100 χρόνια από την γέννηση της παραδοσιακής τραγουδίστριας Γιορντάνκα Ηλίεβα

100 χρόνια και από την γέννηση του άντρα της, του διάσημου παίκτη γκάιντας Ηλία Ντιμιτρόβ

δημοσίευση: 8/22/22 3:42 PM

Φωτογραφία: αρχείο

Η παραδοσιακή τραγουδίστρια, Γιορντάνκα Ηλίεβα και ο σύζυγός της ο ερμηνευτής γκάιντας, Ηλία Ντιμιτρόβ, είναι πρότυπα της παραδοσιακή βουλγάρικης μουσικής των Θρακών και των Σόπων.

«Το πιο ευχάριστο πράγμα για μένα ήταν να τραγουδάω, έλεγε η τραγουδίστρια. Δούλευα και τραγουδούσα, όλη μέρα , όπου κι αν ήμουν, ότι κι αν έκανα».

Η Γιορντάνκα Ηλίεβα γεννήθηκε στις 22 Αυγούστου 1922 στο χωριό Νεντιάλσκο, κοντά στο Γιάμπολ. Έμαθε να τραγουδά από την μητέρα της, στις γιορτές του χωριού και στις συλλογικές εργασίες. Ήταν σοπράνο και απέδιδε όμορφα τα διακοσμητικά μοτίβα των θρακικών τραγουδιών. Το κοινό πάντα συγκινούνταν όταν την άκουγε. Η Ηλίεβα ήταν μια από τις πρώτες τραγουδίστριες που έκανε ηχογραφήσεις για τις εταιρίες δίσκων «Σιμονάβια», «Ορφέι», «Μικροφόν», με την συνοδεία των συγκροτημάτων του Ράντι Άγγελοβ και του Αχμέντ Μπαμπάκοβ.

Το 1943 μετά από ακρόαση στην ΒΕΡ (τότε Ράδιο Σόφια) ενέκριναν την Γιορντάνκα Ηλίεβα να συμμετάσχει σε ζωντανή εκπομπή ενώ το 1946 έγινε μόνιμος συνεργάτης της εκπομπής «Η ώρα του χωριού». Τότε την συνόδευε το συγκρότημα του Ουγκαρτσίν στο οποίο έπαιζε γκάιντα ο σύζυγός της, Ηλία Ντιμιτρόβ. Αργότερα η Ηλίεβα ήταν μια από 8 τραγουδίστριες, που επιλέγηκαν από 400 υποψήφιες, να γίνουν μέλη του Κρατικού Ανσάμπλ Παραδοσιακών Χορών και Τραγουδιών Σόφιας και συμμετείχε σε σχήματα δωματίου με τα οποία πήγαινε σε περιοδείες.

Μεταξύ των συνεργατών της ήταν ο Τόντορ Τοντορόβ, επί πολλά έτη τεχνικός Διευθυντής του Ανσάμπλ «Φίλιπ Κούτεβ».

«Από όλες τις τραγουδίστριες που γνωρίζω από το Ανσάμπλ η Γιορντάνκα Ηλίεβα ήταν η πιο σεμνή και ήσυχη, λέει εκείνος. Αλλά σαν τραγουδίστρια ήταν πολύ καλή. Με την Βαλκάνα Στογιάνοβα σαν να είχαν παρόμοια μοίρα. Και οι δυο κατάγονται από την περιοχή του Γιάμπολ και τις δυο τις ανακάλυψαν την δεκαετία του ’30 και τις κάλεσαν να ηχογραφήσουν δίσκους. Και τις δυο τις διάλεξαν το ’50 να γίνουν μέλη του Ανσάμπλ και όταν έγιναν έμπειρες τις επέλεξαν να διδάξουν όσα ήξεραν στα νεότερα κορίτσια».

Στις 30 Οκτωβρίου θα κλείσουν και 100 χρόνια από την γέννηση του συζύγου της Γιορντάνκα Ηλίεβα, του ερμηνευτή γκάιντας, Ηλία Ντιμιτρόβ. Οι δυο τους γνωρίστηκαν κατά την συνεργασία τους με το συγκρότημα Ουγκαρτσίν αλλά παντρεύτηκαν όταν άρχισαν να εργάζονται στο Ανσάμπλ «Φίλιπ Κούτεβ».
«Ο Ηλία Ντιμιτρόβ γεννήθηκε στο χωριό Τσεκάντσεβο της Γκόρνα Μάλινα, λέει ο Τόντορ Τοντορόβ. Στα 16 του ήταν ήδη καλός στην γκάιντα και κατείχε τα ρυθμικά μοτίβα των Σόπων. Έχει ηχογραφήσει «Γκράοβσκο χορό», Τσεκάνσκα κόπανιτσα», «Παϊντούσκο χορό», «Σόπσκο χορό» κ.ά. Τα μοτίβα του χρησιμοποιήθηκαν στην παράσταση «Πανηγύρι στην περιοχή της Σόφιας» η οποία έγινε εμβληματική για το Ανσάμπλ. Ο Νιμιτρόβ και η Ηλίεβα έμειναν στο Ανσάμπλ ως την συνταξιοδότησή τους. Η Ηλίεβα ήταν κάπως στην σκιά της Βαλκάνα Στογιάνοβα αλλά ήταν το ίδιο καλή».

Στο Χρυσό Αρχείο της ΒΕΡ φυλάσσονται πάνω από 70 θρακικά τραγούδια της Γιορντάνκα Ηλίεβα, με την συνοδεία της Ορχήστρας Παραδοσιακής Μουσικής της ΒΕΡ και άλλων συγκροτημάτων. Το έργο της Ηλίεβα και του συζύγου της αποτελεί έμπνευση για τους νέους παραδοσιακούς τραγουδιστές.

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Διαδώστε

100 χρόνια από την γέννηση της παραδοσιακής τραγουδίστριας Γιορντάνκα Ηλίεβα

100 χρόνια και από την γέννηση του άντρα της, του διάσημου παίκτη γκάιντας Ηλία Ντιμιτρόβ

Περισσότερα στην κατηγορία

«Όλα στα χέρια μου» μας βγάζει από την ρουτίνα

Έργα των Νένοφ και Λίστ στο Βουλγαρικό Πολιτιστικό Ινστιτούτο στο Παρίσι

Βουλγαρικό δημοτικό τραγούδι σε ταινία που διεκδικεί Όσκαρ

YO-YO Band και Sharks Never Sleep