Αυτές τις μέρες έγινε γνωστή η κατάταξη των 10 επαγγελμάτων με την μεγαλύτερη ζήτηση στη Βουλγαρία σήμερα. Η κατάταξη αυτή προκάλεσε απορίες, ανησυχίες και συζητήσεις για την κατάσταση και τις προοπτικές της βουλγάρικης οικονομίας. Το πρώτο και πιο σημαντικό συμπέρασμα είναι γνωστό εδώ και καιρό και για άλλη μια φορά επιβεβαιώνει πως παρά το ποσοστό ανεργίας ύψους 8%, στην αγορά δεν υπάρχουν αρκετοί εξειδικευμένοι υποψήφιοι.

Ο τομέας που έχει μεγαλύτερη ανάγκη από υπαλλήλους είναι οι τεχνικές ειδικότητες που είναι οι μισές από αυτές που μπαίνουν στην κατάταξη. Το παράξενο είναι πως αν και ζούμε σε τεχνολογική εποχή, οι υπάλληλοι που ζητούνται είναι οδηγοί, προσωπικό για εστιατόριο και ξενοδοχεία, χειριστές μηχανημάτων και τελευταίοι όσοι ασχολούνται με πληροφορική.

Το ότι η οικονομία αναζητά εργάτες χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, δίχως ιδιαίτερες ικανότητες ή δυνατότητες εξέλιξης, αλλά και με χαμηλό βιοτικό επίπεδο, δείχνει πως και η οικονομία μας είναι χαμηλά παραγωγική, μη ανταγωνιστική, χωρίς ιδιαίτερες τεχνολογίες και χωρίς προοπτικές για καινοτομίες. Στο τοπ 10 μπαίνουν όμως και οι πολιτικοί μηχανικοί, οι γιατροί, οι μάνατζερ, οι χρηματιστές και οι λογιστές, που δίνουν μια πιο αισιόδοξη νότα στην έρευνα. Η φετινή έκδοση της κατάταξης όμως δε διαφέρει αισθητά από αυτήν του προηγούμενου χρόνου, κάτι που δείχνει πως γίνεται λόγος για σταθερή τάση που ξυπνά ανησυχίες.

Αυτή τη στιγμή στη Βουλγαρία πτυχίο ανώτατης εκπαίδευσης έχει περίπου το 23% του πληθυσμού. Στις αναπτυγμένες χώρες αυτό το ποσοστό ξεπερνά το 30%. Υπάρχει κρατικό πρόγραμμα βάση του οποίου οι απόφοιτοι πανεπιστημίου πρέπει να φτάσουν το 36%, αλλά τα αποτελέσματα της κατάταξης δε δίνουν πολλές ελπίδες για την επίτευξη αυτού του στόχου, ειδικά αν λάβουμε υπόψη πως ταυτόχρονα ο αριθμός των φοιτητών ελαττώνεται.

Σ’ αυτό πρέπει προστεθούν και τα σκανδαλώδη στοιχεία για τους μισθούς των βουλγάρων διανοούμενων, τα οποία έχουν να κάνουν με την αξιολόγηση των αρχών και της κοινωνίας για το έργο και τη συμβολή τους. Στη Βουλγάρικη Ακαδημία Επιστημών ένας καθηγητής λαμβάνει μισθό ύψους 450 €, ενώ μια γραμματέας χωρίς ιδιαίτερη μόρφωση στη δημόσια διοίκηση παίρνει 330 €.

Αυτοί οι χαμηλοί μισθοί αποτρέπουν τους νέους επιστήμονες από τα επιστημονικά κέντρα και τους θεσμούς, όπου θα μπορούσαν να δημιουργούν καινοτόμες τεχνολογίες και μεθόδους για τη βιομηχανία, το εμπόριο, τη γεωργία, τις συγκοινωνίες, τις τηλεπικοινωνίες κτλ. Το επάγγελμα επιστήμονας εκτός αυτού δε φιγουράρει στην κατάταξη των 10 επαγγελμάτων με την μεγαλύτερη ζήτηση στη χώρα μας.

Πολλές φορές έχουμε ακούσει το απόφθεγμα ότι η Βουλγαρία δεν μπορεί να βασιστεί σε τίποτα άλλο πέρα από το ανθρώπινο δυναμικό της, γιατί ο μοναδικός της πλούτος πέρα απ’ αυτό είναι η όμορφη φύση της. Η φύση όμως όσο κι αν χαροποιεί το βλέμμα μας κι ας φέρνει τουρίστες, δεν μπορεί να εξασφαλίσει την ευημερία ενός ολόκληρου λαού. Η Βουλγαρία ελπίζει στην έξυπνη ανάπτυξη που δεν μπορεί να επιτευχθεί με γκαρσόνια και ανειδίκευτους εργάτες, με χαμηλόμισθα επαγγέλματα δίχως κύρος. Κι ας είναι Βούλγαροι ο καλύτερος οδηγός ταξί στο Σικάγο και η μια από τις καλύτερες μανικιουρίστες στις ΗΠΑ.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα