Gjatë vitit 1856 në qytetin danubian Svishtov, katër rilindës krijuan vatrën e parë të kulturës në bullgari. E nisur në kohët e nënshtrimit në Perandorinë Osmane, kjo nismë fisnike bazohet në misionin e zgjimit ,arsimimit dhe edukimit.
Institucioni kulturor, siç është vatra e kulturës, ekziston sot e kësaj dite, edhe pse me kalimin e viteve ka ndryshuar pamjen dhe destinimin e vet. Janë të panumërt fëmijët që kanë prekur artin dhe kanë zgjeruar horizontet e tyre përmes librave në biblioteka. Janë të panumërt dhe të rriturit që janë shkëputur nga shqetësimet dhe vetmia në sajë të klubeve amatore pranë vatrave të kulturës.Megjithatë, si mbijetojnë sot vatrat e kulturës, kur epidemia e koronavirusit synon gjithçka dhe secilin prej nesh – herë duke zgjedhur të shkaktojë një goditje fatale, e herë të tjera “vetëm” për të ekspozuar një problem të thellë?
“Në mënyrë tepër “tragjike”, mundohet që të përmbledhë përgjigjen vetëm në një fjalë Vesella Jordanova, e cila bashkë me bashkëshortin e vet Jordan drejton ansamblin folklorik të vallëzimit “Razvitie”/”Zhvillimi”/ në qytetin Sevlievo.
“Gjatë këtyre viteve në të cilat e fillonim veprimtarinë tonë për dy javë dhe e ndalonim për dy muaj, humbja e formës fizike ndikoi jashtëzakonisht keq mbi valltarët - vazhdon ajo. Mospërvetësimi i valleve po kështu ndikon, meqenëse pakësohet repertori ynë i koncerteve. Kemi po kështu dhe një largim të fëmijëve - është më se e natyrshme që ata të largohen, kur nuk ka koncerte.
Gjatë vitit 2005 Vesella dhe Jordan Jordanovi qëndrojnë në krye të një ansambli folklorik me një histori tanimë mbi 60 vjeçare, një reputacion të afirmuar dhe çmime të shumta, kurse një vit më vonë krijojnë dhe një kurs për valle tradicionale bullgare. Suksesin e vet më të madh e arrijnë gjatë vitit 2016, kur prezantojnë Bullgarinë në Folkloriadën e Pestë Botërore në Meksikë. Në lidhje me jubileun e 60 marrin çmimin e Bashkimit të vatrave popullore të kulturës për një ansambël më të mirë për amatorë.
“Ne japim mësim vetëm në vallet karakteristike - thotë Jordan Jordanov. Kemi marrë si trashëgimi një pasuri tepër të madhe. Paraardhësit tanë nuk i kanë krijuar vallet kështu kot, sa për hare. Pjesa më e madhe e valleve tona janë të lidhura me njëfarë rituali, me ndonjë festë, ato u janë të nënshtruara diçkaje dhe interpretohen në një kohë veçantë dhe në një mënyre të veçantë.”
Në lidhje me 1 marsin - Dita e amatorit dhe e krijimtarisë artistike amatore, në vatrën e kulturës në Sevlievo “Razvitie-1870” sipas traditës do të mblidhen disa breza nxënësish të ansamblit folklorik. 17 vjeçarët dhe 70 vjeçarët përsëri do të kapen dorë për dorë nën tingujt e muzikës bullgare, na bindin drejtuesit e tanishëm. Por, megjithë festën ata nuk i kursejnë vështirësitë dhe rrezikun real që vatra e kulturës - ky fenomen unikal shoqëror dhe kulturor shumë shpejt të pushojë së ekzistuari.
“Mjerisht, për shkak të mosfinancimit të mirë vatrat e kulturës u kthyen pothuajse në një simbol të amatorizmit, domethënë të një cilësie të dobët – thotë Vesella Jordanova. Por, fëmijët njihen me artet pikërisht në vatrat e kulturës. Nëpunësit tanë plaken, kurse të rinjtë, të cilët duan të merren me mësimdhënie, largohen për shkak të pagesës së ulët. Kështu që vatrat e kulturës po braktisen edhe nga ana e punonjësve, edhe nga ana e amatorëve.
Prandaj politikanët duhet t’i përgjigjen pyetjes, si ta ruajmë mentalitetin, karakterin dhe vetëbesimin kombëtar bullgar dhe nëse rruga është duke i shkatërruar vatrat e kulturës”.
Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva
Foto: chitalishte-razvitie.net
Me nota artistike, ngrohtësi edhe shumë interes, kështu shkoi prezantimi i librit “Në sipërfaqen e hollë të akullit'' të mjekut reumatolog Zlatimir Kolarov , në ambientet e vilës "Sofja", në qytetin e Tiranës. Interesi për librin ishte i madh. Në..
“Hapini dyert kinemasë botërore!” – kjo është motoja me të cilën do të mbahet në kryeqytetin bullgar nga data 13 deri më 31 mars edicioni i 28-të i festivalit “Sofia Film Fest”. Programi i festivalit përfshin 143 filma të metrazhit të gjatë, dokumentarë..
Ditën e sotme më 12 mars 2024, në orën 17:00, në ambientet e vilës ''Sofja'', në rrugën ''Medar Shtylla'' në qytetin e Tiranës do të zhvillohet promovimi i librit të mjekut reumatolog Zlatimir Kolarov. Romani i tij i fundit i titulluar ''Në sipërfaqen e..
Në Ditën Botërore të Teatrit - 27 mars, në një ceremoni në Teatrin Popullor "Ivan Vazov", u dhanë për të 50-tën herë çmimet e artit skenik "Ikarus"...