Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Shkëlqimi dhe rënia e qytetit legjendar Kabile

БНР Новини

Supozohet, se qyteti i lashtë legjendar Kabile mban emrin e hyjnisë trake nënë Kibella, pamja e së cilës është e rikrijuar mbi reliefin e shenjtores shkëmbore “Zajçi Vrëh”. Pikërisht në rrezet e këtij observatori i lashtë astronomik formohet një nga vatrat më të mëdha tregtare dhe kulturore në kufijtë e Trakisë së dikurshme. Kabile është qyteti i vetëm trak, i cili është i studiuar plotësisht. Rrënojat e tij shtrihen afër qytetit të sotëm Jamboll. Sot disa prej gërmadhave të këtij vendbanimi të vjetër janë të rindërtuara dhe të konservuara. Artefaktet e zbuluara në rajon zbukurojnë vitrinat e koleksionit të Muzeut Modern ndërtuar në hyrjen e këtij rezervati arkeologjik me mjete të projektit evropian.

СнимкаNë territorin e qytetit të moçëm Kabile nuk ka ndonjë qytet modern. Kjo padyshim lehtëson studimet arkeologjike dhe konservimin e tij. Supozohet, se themelet e këtij vendbanimi u hodhën në fund të mijëvjeçarit të dytë para Krishtit. Me kalimin e shekujve qyteti u zmadhua, u ndërtuan muret e fortifikuara dhe kullat mbrojtëse, banesat, rrugët, tempujt. Në vitin 341 para Krishtit Aleksandër Makedonski pushtoi qytetin. Mirëpo, pas shpërbërjes së perandorisë së tij të fuqishme Kabile prapë hyri në trojet e fisit trak odrisi dhe u bë rezidencë e mbretërve Spartok dhe pak më vonë edhe të atyre Skostok. Në fund të shekullit III dhe në fillim të shekullit II para Krishtit Kabile ishte një nga qytetet më të zhvilluara në këtë pjesë të Evropës me afro 7 mijë banorë. Arkeologët zbuluan rrënojat e një tempulli të hyjnisë Artemida, e cila konsiderohej mbrojtëse e popullsisë vendore, gërmadhat e një altari të Apolonit, të godinave të banimit dhe tregtare, të një sheshi të madh, të një depoje të drithërave e kështu me radhë.

Снимка“Duke gjykuar nga artefaktet e zbuluara mund të bëhet konkluzioni se popullsia ishte tepër e pasur” – është i bindur Stefan Bakërxhiev – drejtor i Muzeut Rajonal Historik në qytetin Jamboll. Enët e punuara mirë, stolitë e pasura fine, amforat e shumta me vula dhe mbishkrime nga troje të largëta – të gjitha këto flasin për një popullsi të pasur, e cila ishte e hapur drejt botës dhe ndikimit të jashtëm. Kabile dispononte edhe një punishte për prerjen e monedhave të bronzta dhe të argjendta me figurën e hyjnisë Artemida. Më vonë gjatë Epokës Romake, qyteti u shndërrua në një nga kampet më të mëdha ushtarake në provincën e Trakisë. “Këtu u zbuluan dhe u studiuan afro 15 objekte arkitekturore. Ndër ta janë fragmente nga mure të kështjellës trake me kulla mbrojtëse, dy banja romake, dy kazerma të mëdha dykatëshe, një lagje të madhe, që daton nga epoka e antikitetit të vonshëm, tempuj nga epoka e hershme e krishtere e kështu me radhë” – tregon Stefan Bakërzhiev. Disa prej këtyre ndërtesave u restauruan dhe u konservuan. Ato janë të arritshme për turistët.

Снимка“Kabile është një nga qendrat më të mëdha nga epoka e krishterimit të hershëm, që u gërmua në trojet e sotme bullgare – vazhdon zoti Bakërxhiev. – Bazilika e tij, që daton nga shekulli IV ndoshta është më e madhja për nga sipërfaqja tek ne. Sipas burimeve historike Severus – episkopi i Kabilesë mori pjesë në Tubimin e Dytë Igumenik që u mbajt në Serdika në vitin 342. Nuk është e rastit se këtu ka dy kisha e krishterimit të hershëm. Njëra prej tyre është baptisteri. Një pjesë prej mozaikëve të kishave mund të shihen në muzeun që është pranë. Supozohet, se rajonin e populluan të krishterët më të hershëm në këtë pjesë të Evropës.”

СнимкаMirëpo, si shumica e qyteteve të moçme, ashtu edhe Kabile përjetoi vitet e shkëlqimit dhe rënies. Pasi ekzistonte më se një mijë shekuj e gjysmë qyteti i pushtetarit Aleksandër Makedonski, i mbretërve të odrisëve Spartok dhe Skostok dhe të legjionarëve romakë, vdiq. Në fund të shekullit VI në të depërtuan fiset barbare.

“Ndoshta ata ishin avarë, sllavë, protobullgarë të hershëm – shpjegon Stefan Bakërxhiev. – Në atë kohë kishte edhe një tërmet i madh, i cili ndryshoi rrjedhjen e lumit të afër Tunxha. Me lëvizjen e shtratit të këtij lumi me dy kilometra anës, sistemi i përsosur i asaj kohe i kanalizimit përfundoi së ekzistuari. Si rezultat njerëzit filluan të shpërngulen.”

СнимкаKy ishte fundi i vendbanimit Kabile – një qytet legjendë, lavdia e të cilit përhapej anë e mbanë në botën antike. Sot nga vatra e dikurshme tregtare dhe kulturore shihen vetëm rrënojat dhe artefaktet e mrekullueshme, të rregulluara në muzeun pranë këtij rezervati arkeologjik. Ndërsa për jetën dhe mënyrën e jetesës së banorëve të tij mësojmë nga spektaklet e organizuara posaçërisht, në të cilët entuziastë të veshur si legjionarë romakë, japin shfaqje interesante para vizituesve të rezervatit.

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova

Fotografi: Veneta Nikollova



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Kalaja e Asenit është mbështjellë me vellon e misticizmit dhe legjendave

Mbi një shkëmb të madh mbi lumin Asenica ngrihet një kështjellë e paarritshme për armiqtë. Aje lartë mbi shkëmbinjtë e shqiponjave, fortesat e veta i kanë ngritur trakët, romakët, bizantinët, njerëzit e ardhur nga pjesa perëndimore e Evropës,..

botuar më 19-12-23 10.15.PD

Marcianopol – qyteti me mozaikët marramendës romakë

Pranë njërit prej burimeve karstike të Devnjes në provincën romake Mizia e Poshtme (Moesia inferior) është ndalur perandori Trajan (Marcus Ulpius Trajanus, 98- 117г.) me ushtrinë e tij. Motra e tij Marcija ka dërguar shërbyesen të sjellë ujë , por..

botuar më 19-12-22 10.45.PD

Qendra muzeore “Arti trak në Rodopet Lindore” mbushi 10 vjet

Gjatë vitit 2000 arkeologu dr. Georgi Kitov dhe ekipi i tij zbuluan kodërvarrin Roshava Çuka afër fshatit Aleksandrovsko të rrethit të Haskovos, një varrezë trake nga shekulli i V para Krishtit, e cila bën përshtypje me arkitekturën e jashtëzakonshme..

botuar më 19-05-19 12.15.MD