Τον πρώτο μήνα του 2018 μια εκδήλωση θα δώσει εντελώς νέα εμφάνιση σε ένα εμβληματικό μέρος στην πρωτεύουσά μας. Πρόκειται για τον χώρο, όπου βρισκόταν κάποτε το μαυσωλείο του Γκεόργκι Ντιμιτρόφ, και το οποίο θα αποτελέσει τη βάση του μεγαλύτερου γλυπτού-κτιρίου στον κόσμο που δημιουργήθηκε από συμπατριώτη μας. Ο λόγος για την τοποθέτησή του είναι η επικείμενη Βουλγαρική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και η εγκατάσταση θα παραμείνει στην πλατεία Αλέξανταρ Μπάτενμπεργκ μέχρι το τέλος του 2018. «Το ορειχάλκινο σπίτι» αποτελείται από πάνω από χίλια χειροποίητα ορειχάλκινα στοιχεία, ενώ ο δημιουργός του είναι ο Πλάμεν Ντεγιάνοφ /Plamen Dejanoff/, ο οποίος εργάζεται πάνω στο έργο δώδεκα χρόνια. Ο γεννημένος στο Βελίκο Τίρνοβο γλύπτης είναι πολύ εντυπωσιασμένος από την ντόπια αρχιτεκτονική από παιδί. Αργότερα γνώρισε τα οδοιπορικό του Le Corbusier «Ανατολικά ταξίδια» (Voyage d'Orient). Κατά την επίσκεψή του στη Βουλγαρία στις αρχές του περασμένου αιώνα ο Ελβετός και Γάλλος αρχιτέκτονας θαυμάζει το Τίρνοβο, τα σπίτια του και περιγράφει τα μοναδικά συνδετικά στοιχεία των σπιτιών αυτών, καθώς και τις βιοτεχνικές μονάδες χειροτεχνίας. Επί πολλά χρόνια ο Πλάμεν Ντεγιάνοφ ερευνά και συλλέγει τις σημειώσεις του.

Αυτό δεν είναι το μοναδικό πρότζεκτ, πάνω στο οποίο εργάστηκα τα τελευταία δώδεκα χρόνια. Γιατί επέλεξα τον ορείχαλκο; Για μένα αυτό είναι ένα πολύ ενδιαφέρον υλικό, κλασικό και αιώνιο. Σήμερα χρησιμοποιείται κυρίως από τους γλύπτες, αλλά όχι από τους αρχιτέκτονες. Πάντα ήμουν εντυπωσιασμένος από το υλικό αυτό και χαίρομαι που κατάφερα να δημιουργήσω ένα τέτοιο τεράστιο γλυπτό από ορείχαλκο. Στην αρχή οι αρχιτέκτονες και οι πολιτικοί μηχανικοί μου έλεγαν ότι είναι αδύνατο να δημιουργήσω τέτοιο γλυπτό από αυτό το υλικό. Μετά από μια μελέτη εκατό διαφορετικών κραμάτων ορείχαλκου, βρήκαμε το σωστό που μας επέτρεψε το μέγεθος.

Η ανάπτυξη του πρότζεκτ περνά από διάφορες φάσεις. Στην αρχή συνδέεται με την αρχιτεκτονική της Βουλγαρίας, ειδικά με το Αρμπανάσι, το Βελίκο Τίρνοβο και την Τριάβνα. Στη δεύτερη φάση ο γλύπτης άρχισε να αναζητά τη σχέση μεταξύ των διαφορετικών υλικών και τον συνδυασμό του ξύλο, της πέτρας και του γυαλιού.

Η υλοποίηση του σχεδίου έγινε δυνατή στη Βουλγαρία χάρη στην Αυστριακή Πρεσβεία, τον Δήμο Σόφιας, τον αρχιτέκτονα της Σόφιας Ζντράβκο Ζντράβκοφ και την δήμαρχο της πρωτεύουσας Γιορντάνκα Φαντάκοβα - λέει ο Πλάμεν Ντεγιάνοφ, ο οποίος ζει εδώ και χρόνια Αυστρία.

Στον δρόμο προς τη Σόφια «Το ορειχάλκινο σπίτι» υποδέχονται πολλά μουσεία. Μέρη της εγκατάστασης παρουσιάζονται σε 120 εκθέσεις στην Ιταλία, τη Γερμανία, τις ΗΠΑ, την Κινά και αλλού.

«Το ορειχάλκινο σπίτι» είναι έργο τέχνης, δεν είναι μνημείο που σχετίζεται με συγκεκριμένες προσωπικότητες και γεγονότα, τονίζει ο Πλάμεν Ντεγιάνοφ. Συχνά ακούω τις λέξεις: «Όταν η εγκατάσταση τοποθετηθεί στη Βουλγαρία, το πρώτο πράγμα που θα κάνουμε είναι να έρθουμε να τη δούμε.». Πρόκειται για ανθρώπους που έχουν μεγάλη σχέση με τη σύγχρονη τέχνη και αρχιτεκτονική. Με ενδιαφέρει περισσότερα πως θα δεχθούν την εγκατάσταση οι κάτοικοι της Σόφιας. Εκεί μπορούν να πραγματοποιηθούν διάφορες εκδηλώσεις, όπως συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις. Η ίδια η εγκατάσταση δίνει την ευκαιρία να χρησιμοποιείται - είναι ένας ανοιχτός χώρος και ίσως στη Σόφια θα έχει και άλλη εφαρμογή. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, χρησιμοποιήθηκε ως σχολική αίθουσα.

Παράλληλα με «Το ορειχάλκινο σπίτι», ο Πλάμεν Ντεγιάνοφ εργάζεται και πάνω σε άλλο πρότζεκτ τα τελευταία οκτώ χρόνια. Ο σκοπός του είναι να προστατεύσει από την καταστροφή αρχιτεκτονικά μνημεία της Βουλγαρίας, κυρίως κτίρια από τα τέλη του 15^ου-16^ου αιώνα. Τέτοια κτήρια είναι εξαιρετικά σπάνια και πολύτιμα και βρίσκονται κυρίως στο Αρμπανάσι και το Μέλνικ. Αυτή τη στιγμή η κύρια αποστολή μου είναι να αποκατασταθούν με τα ίδια υλικά και τεχνολογίες που χτίστηκαν τότε. Θα χαρώ να ανοίξουν πόρτες ως αρχιτεκτονικά μνημεία πολιτισμού για όλους, λέει ο γλύπτης.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Οι φωτογραφίες παραχωρήθηκαν από το Foundation Plamen Dejanoff Sofia/CMS Sofia