Περίπου 2000 είναι τα μνημεία, τα έργα γλυπτικής και τα ανάγλυφα, αφιερωμένα σε επιφανείς προσωπικότητες και γεγονότα στην πρωτεύουσα. Ορισμένα γνωρίζουμε καλά και τα βλέπουμε κάθε μέρα, ενώ άλλα είναι άγνωστα για μας. Μέχρι πρόσφατα οι πληροφορίες για την ιστορία και τον συμβολισμό τους ήταν ελλιπείς και δυσπρόσιτες, αλλά είναι πλέον διαθέσιμες στην ιστοσελίδα http://www.registersofia.bg. Το σχέδιο υλοποιείται από τον Δήμο Σόφιας σε συνεργασία με το Περιφερειακό Ιστορικό Μουσείο της Σόφιας. Μέχρι στιγμής στο μητρώο συμπεριλήφθηκαν πάνω από 200 μονάδες απ’ όλες τις περιοχές της πρωτεύουσας, που αποτελούν ένα μέρος της μνήμης της πόλης, ενώ η βάση δεδομένων συνεχώς εμπλουτίζεται. Λεπτομέρειες για τους στόχους του σχεδίου μαθαίνουμε από τον αντιδήμαρχο στα θέματα πολιτισμού και εκπαίδευσης Τόντορ Τσομπάνοφ:

«Η μνήμη της πόλης περιλαμβάνει όχι μόνο τους δρόμους, τις πλατείες και τα ονόματά τους, αλλά και το πολύ σημαντικό ζήτημα για τα μνημεία μας. Υπάρχουν χώροι, που φέρουν μέσα τους την ιστορική μνήμη και μας θυμίζουν σημαντικά γεγονότα και πρόσωπα, σημεία και καλλιτεχνικά στοιχεία, που έχουν τη σημασία τους για τη συλλογική μνήμη της Σόφιας. Βάσει των τροποποιήσεων στη διαταγή για τις ονομασίες δημοτικών χώρων η υποχρέωση να εκπονήσει ενιαίο μητρώο όλων των μνημείων και καλλιτεχνικών στοιχείων είναι του Περιφερειακού Ιστορικού Μουσείου. Στόχος του μητρώου είναι να παραχωρεί προσιτές πληροφορίες για τα μνημεία – πού βρίσκονται, τι είναι, ποιο είναι το καθεστώς τους, ποιος τα δημιούργησε. Είναι πολλή δουλειά. Πριν περίπου έναν χρόνο στο αρχείο του μουσείου περιλαμβάνονταν πληροφορίες για περίπου 500 μονάδες, αλλά με τη συμπερίληψη των λεγόμενων καλλιτεχνικών στοιχείων αυτός ο αριθμός θα ξεπεραστεί πολλές φορές.»

Η έλλειψη παρόμοιου μητρώου μέχρι στιγμής οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Π.χ. ορισμένα μνημεία και πλάκες τοποθετήθηκαν με ασαφείς αφορμές και οι δημιουργοί τους είναι άγνωστοι. Τέτοιο παράδειγμα είναι γλυπτό με κεφαλή βουλγάρου χάνου, για το οποίο δεν ξέρουμε τίποτε και το οποίο τοποθετήθηκε μπροστά σε πολυκατοικία στην περιοχή της Σόφιας, Λόζενετς.

Από το μουσείο ελπίζουν ότι εθελοντές και ασκούμενοι μπορούν να βοηθήσουν τη γρηγορότερη συγκέντρωση πληροφοριών για τους δημιουργούς των μνημείων. Πολίτες, που διαθέτουν φωτογραφίες και ξέρουν την ιστορία ορισμένου μνημείου, επίσης μπορούν να τις παραχωρήσουν. Προς το παρόν η ιστοσελίδα είναι προσιτή στη βουλγαρική γλώσσα, αλλά όταν συγκεντρωθούν αρκετά στοιχεία για τους χώρους, προβλέπεται να μεταφραστεί και στα αγγλικά.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα