Bulgaristan da dahil, dünya ülkelerini ziyaret eden turistlerin çevreden, tüketici ve yerlilerden sorumlu turizmcilerden beklentileri artıyor. Bulgar turizmcilerinin sosyal sorumluluğunu hepimiz biliyoruz. Yaygaralı tanıtım kampanyaları yapılan kayak merkezlerimizden bazılarını tutun da Karadeniz sayfiyelerine kadar gittiğiniz her yerde aynı görüntülerle karşılaşıyoruz.
Turizm sayfiyelerinin gerekenden fazla otel, konaklama, tatil ve eğlence yerleriyle doldurulması, konu ile ilgili bütün yasa ve yönetmelikler ihlal edilerek çevrenin kirletilmesi, doğal kaynakların insafsızca israf edilmesi... Şimdiki manzara bunlardan ibaret.Turizm sektöründe çalışanların yıllardır bu branşın sürdürülebilir gelişmesiyle ilgili önlemler almaya çalışmasına rağmen, elde edilen sonuçlar pek umut verici değil. Tabii bu, Bulgaristan’da Avrupa standartlarına uygunluk sağlayan iyi turizm örneklerinin bulunmadığı anlamına gelmiyor.
Velingrad kenti, bunlardan biridir. Yoğun lüks otel ve tatil yerleri yapımına rağmen Rodop dağının bu SPA merkezi mükemmel doğasını ve şirin kasaba görünümünü korumayı başardı. Etik turizmin, yani çevreye ve insana önem veren turizmin diğer örneklerini ülkemizin diğer yörelerinde görmek de mümkün. Turistleri evlerinde ağırlayan, onlara dengeli ve sağlıklı bir yaşam tarzı öneren, yerli mutfak, folklor ve zanaatları çevreye zarar vermeden onlara tattıran küçük dağ köylerinde sağlanan koşullar söz konusu.

Köy misafir evlerinin sıcaklığı ve ortamın yerini hiç bir şey alamaz.  

Bu turizmcilerin çoğu, Bulgar yasalarına uyan namuslu bir vergi mükellefi ve işveren olarak nitelenebilir. Ne yazık ki, onlar ülkemizde bir istisnadır. Bilinen bir gerçektir ki, ülkemizin turizm sektöründe adım atan hemen hemen herkes kayıtdışılığın sağladığı olanaklardan yararlanarak kolayca ve kısa zamanda kâr elde etmek çabasında.Dünya finans krizinin turizm sektöründe yatırım yapmak isteyenleri bir dereceye kadar vurdu.Bunun sonucunda yasadışı otel inşaatı neredeyse durdu. Şimdi baş gösteren eğilim, turizm fiyatlarının düşürülmesi ve hizmetlerin iyileştirilmesi yönünde. Bu, Avrupa strandartlarına uygun, sorumlu bir turizm faaliyeti demek.
Sosyal ve Çevre Sorumluluğu Merkezi’nin verilerine göre ülkemizdeki otellerin yarısı su tasarrufuna yönelik önlemler alıyor, % 70’i ise enerji efektifliğini artırmayı başarıyor. Öte yandan Bulgar otellerinin sadece % 17’si katı atıkların idaresini sağlayabiliyor ki, bu çevreye zarar veriyor. Bulgar belediyelerinin çoğunun turizmi geliştirmenin yalnız belirli yatak sayısına, otel ve beton binalara sahip olunması anlamına gelmediğini anlaması çok iyidir.
Rodopların Devin belediyesini yöneten Zdravko Vasilevin konuyla ilgili fikrini dinleyelim:
“Lüks bir SPA merkezinin, her türlü satelit bağlantısı sağlayan konforlu bir otel odasının dağda güneşin doğuşu veya batışını seyretmenin romantik yanlarının,ormandan hiç korkmadan çıkan vahşi hayvanları görmenin, doğanın bu güzelliği ile temasa geçmenin yerini alamayacağının bilincindeyiz. Ne yazık ki, dağ sayfiyelerimizi ziyaret edenlerin yalnız sınırlı bir bölümü doğanın bu paha biçilmez zenginliği ile içiçe gelebilir. Bunun için biz her turistin tatilini, onu yeniden buraya döndürecek büyük bir macera haline getirmeliyiz.”

Yerliler, gelenek ve göreneklerini, folklorunu misafirlere tanıtıyorlar. 

Ülkemizde birçok insan, kârlı bir işe dönebilecek, doğaya zarar vermeyen alternatif turizmin önceliklerinin bilincine varıyor. Mantar toplanması ve kuş gözetimine ağırlık verilen dağ seferleri, at ve bisiklet seferleri düzenlenmesi, yerli zanaatlarla tanışılması, turistlerin vahşi doğayla içiçe olmasını sağlayan etkinlikler düzenlenmesi, bu faaliyetlerden yalnız bazılarıdır. ‘Yeşil Ev’ sertifikası, sorumlu turizm eylemine teşvik sağlayan örneklerden biri. Bu kalite markası, Bulgaristan Alternatif Turizm Birliği tarafından konuk ağırlayan evlere ve aile otellerine veriliyor. Bütün bu oteller, doğa üzerindeki olumsuz etkinin sıfıra indirildiği konaklama koşullarıyla Avrupa standartlarına uyum sağlamış durumdalar. Bu, doğal kaynakların idareli kullanımı, çevrenin korunması, turistlere öz evin sağladığı ortamı ve yerel mutfak örneklerini temin eden çalışmalar demektir. Öte yandan konuklar, Bulgar tabiatına saygı duyarak yolculuk yapmaya alıştırılıyor.

Çeviri: Neli Dimitrova