Η ανάθεση και η εφαρμογή των δημοσίων συμβάσεων στη Βουλγαρία θα έπρεπε να εγγυηθεί το ενδιαφέρον των πολιτών για δαπάνες δημόσιων οικονομικών, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει γίνει η ενσάρκωση των πρακτικών διαφθοράς στη χώρα. Οι πιο επιθυμητές είναι οι δημόσιες συμβάσεις στον τομέα των κατασκευών όπου τα έργα ανέρχονται σε εκατομμύρια ευρώ.

«Οι δημόσιες συμβάσεις στη Βουλγαρία δεν κερδίζονται, αλλά μοιράζονται» δήλωσε σε συνέντευξή του για το πρόγραμμα Χοριζόντ της ΒΕΡ, ο καθηγητής Μετόντι Αντρέεφ από το Επιμελητήριο Μηχανικών στην Επενδυτική Σχεδίαση. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Μπόικο Μπορίσοφ έχει δημιουργήσει μια διοίκηση που αναθέτει δημόσιες συμβάσεις και δημιουργεί «μια εξαιρετικά σοβαρή κατάσταση διαφθοράς».

Γι’ αυτό, εμείς από το Επιμελητήριο Μηχανικών στην Επενδυτική Σχεδίαση, καθώς και από το Επιμελητήριο Αρχιτεκτόνων έχουμε εκφράσει πολλές φορές μια σοβαρή θέση ενάντια σε αυτήν τη μορφή πρακτικής, αλλά κανείς δεν μας ακούει, είπε ο Αντρέεφ. Ποιες είναι οι συνέπειες;

«Πρώτον, η εμφάνιση οικονομικής εξάρτησης του σχεδιαστή από τον κατασκευαστή καθώς ο σχεδιαστής, πρέπει να ικανοποιήσει τις επιθυμίες του κατασκευαστή. Αυτό περιορίζει την ελευθερία των αποφάσεων σχεδιασμού από τον σχεδιαστή, και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν ενδιαφέρονται για την ποιότητα και την ασφάλεια της κατασκευής, αλλά έχουν καθαρά εμπορικό χαρακτήρα, ικανοποιώντας το οικονομικό συμφέρον του κατασκευαστή. Επιπλέον, ο ηγετικός ρόλος του κατασκευαστή στη διαδικασία του δίνει την ευκαιρία να επιλέξει έναν πιστό σχεδιαστή που συχνά δεν έχει την κατάλληλη εμπειρία και προσόντα, αλλά είναι έτοιμος για την αμοιβή του να υπερασπίζει το οικονομικό συμφέρον του κατασκευαστή. Ως αποτέλεσμα, δημιουργούνται έργα χαμηλής ποιότητας. Στη συνέχεια, υπάρχει μια εποπτεία που πραγματοποιείται από οικονομικά εξαρτώμενους από τον κατασκευαστή σχεδιαστές, η οποία είναι εις βάρος της ποιότητας και του κόστους κατασκευής. Αυτό οδηγεί σε κακή ποιότητα κατασκευής σε συνδυασμό με τις υψηλές τιμές» εξηγεί ο Αντρέεφ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, για να έχει μια βέλτιστη τιμή, καλή ποιότητα και προστασία του δημοσίου συμφέροντος, οι κύριοι συμμετέχοντες στη διαδικασία πρέπει να είναι ανεξάρτητοι.

Όλη αυτή η διαδικασία καταστρέφει τις μικρές και μεσαίες κατασκευαστικές εταιρείες οι οποίες αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες στην τρέχουσα κατάσταση κρίσης. Σχετικά με αυτό, υπήρχαν προτάσεις για αλλαγή των προτεραιοτήτων και αντί για μεγάλα εργοτάξια όπως αυτοκινητόδρομοι, για παράδειγμα, τα κεφάλαια να ανακατευθυνθούν για την επισκευή του αστικού περιβάλλοντος για να βοηθήσουν τις μικρές επιχειρήσεις του κλάδου.

«Ισχυρίζομαι ότι κανείς στη χώρα δεν είναι ενάντια στις κατασκευές και τις επενδύσεις» λέει ο Μετόντι Αντρέεφ και προσθέτει: «Είμαστε κατά του τρόπου με τον οποίο εφαρμόζονται αυτές οι δημόσιες συμβάσεις. Είμαστε κατά της κακής ποιότητας, για την οποία, φυσικά, οι κατασκευαστικές εταιρείες δεν μπορούν να κατηγορηθούν. Διότι εάν μια εταιρεία έχει δημόσιες συμβάσεις και πρέπει να «επιστρέψει» με τη μορφή προμηθειών και δωροδοκιών το 40-50% του ποσού της, δεν θα παράγει ποιοτικό προϊόν. Εξ ου και το πρόβλημα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Επειδή στη Βουλγαρία υπάρχουν 20-30 μεγάλες εταιρείες που εμφανίζονται σε όλες τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα των κατασκευών. Είναι γνωστό ότι αυτές οι εταιρείες έχουν στενές σχέσεις με την εξουσία. Κερδίζοντας δημόσιες συμβάσεις, χρησιμοποιούν μικρές και μεσαίες εταιρείες ως υπεργολάβους. Πολλές φορές οι μεγάλες εταιρείες δεν πληρώνουν τα χρέη τους σε μικρές και μεσαίες εταιρείες. Επιπλέον, υπάρχει μια πολύ ισχυρή νομοθεσία η οποία επιβαρύνει περαιτέρω την οικονομική επιβάρυνση των Βουλγάρων πολιτών» δήλωσε ο ειδικός, σύμφωνα με τον οποίο η διαφθορά εξηγεί όλα τα αρνητικά φαινόμενα που αναπτύσσονται σήμερα στον κατασκευαστικό τομέα στη χώρα μας. «Η διαφθορά είναι σαν πανδημία στη Βουλγαρία, έχει γίνει σύμβολο της διακυβέρνησης» λέει κατηγορηματικά ο ειδικός από το Επιμελητήριο Μηχανικών στην Επενδυτική Σχεδίαση, καθ. Μετόντι Αντρέεφ.

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα