Η Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών (ΒΑΕ), ο πιο έγκυρος επιστημονικός θεσμός στην Βουλγαρία, φέτος κλείνει τα 150 της χρόνια. Η γιορτή της ΒΑΕ είναι στις 12 Οκτωβρίου. Τότε ο θεσμός θα ανοίξει τις πόρτες των ινστιτούτων και των εργαστηρίων του και με μια σειρά από γεγονότα θα δημοσιοποιήσει την δραστηριότητά του. Η πρώτη εκδήλωση είναι μια έκθεση στην Γέφυρα των Ερωτευμένων, δίπλα στο Εθνικό Μέγαρο Πολιτισμού, η οποία δείχνει φωτογραφίες με καινοτομικές λύσεις για την βιομηχανία μπαταριών, για τρισδιάστατο τύπωμα, για πρότυπο εξοπλισμό.

Την Παγκόσμια Ημέρα Όρασης, στις 8 Οκτωβρίου, ειδήμονες θα μιλήσουν στο κτήριο της ΒΑΕ για την πρόληψη και την θεραπεία των ασθενειών που συνδέονται με αυτήν την βασική ανθρώπινη αίσθηση. Στις 10 Οκτωβρίου, στο Κεντρικό Εργαστήριο Ηλιακής και Νέων Πηγών Ενέργειας θα παρουσιάσουν το πρώτο περίπτερο με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας ενώ στις 12 Οκτωβρίου η είσοδος για τον Βοτανικό κήπο και τα μουσεία της ΒΑΕ θα είναι ελεύθερη. Την ίδια μέρα θα λάβει χώρα και μεγάλη συναυλία στο Εθνικό Μέγαρο Πολιτισμού για τα 150 χρόνια της Βουλγάρικης Ακαδημίας των Επιστημών.

Η ΒΑΕ ιδρύθηκε στην Μπραΐλα της Ρουμανίας δυο χρόνια πριν την Απελευθέρωση της Βουλγαρίας και ο κύριος σκοπός της ήταν να γίνει επιστημονικό κέντρο που να διαφωτίζει τους Βουλγάρους για την ιστορία και την γλώσσα τους. Στο Βουλγάρικο Λογοτεχνικό Σύλλογο, όπως λεγόταν στην αρχή, βρήκε θέση μια ξεχωριστή αναγεννησιακή βουλγάρικη ελίτ όπως ο Μαρίν Ντρίνοβ που δίδασκε στο Πανεπιστήμιο του Χάρκοβ (σήμερα στην Ουκρανία), ο Βασίλ Ντρούμεβ που αργότερα έγινε πρωθυπουργός του Πριγκιπάτου και μητροπολίτης του Βελίκο Τάρνοβο και ο Γκαβρίλ Κράστεβιτς που ανέλαβε την θέση του γερουσιαστή της Ανατολικής Ρωμυλίας. Χρήματα για την ίδρυση της ΒΑΕ έδωσε ακόμα και ο επαναστάτης Βασίλ Λέβσκι.

Σήμερα η Ακαδημία διαθέτει 42 Ινστιτούτα και 8 εργαστήρια στα οποία απασχολούνται 2 600 επιστήμονες. Έχει ακόμα εκδοτικό οίκο, βιβλιοθήκη και αρχείο.

«Στην αρχή τα πράγματα ήταν πιο προσανατολισμένα προς την Αναγέννηση, την ιστορία, την γλώσσα και το πνεύμα, λέει ο πρόεδρος της ΒΑΕ, ακαδημαϊκός Γιουλιάν Ρεβάλσκι. Τα μέλη της ήταν κοινωνικοί παράγοντες που αναλάμβαναν υψηλές διοικητικές θέσεις αλλά και σχεδίασαν την ίδρυση του Πανεπιστημίου της Σόφιας. Έχουμε χρέος να συνεχίζουμε το έργο τους γιατί δίχως επιστήμη δεν μπορεί να υπάρξει ούτε καλή παιδεία, ούτε υγειονομική περίθαλψη, ούτε εθνική ασφάλεια, ούτε οικονομική ανάπτυξη. Σε περίπου 5 χρόνια ο θεσμός θα στερηθεί γύρω στους 700-800 επιστήμονες για βιολογικούς λόγους».

Δυστυχώς στην Βουλγαρία η τάση είναι η ανάποδη. Τα τελευταία χρόνια λόγω των ελάχιστων πόρων για μελέτες ο αριθμός των ερευνητών μειώνεται συνεχώς. Οι νέοι διανοούμενοι δεν μπορούν να ζήσουν με μισθούς ύψους 400 € και αναζητούν μια καλύτερη ποιότητα ζωής στο εξωτερικό. Ταυτόχρονα υπάρχει έλλειψη εργαστηρίων και εξοπλισμού. Ο κύριος Ρεβάλσκι μάχεται να εξασφαλίσει 20% αύξηση των μισθών για να μπορέσει να δώσει κίνητρα σε όσους θέλουν να ασχοληθούν με επιστήμη στην πατρίδα τους.

Αυτήν την στιγμή η ΒΑΕ διαθέτει 120 μοντέλα τα οποία θα παρουσιαστούν μπροστά στον επιχειρηματικό κόσμο.

«Σε μικρο-επίπεδο υπάρχουν νέα υλικά που εφαρμόζονται στην ιατρική και στην φαρμακευτική, λέει ο κύριος Ρεβάλσκι. Στον τομέα των τεχνολογιών υπάρχουν νέες επιστρώσεις ενώ στον τομέα της πληροφορικής δημιουργούνται νέες οθόνες υπολογιστών για ανθρώπους με προβλήματα όρασης. Υπάρχουν και ινστιτούτα που ασχολούνται με την διατήρηση της εθνικής μας ταυτότητας».

Φωτογραφίε;: Ντιάνα Τσανκόβα

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα