Η γιορτή Σούρβα (σε ορισμένες περιοχές γνωστή και ως Σουρβάκι), δηλαδή η μέρα του Άγιου Βασίλη, είναι γιορτή, με την οποία κατά παράδοση τιμάμε το Νέο έτος. Η γιορτή τιμάται σ όλες τις βουλγαρικές περιοχές.

Το τραπέζι στην Σούρβα μοιάζει πολύ με εκείνο των παραμονών των Χριστουγέννων. Η διακόσμηση των τελετουργικών ψωμιών είναι η ίδια, όπως και τα σύμβολα. Βασική διαφορά είναι ότι τα φαγητά δεν είναι πια νηστίσιμα, αλλά περιέχουν αυγά, τυρί και κρέας. Σε ορισμένες περιοχές της Βουλγαρίας πάνω στο ψωμί τίθεται κουλούρι.

Το επόμενο πρωί ένα μέρος απ' αυτό το κουλούρι δίνεται στα κατοικίδια ζώα, ενώ το υπόλοιπο διατηρείται για θεραπεία. Παντού στη Βουλγαρία φτιάχνονται διάφορα ζυμαρικά – πίτες με τυρί, ψωμιά με τυρί, πίτες με πουργούρι, πίτες με λάχανο. Στις διάφορες περιοχές της Βουλγαρίας η τυρόπιτα γίνεται με την ντόπια συνταγή. Αλλά παντού βάζουν μέσα μικρά κλωναράκια κρανιάς, κάθε ένα από τα οποία αντιστοιχεί σε ορισμένο καλό, που θα σου τύχει το επόμενο χρόνο - υγεία, επιτυχία στην δουλειά, στα μαθήματα, νέο σπίτι κλπ. Τέτοια τυρόπιτα φτιάχνουμε και σήμερα, αλλά συνήθως με φύλα από τα σουπερμάρκετ.

Το κεφάλι γουρουνιού είναι κάτι τυπικό για την γιορτή Σούρβα, που οπωσδήποτε βρίσκονταν στο τραπέζι αυτό το βράδυ. Αυτό είναι το μόνο έθιμο στην βουλγαρική παράδοση, όταν το χοιρινό κρέας προσφέρεται ως τελετουργική τροφή. Όπως και στις παραμονές των Χριστουγέννων στο τραπέζι βάζουμε καρύδια, κρεμμύδια, σκόρδο, μέλι. Σε ορισμένα χωριά όλη την νύχτα έπαιζαν χορό – για υγεία και καλή σοδιά.

Η κρανιά, που είναι σύμβολο υγείας και δύναμης, έχει ειδική θέση στα έθιμα. Απ' αυτήν φτιάχνονται οι λεγόμενες σουρβάκες, με τις οποίες τα αγόρια ηλικίας μέχρι 12 ή 15 χρονών, πηγαίνουν στα σπίτια του χωριού και χτυπούν την πλάτη όλων των ανθρώπων, ενώ μετά και των ζώων, λέγοντας διάφορες ευλογίες. Οι οικοδεσπότες δίνουν στα παιδιά διάφορα δώρα.

Στην 1 Ιανουαρίου είναι η εκκλησιαστική γιορτή, αφιερωμένη στον Άγιο Βασίλειο. Στις παραμονές του Νέου έτους οι κοπέλες μαζεύονται για το έθιμο "λαντούβανε". Βάζουν σε χάλκινο δοχείο με νερό κάθε μία από μία ανθοδέσμη. Μετά μαντεύουν ποια ποιόν θα παντρευτεί, βγάζοντας τις ανθοδέσμες τους μία-μια και τραγουδώντας διάφορα τραγούδια.

Διαβάστε περισσότερα για τα έθιμα της Πρωτοχρονιάς

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα