Οι γυναίκες στην επιστήμη χρειάζονται ιδιαίτερη ενθάρρυνση και υποστήριξη, ειδικά όταν πρέπει να συνδυάσουν τους ρόλους της αφοσιωμένης επιστήμονα, της μητέρας και της καλής συζύγου. Τέτοιο κίνητρο γι' αυτές είναι και τα βραβεία «Γυναίκες στην Επιστήμη», τα οποία μια παγκόσμια εταιρεία καλλυντικών μαζί με την UNESCO απονέμουν σε διακεκριμένες νέες Βουλγάρες επιστήμονες εδώ και 12 χρόνια. Πριν από λίγες μέρες το βραβείο έλαβε και η βιολόγος Κατερίνα Τάκοβα-Σακαλίισκα από το Πανεπιστήμιο του Πλόβντιβ «Παϊσιι Χιλεντάρσκι».

Η Δρ Κατερίνα Τάκοβα στοχεύει στη δημιουργία ενός εμπορικού προϊόντος για τη διάγνωση της Covid-19. Είναι μεταδιδακτορική φοιτήτρια στο τμήμα «Φυσιολογία Φυτών και Μοριακή Βιολογία» του πανεπιστημίου.

«Είμαι μέλος μιας ομάδας που ασχολείται με την παραγωγή σημαντικών ιικών πρωτεϊνών σε ολόκληρα φυτά καπνού», λέει η ίδια. «Και το έργο με το οποίο κέρδισα το βραβείο σχετίζεται με την παραγωγή πρωτεϊνών από το SARS-CoV-2 για τη διάγνωση συγκεκριμένων αντισωμάτων κατά του κορωνοϊού. Είναι ακόμα στην αρχή, αλλά έχουμε ενθαρρυντικά αρχικά αποτελέσματα και πιθανότατα θα τα ανακοινώσουμε του χρόνου».

Η επιστήμονας ελπίζει ότι καθώς προχωρά η έρευνα, κάποια βιοφαρμακευτική εταιρεία θα ενδιαφερθεί για το προϊόν που αναπτύχθηκε στο εργαστήριο του Πλόβντιβ. Στο μεταξύ, ελπίζει ότι η επιστήμη και οι επιχειρήσεις στη χώρα μας θα ενώσουν τα χέρια ώστε οι καινοτομίες να έχουν πρακτική εστίαση. «Και οι επιστήμονες αναζητούν όλο και περισσότερο τις επιχειρήσεις, και οι επιχειρήσεις αναζητούν όλο και περισσότερο τους επιστήμονες», προσθέτει.

Η Κατερίνα άρχισε τη δουλειά στο εργαστήριο το 2015: «Είμαι ευγνώμων που γνώρισα μια εξαιρετική γυναίκα που με καθοδήγησε στην επιστήμη και αυτή είναι η επιβλέπουσα καθηγήτριά μου Γκεργκάνα Ζαχμάνοβα.» Μετά η Κατερίνα κατάφερε να ολοκληρώσει το μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Μοριακή Βιολογία και Βιοτεχνολογία», να ειδικευτεί στο Πανεπιστήμιο της πορτογαλικής πόλης Αλγκάρβε, να είναι καλεσμένη με τους ηγέτες του κλάδου στο «John Innes» ερευνητικό κέντρο στο Νόριτς. Λέει ότι η βάση της επιτυχίας της είναι η «άνευ όρων υπομονή» - μια καθαρά γυναικεία ιδιότητα, απαραίτητη στην επιστήμη, όπου τα αποτελέσματα δεν έρχονται γρήγορα.

Και αφού στην τελετή βράβευσης των τιμώμενων γυναικών ακουγόταν συχνά η φράση «Ο κόσμος χρειάζεται επιστήμη», ποιοι, σύμφωνα με την Κατερίνα Τάκοβα, είναι πιο δυνατοί όσο αφορά την αλλαγή – οι επιστήμονες ή οι πολιτικοί;

«Πιστεύω ότι η συνεργασία μεταξύ επιστημόνων και πολιτικών είναι η καλύτερη στρατηγική, γιατί δεν μπορούμε ο ένας χωρίς τον άλλον – απαντά. – Έχουμε διαφορετική τεχνογνωσία και ο καθένας μπορεί να συνεισφέρει κάτι. Γενικά, η συνεργασία είναι το πιο σημαντικό πράγμα σε μια βιώσιμη ανάπτυξη. Αυτό που χρειαζόμαστε περισσότερο είναι να αξιολογήσουμε τις προτεραιότητές μας ως κοινωνία. Αν θέσουμε στόχους θα είναι πολύ πιο εύκολο να έχουμε μια κατεύθυνση προς την οποία να πάμε».

Και είναι το σχολείο συνεργάτης επιστημόνων, που καταφέρνει να εμπνεύσει τους αποφοίτους του για επιστήμη;

«Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι ήμουν δασκάλα για σχεδόν 4 χρόνια» λέει η γιατρός. «Αυτό που είδα με ενθαρρύνει να σκέφτομαι ότι όλο και περισσότερη προσοχή δίνεται στην επιστήμη στο σχολείο. Το Υπουργείο Παιδείας έχει μια στρατηγική για τη δημιουργία κέντρων STEM που θα βοηθήσουν στην εισαγωγή του επιστημονικού γραμματισμού σε νεαρή ηλικία, και πιστεύω ότι η συνεργασία θα εμβαθύνει.»

Αν και αντιμέτωπη με πολλές ευκαιρίες για επιστημονική καριέρα στο εξωτερικό, η Κατερίνα επιλέγει να μείνει στο σπίτι. «Όταν μπαίνεις στο αεροπλάνο και ακούς βουλγαρική γλώσσα - γι' αυτό θέλω να εξελιχθώ στη Βουλγαρία» λέει για το Ράδιο Βουλγαρία. Στη χώρα μας έχει τα βασικά πράγματα που χρειάζεται για να αναπτύξει τις δυνατότητές της. «Οι συνθήκες είναι καλές - έχουμε επιστήμονες, έχουμε υποδομές, έχουμε συνεργασίες και σε καμία περίπτωση δεν ξεκινάμε από το μηδέν», είναι πεπεισμένη η Κατερίνα Τάκοβα.

Φωτογραφίες: Άνι Πετρόβα - ΒΕΡ

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα