Η Ημέρα των μαμών

δημοσίευση: 1/21/17 9:50 AM]

БНР Новини

Φωτογραφία: BGNES

Στις 21 Ιανουαρίου βάσει του παλαιού ημερολογίου γιορτάζουμε την Ημέρα των μαμών, η οποία ακολουθεί τα Θεοφάνεια και την Ημέρα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Τα έθιμα και οι τελετουργίες, που οι άνθρωποι στην επαρχία ακόμα τηρούν, κλείνουν τον κύκλο των γιορτών που συνδέονται με το νερό και την κάθαρση της ψυχής και του σώματος στην αρχή του Νέου Έτους.

Η Ημέρα των μαμών είναι μια καθαυτού γυναικεία γιορτή και η μόνη μέρα του χρόνου όταν οι γυναίκες μπορούσαν, στο παρελθόν, να επιτρέψουν στον εαυτό τους να κάνουν πλάκα στους άντρες. Αλλά αυτό γινόταν μόνο στο τέλος της μέρας μετά τις τελετουργίες για την υγεία των νεογέννητων και των λεχώνων.

Ο διάσημος βούλγαρος εθνογράφος Ντιμίταρ Μαρίνοφ δίνει αρκετές πληροφορίες για την επονομαζόμενη στα βουλγάρικα γιορτή Μπάμπιντεν: «Ο λαός γιορτάζει αυτή τη μέρα για να προφυλάξει τα παιδιά από την αρρώστια «μπάμπιτσι» ή «σαρντέσνιτσα», την οποία απόδιδαν σε κακά, γυναικεία, αδερφικά, πνεύματα που επιτίθονταν στα νεογνά», γράφει εκείνος.

Η γιορτή Μπάμπιντεν συμπεριλαμβάνει το λούσιμο των παιδιών, το λούσιμο της μαμής και γιορταστικό τραπέζι. Η μαμή από το προηγούμενο βράδυ ετοιμάζει λάδι, μέλι, γεράνι, κεχρί, κόκκινη και λευκή μάλλινη κλωστή, κόκκινες καυτερές πιπεριές. Πολύ νωρίς το πρωί επισκέπτεται κάθε σπίτι, στο οποίο έχει ξεγεννήσει κάποιο παιδί, και πλένει το νεογέννητο, ενώ των μεγαλύτερων παιδιών πλένει τα μάτια. Τις κοπέλες και τις νύφες τις ραντίζει με το γεράνι για να είναι υγιείς, να μην τις πιάνει κακό μάτι και να γεννούν εύκολα. Τα παιδιά τα αλείφουν με λάδι και μέλι για υγεία και μακροημέρευση, ενώ με το ίδιο αλείφουν και τις παντρεμένες γυναίκες για να είναι «γλυκές για τους άντρες τους». Έπειτα οι μητέρες με παιδιά έως τριών χρονών πηγαίνουν στο σπίτι της μαμής, έχοντας μαζί τους σαπούνι, πετσέτα, χρήματα και λουλούδια. Τελετουργικά πλένουν τα χέρια της με τάσι κάτω από οπωροφόρο δέντρο.

Αφού πλύνουν τα χέρια της μαμής, οι γυναίκες κάθονται στο τραπέζι στο σπίτι της και οι μόνοι άντρες που μπορούν να παρευρεθούν είναι οι μουσικοί – συνήθως ένας που παίζει γκάιντα και ένας που παίζει γκαντούλκα. Τα τραγούδια είναι αστεία και έχουν σεξουαλικά υπονοούμενα.

Αργότερα στη γιορτή έρχονται και οι άντρες. Οι γυναίκες αρχίζουν να τους κυνηγούν, να τους αρπάζουν τα καπέλα, να τους λύνουν τα ζωνάρια και να τους κατεβάζουν τα παντελόνια. Για να τους αφήσουν ήσυχους οι άντρες δίνουν χρήματα στη μαμή.

Όλα τελειώνουν με το τελετουργικό λούσιμο της μαμής. Οι άντρες προσπαθούν να την αρπάξουν, ενώ οι γυναίκες προσπαθούν να την εξαγοράσουν, δίνοντάς τους χρήματα. Όλοι χορεύουν στην αυλή, ώσπου να εμφανιστεί η μαμή με λουλούδια στα μαλλιά. Τότε την ανεβάζουν σε ένα πολύχρωμο κάρο και την πηγαίνουν στο ποτάμι ή στη βρύση του χωριού. Όταν επιστρέψουν, την κουβαλούν στα χέρια ως το σπίτι της και την αφήνουν να ξεκουραστεί.