Το Δεκαπενταύγουστο είναι μεγάλη γιορτή για την Ορθόδοξη Εκκλησία. Στην Βουλγαρία παρά την ζέστη πολλοί είναι οι πιστοί που συσσωρεύονται στους ναούς τους αφιερωμένους στην Παναγία και ειδικά στην Κοίμησή της που τιμάται αυτήν την μέρα. Οι Χριστιανοί ελπίζουν η Θεοτόκος να τους δώσει υγεία, θεραπεία, απογόνους και αγάπη. Στους οικισμούς όπου υπάρχουν εκκλησίες αφιερωμένες στην Παναγία διοργανώνονται πανηγύρια με πλήθος κόσμου. Μαγειρεύονται κουρμπάνια από ευγνωμοσύνη για θαύματα που έχει κάνει η Μητέρα του Χριστού.

Στην Βουλγαρία υπάρχουν περισσότερες από 100 εκκλησίες αφιερωμένες στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Εκεί από παιδιά οι πιστοί μαθαίνουν πως στο τέλος της ζωής της η Παναγία προσευχόταν και της εμφανίστηκε ο αρχάγγελος Γαβριήλ για να της προμηνύσει πως σε τρεις μέρες το πνεύμα της θα αναληφθεί στο Βασίλειο των Ουρανών. Μια από αυτές τις εκκλησίες βρίσκεται στο χωριό Σιρόκα Λάκα, στην Νότια Βουλγαρία, στην περιοχή του Σμόλιαν, στην οροσειρά της Ροδόπης.

Πρόκειται για ένα όμορφο χωριό που έχει καθεστώς αρχιτεκτονικής και λαογραφικής προστατευμένης περιοχής. Εκεί λειτουργεί Εθνικό Σχολείο Λαογραφικών Τεχνών και είναι διάσημα τα τραγούδια της περιοχής που εκτελούνται με συνοδεία καμπά γκάιντας.

Το χωριό έχει δυο εκκλησίες – τον Άγιο Νικόλαο και την Κοίμηση της Θεοτόκου. Η δεύτερη είναι ένα θαύμα που κατάφεραν οι χωριανοί με την βοήθεια της Παναγίας.

«Από μια επιγραφή δίπλα στην πόρτα μαθαίνουμε πως η εκκλησία αυτή χτίστηκε το 1834 για 38 μερόνυχτα, λέει ο πάτερ Ιβάν Μαρίνσκι από το ναό. Ο θρύλος λέει πως οι Οθωμανοί προειδοποίησαν τους χωριανούς πως αν δεν χτίσουν την εκκλησία τους σε 40 μέρες θα τους την γκρεμίσουν. Οι άνθρωποι δούλευαν νυχθημερόν και με την πίστη τους κέρδισαν το δικαίωμα στην θρησκευτική τους ανεξαρτησία».

Το κτίριο έχει μήκος 19 μέτρα και πλάτος 12 ενώ οι τοίχοι έχουν πάχος 1 μέτρο. Το εικονοστάσιο είναι έργο των Ντιμίταρ και Ζαχάρι Ζογκράφ ή μαθητών τους και είναι μοναδικό. Την σκεπή, που αποτελείται από πέτρινες πλάκες, στηρίζουν 8 κολώνες 6 μέτρων. Οι πόρτες είναι από μασίφ ξύλο με σιδερένιες σφυρήλατες λεπτομέρειες και λένε πως «δεν μπορεί να τις διαπεράσει σφαίρα».

Η εκκλησία είναι μέρος ενός ολόκληρου αρχιτεκτονικού και πνευματικού συγκροτήματος που είναι περιφραγμένο με μεγάλο τοίχο. Δίπλα της υπάρχει κρυφό σχολειό το οποίο σήμερα είναι συντηρημένο στην αυθεντική του μορφή. Αυτό ήταν το πρώτο σχολείο του χωριού και σήμερα είναι επισκέψιμο από τουρίστες. Τα σπίτια του χωριού είναι κι αυτά διατηρημένα σε καλή κατάσταση και κάποια από αυτά λειτουργούν σαν μουσεία. Είναι χτισμένα αμφιθεατρικά πάνω από ένα ποτάμι και σήμερα κατοικούνται από 500 ψυχές.

Αν και λίγοι, οι κάτοικοι γεμίζουν την εκκλησία στις γιορτές.

«Δυστυχώς όμως δεν υπάρχουν πολλά παιδιά, λέει ο πάτερ Ιβάν. Δεν φτάνουν για να δημιουργήσουμε κατηχητικό. Αν και η αλήθεια είναι πως εγώ δεν λειτουργώ μόνο σ’ αυτήν την εκκλησία και ούτως ή άλλως δεν θα είχα χρόνο αν έπρεπε να κατηχώ σε όλες τις εκκλησίες όπου με περιμένουν. Η περιφέρεια ερημώνει γιατί η έλλειψη βιοπορισμού σπρώχνει τους ανθρώπους προς τις μεγάλες πόλεις και αυτή η διαδικασία είναι λογική, άσε που δεν συμβαίνει μόνο στην Βουλγαρία».

Υπάρχει τρόπος να επιστρέψουν οι άνθρωποι στον τόπο τους;

Οι στατιστικές δεν είναι αισιόδοξες αλλά οι κάτοικοι της Σιρόκα Λάκα δεν το βάζουν κάτω. Μέσα στα έλατα που περιβάλλουν το χωριό διοργανώνονται ένα σωρό εκδηλώσεις. Των Φώτων ο παπάς ρίχνει σταυρό από το μεσαιωνικό γεφύρι πάνω από το ποτάμι και οι άντρες χορεύουν στα κρύα νερά. Τον Φεβρουάριο οι άνθρωποι συγκεντρώνονται να απολαύσουν με ένα ποτήρι κρασί την Ημέρα των πιο νόστιμων Μεζέδων. Τον Μάρτιο έρχονται κούκεροι από όλη την Βουλγαρία και διώχνουν, με τις μάσκες τους και χορεύοντας στους δρόμους, τα κακά πνεύματα. Την ημέρα του Αγίου Γεωργίου, που στην Βουλγαρία γιορτάζεται στις 6 Μαΐου, στα λιβάδια του χωριού Βάρμποβο άνθρωποι από όλη την χώρα έρχονται να φάνε και να πιουν όλοι μαζί. Πριν να έρθει ξανά το κρύο που κλείνει τους ανθρώπους στα σπίτια τους, τον Αύγουστο διοργανώνεται ο μεγάλος διαγωνισμός γκάιντας στο φιλόξενο χωριό Γκελά που είναι και χειμερινός προορισμός. Στην περιοχή υπάρχουν επίσης πολλά οικολογικά μονοπάτια ενώ τον χειμώνα είναι κοντά το σκι θέρετρο Παμπόροβο.

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα