν Σταμπολόφ, μετά τους είπε περισσότερα για τον μεγάλο ποιητή μας Πέντσο Σλαβέικοφ και για τα έργα του. Η ιδέα είναι εξαιρετική, γιατί εάν κοιτάξουμε προσεκτικά αυτά τα χαρτάκια που έχουμε μαζί μας στην τσέπη κάθε μέρα, θα βρούμε πολύ περίπλοκες και αξιοσημείωτες ιστορίες, γραμμένες μέσα τους.»

Η έκθεση στην πραγματικότητα είναι ιδιόμορφο μωσαϊκό ιστοριών, που παρουσιάζονται με τη μορφή επτά μεγάλων ζωγραφισμένων κύβων. Ανάμεσά τους υπάρχουν και άλλοι μικρότεροι γυάλινοι κύβοι, στους οποίους έχουν τοποθετηθεί εκθέματα από διάφορα ιστορικά μουσεία στη χώρα. Αυτό το μωσαϊκό αποκαλύπτει λίγο γνωστά και αξιοπερίεργα ακόμη και για τους ειδικούς γεγονότα της ζωής των ιστορικών προσωπικοτήτων πάνω στα χαρτονομίσματα.

«Υπάρχει κάτι απαράδεκτο στο εκπαιδευτικό μας σύστημα και στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα βουλγαρικά μουσεία. Τα μουσεία μας ενθαρρύνουν μια κοινότοπη και ξεπερασμένη αντίληψη της ιστορίας μας. Ξέρουμε κάποια πράγματα με έναν στερεότυπο τρόπο, χωρίς να μπαίνουμε κάτω από την επιφάνεια και να αναζητούμε την απάντηση της ερώτησης «Γιατί;». Τώρα τα βουλγαρικά μουσεία δεν μπορούν να προσελκύσουν σε επαρκή βαθμό το ενδιαφέρον των νέων, κάτι που προσπαθήσαμε να αποφύγουμε στην έκθεση. Εκθέσαμε γραφομηχανή για να μπορούν τα παιδιά να δουν πώς έγραφαν οι άνθρωποι από τις αρχές του 20^ου αιώνα μέχρι την εμφάνιση του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Εάν θέλουν, τα παιδιά μπορούν να καθίσουν και να γράψουν κάτι στη γραφομηχανή. Μπορούν να γράψουν και λέξεις στην άμμο – τέτοιο ήταν το σύστημα του ίδιου του Πέταρ Μπερόν για άσκηση της ορθογραφίας. Ή να καθίσουν σε παλιό θρανίο από τη δεκαετία του ’50 του 20^ου αιώνα. Στον Οίκο Πολιτισμού έχουμε βάλει και οθόνες, στις οποίες προβάλλουμε ντοκιμαντέρ για την αντίστοιχη εποχή, αποσπάσματα εκπομπών, φωτογραφίες και πληροφορίες για τις ιστορικές προσωπικότητες. Υπάρχουν και ακουστικά, μέσω των οποίων μπορούν να ακουστούν διάφοροι ήχοι, που συνδέονται με συγκεκριμένες ιστορίες. Για παράδειγμα, ο ήχος των καταρρακτών του Νιαγάρα, όταν λέμε την ιστορία του Αλέκο Κωνσταντίνοφ και του ταξιδιού του στην Αμερική. Οι επισκέπτες της έκθεσης μπορούν να δουν και το πρωτότυπο του περίφημου αλφαβηταρίου του Πέταρ Μπερόν του 1862, καθώς και πρωτότυπους πίνακες του Ιβάν Μίλεφ. Προσπαθήσαμε η έκθεση να προκαλέσει το ενδιαφέρον και των μικρότερων επισκεπτών.»

Μετά τα τέλη Σεπτεμβρίου σχεδιάζεται τα εκθέματα να δωριστούν σε σχολεία που φέρουν τα ονόματα των αντίστοιχων ιστορικών προσωπικοτήτων. Έτσι οι ιστορίες από τα χαρτονομίσματά μας θα γίνουν μέρος του σχολικού περιβάλλοντος της σύγχρονης Βουλγαρίας.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα