Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Devetë në Bullgarinë Juglindore – sesi shumimi i deveve është bërë një biznes fitimprurës

Kafshët ekzotike, tipike për rajonet subtropikale, ndihen shumë mirë në klimën e thatë dhe të butë të Rodopeve Lindore dhe Malit Sakar, kurse pronarët e tyre kanë zhvilluar një biznes fitimprurës.

Një fotografi emblematike nga Topollovgradi - Marko Karpuzanov me devetë në Topollovgrad

Devetë mbërrijnë në Kavakli /qyteti i sotëm Topollovgrad/ nga  Egjeu dhe Trakia Lindore, bashkë me pronarët e tyre, bullgarët trakas, të dëbuar nga fshatrat e tyre amtare pas Traktatit të Neuilly. Në këtë mënyrë gjatë viteve 1923-1925, mbarështimi i deveve zë rrënjë në Bullgarinë Juglindore, duke u bërë një jetesë fitimprurëse. Gjatë kësaj kohe mbi 1000 deve kalojnë mbi këtë pjesë të Bullgarisë, por më të shumtë në numër  kanë qenë ata në rajonin e qytetit Topollovgrad. Pronarët e deveve kanë punuar po aq patëmetë sa dhe kompanitë e sotme e transportit, kurse karvanët e tyre kanë furnizuar mallra deri në skajet më të paarritshme të malit Sakar dhe të Rodopeve Lindore.

Një tandem i pandarë - pronari i devesë dhe deveja, Kavakli -1934

Gjatë viteve 30 të shekullit të 20 në Bullgari sapo hyn transporti me kamionë dhe autobusë, por prioriteti i devesë është se mund të arrijë kudo, madje dhe aty ku nuk ka rrugë. Kështu, kafsha mjaft e fortë fillon ta shpërndajë bukën, qymyrin, kripën dhe të gjitha llojet e mallrave në tërë Bullgarinë Jug-Lindore, tregon Veselin Këllvaçev, drejtori i Muzeut Historik të Bashkisë së Topollovgradit. Prej tij mësojmë se kafsha tepër ekzotike ka mare pjesë aktive dhe në ndërtimin e kishës “Shën Virgjiresha Mari”, Pazarit të Mbyllur (të ashtuquajturat “Hali”) dhe të Monopolit të Duhanit në Topollovgrad. Dhe akoma:

Pronarët e deveveaa nga Topollovgradi, viti 1936

“Një deve e shëndoshë, e mirë ka mundur që të mbajë midis 300-400 kilogramë dhe prandaj kanë qenë të ngarkuara me materiale ndërtimore - rërë, gurë, çimento...Pavarësisht dhe shumë rrallë, i kanë përdorur për përpunimin e tokës agrare. Nuk është hedhur asgjë e lidhur me devetë. Madje bajga dhe mbeturinat e tyre janë vlerësuar lartë nga vendasit prodhues të duhanit dhe fermerët. Kurse për leshin e tyre njerëzit thonë : “Nëse ke në shtëpi një batanije prej deveje, nuk të duhet sobë”, kaq i ngrohtë është leshi i devesë! Me të kanë punuar batanije, shkorsa, pjesë të veçanta veshjesh e të tjera...” sqaron Veselin Këllvaçev.

Simbolet e Topollovgradit - kooperativa e duhanit Jaka e Kavaklisë dhe devetë

Gjatë vitit 1934 në Topollovgrad janë rritur mbi 300 deve. Por në prag të Luftës së Dytë Botërore fillon ndërtimi i rrugëve, pak nga pak transporti me makina i zëvendëson kafshët dhe njerëzit gjithnjë e më rrallë i kanë përdorur. Pronarët e deveve kanë filluar t’i shesin në masë kafshët e tyre të besuara. Së fundi rreth 40 deve janë përdorur për të transportuar xehe në arka prej druri në rajonin e Maxharovos, kurse gjatë vitit 1974, pronari i tyre i ka shitur kasapëve nga qyteti Haskovo.

Miqtë e Topollovgradit kanë bërë shëtitje ekzotike - viti 1939

“Por, kur përfundon puna, fillojnë atraksionet” - bën shaka Veselin Këllvaçev. Devetë e Topollovgradit kanë marrë pjesë në filmin artistik “Hitër Petër” (“Pjetri Dinak”) nga viti 1960. Pas së cilës përfshihen në industrinë turistike:

Familja e Mihaill Çakmakovit, të cilat kanë rritur deve, viti 1940

“Pronarët e fundit të deveve Krëstjo Karpezanov dhe Dimitër Gadakov shkojnë në pushimoret nëpër bregdetin detar të Detit të Zi dhe devetë bëhen artiste - thotë zoti Këllvaçev. Çdo vit në qytetet Nesebër, Sozopoll dhe Sveti Vllas pronarët e deveve nga Topollovgrad i transportojnë kafshët e veta, hipin mbi to turistët dhe i fotografojnë. Por, gjatë vitit 1980 gjyshi Dimitër Gadakov i shet kafshët e tij të fundit kopshtit zoologjik në qytetin Kjustendill dhe me këtë përralla për devetë e qytetit Topollovgrad përfundon”.

Devetë e Dimitër Gadakovit rreth 20 vjet kanë qenë atraksion gjatë verës në qytetin Nesebër

Deri më sot e kësaj dite deveja është emblemë e Topollovgradit, i cili konsiderohet si kryeqyteti i deveve në Bullgari.

Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva

Fotot: Janë të ofruara nga Muzeu Historik i Bashkisë së Topollovgradi



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Një bullgar përpiloi një libër-muze të kulturës trake

Kush ishin argjendarët e parë në botë? Në mesin e tyre padyshim janë trakët, të cilët kanë banuar në tokat bullgare që nga epoka e bronzit e deri në kohën e perandorëve romakë. Dhe a e dini se ka mbi 80 thesare trake në muze dhe koleksione në të gjithë..

botuar më 24-02-26 4.55.MD
Godina e „Radio Sofjes“

Kur BNR fliste polonisht

Sot programi i gjuhëve të huaja të BNR - "Radio Bulgaria" - "flet" në 11 gjuhë. Me kalimin e viteve disa janë shtuar, të tjera janë hequr nga numri total... I tillë është edhe fati i programeve në polonisht . Ato transmetoheshin në "Radio Sofje", siç..

botuar më 24-02-16 7.30.PD
Shën Kirill filozof

1155 vjet më parë Shën Kirili Filozof vdiq në Romë

Më 14 shkurt, Kisha Ortodokse Bullgare përkujton Fjetjen e Shën Kirilit Sllavobullgar - shkencëtar, teolog, edukator, krijues i alfabetit të parë sllav dhe një nga figurat më të ndritura të Evropës Mesjetare. I lindur në Selanik në vitin 827 me emrin..

botuar më 24-02-14 12.05.MD