Ο μικρός κρόκος την άνοιξη χαροποιεί το μάτι των αγροτών με τα τρυφερά άνθη του και το φθινόπωρο μετατρέπεται σε προϊόν με τιμή υψηλότερη από αυτή του χρυσαφιού. Το σαφράνι είναι «η μυρωδιά της ζωής» για την οικογένεια της ζωγράφου Κάτια Ιβάνοφσκα. Εκείνη είναι από το Κιουστεντίλ της Νοτιοδυτικής Βουλγαρίας, αλλά τα μονοπάτια της μοίρας την οδηγούν πρώτα στην Ελβετία και στη συνέχεια πίσω στην πατρίδα, αλλά ήδη με τον σύζυγό της Τσαρλς Έρνεστ Μπέερ – Ελβετό με καταγωγή και ειδικό μάρκετινγκ. Εδώ οι δύο αποφασίζουν να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους, το οποίο μόνο με πρώτη ματιά φαίνεται απλό, γιατί πρόκειται για την καλλιέργεια κρόκου. Μετά από έρευνα των δυνατοτήτων για καλλιέργεια του πολύτιμου φυτού στη Βουλγαρία, η οικογένεια Μπέερ αγοράζει ακίνητο κοντά στη Μαύρη Θάλασσα – στο χωριό Τάνκοβο, της περιοχής του Νεσέμπαρ.

«Λένε ότι το σαφράνι στην αρχαιότητα ξεκίνησε από την Ελλάδα, πέρασε από τη Βουλγαρία και στη συνέχεια διαδόθηκε σχεδόν σε όλο τον κόσμο» - εξηγεί την επιλογή του να ασχολείται με αυτή την καλλιέργεια στη χώρα μας ο Τσαρλς Μπέερ, και συνεχίζει: «Οι άνθρωποι όμως αφού είδαν ότι είναι πολύ δύσκολη η δουλειά με το σαφράνι, δεν άντεξαν και το εγκατέλειψαν. Έχω μαρτυρίες ότι υπήρχε σαφράνι στη Βουλγαρία της Μακεδονίας, δηλαδή, δεν καλλιεργείται από χθες εδώ.»

Η σοδειά κρόκου της οικογένειας σε ξερή κατάσταση έφτασε έως πάνω από ένα χιλιόγραμμο το τέταρτο έτος. «Τότε φτάσαμε πάνω από ένα εκατομμύριο βολβούς, το οποίο είναι πάνω από 3 εκατομμύρια άνθη» - εξηγεί η Κάτια Ιβάνοφσκα-Μπέερ:

«Μειώσαμε τα φυτά κατά 50% - ενάμισι στρέμμα. Ο λόγος είναι στον μεγαλύτερο ανταγωνισμό στην αγορά – γίνεται όλο και πιο δύσκολο να πουλήσουμε όλη την παραγωγή. Εξάλλου, δεν είμαστε πια 20 χρονών, για να έχουμε δυνάμεις να αρχίζουμε τη δουλειά στον κάμπο στις 5 το πρωί. Είναι πολύ βαριά η δουλειά. Ιδιαίτερα τους δύο μήνες του χρόνου – το φθινόπωρο, όταν μαζεύονται τα άνθη, και την άνοιξη, όταν ξεχορταριάζουμε πριν ανθίσει ο κρόκος. Στη διεθνή αγορά έχουμε ισχυρό ανταγωνισμό. Στο Ιράν – τον μεγαλύτερο παραγωγό, αυτό το φυτό παράγεται με τόνους και έτσι μειώνει την τιμή, παρά το γεγονός ότι είναι με χαμηλότερη ποιότητα. Στην Ευρώπη το σαφράνι έχει υψηλότερη ποιότητα και είναι πολύ πιο ακριβό από το ιρανικό. Κάθε χρόνο γίνεται όλο και πιο δύσκολο να συντηρούμε την οικογένειά μας με την παραγωγή σαφρανιού, στην αγορά εμφανίζονται νέοι και νέοι παραγωγοί.»

Φέτος η οικογένεια Μπέερ αναμένουν σοδειά 800 γραμμαρίων περίπου. Είναι υπερήφανοι που καλλιεργούν σαφράνι χωρίς τεχνητά λιπάσματα και παρασκευάσματα προστασίας. Λένε ότι ασφαλώς ανταποκρίνονται στα κριτήρια για βιοκαλλιέργεια, αλλά δε διαθέτουν το σχετικό πιστοποιητικό.

«Για την απόκτηση αυτών των βιολογικών πιστοποιητικών υπάρχουν απαιτήσεις, στις οποίες είναι δύσκολο να ανταποκριθεί κανείς. Ανάλογα με τα ευρωπαϊκά στάνταρ η βιοκαλλιέργεια είναι δύσκολη, δεν είναι ζήτημα χρημάτων. Έχω αγοράσει τα προϊόντα μου στην αγροτική αγορά στη Βάρνα και οι συνάδελφοι παραπονιούνται πολύ. Η βιολογική γεωργία δεν είναι εύκολη δουλειά, και ποιος την εκτιμά – ούτε ο αγοραστής, ούτε το κράτος.»

Φωτογραφίες: ΒΕΡ-Μπουργκάς

Επιμέλεια: Γκεργκάνα Μάντσεβα

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα