Bulgaristan vatandaşı derin bir nefes alarak günlük sonbahar-kış dertlerinin bir kısmını arkada bıraktı, çünkü “yeşili yakaladık...”. İnanılmaz içini çekme ve umudu bir arada barındıran böyle bir deyimin başka bir ülkede olduğunu sanmıyorum. Dünya krizlerinden ve artık 25 yıldır devam eden biraz karışık olan demokrasi geçişinden dolayı günden güne yaşadığımız bu zamana “yeşili yakaladık” deyimi çok farklı bir anlam kazandırıyor.

Her yerde yeşil, hakimiyetini kurdu, değişken havaya, ki Şubat ayında bahar, Nisan ayında ise tamemen kış havası hatta karı yaşamamıza rağmen. Ancak... “yeşili yakaladık” ve biraz da olsa kemerleri bollayacağız. Kabarık ısı faturları, bir sonraki ısı sezonuna devrediyoruz. Birkaç ay zarfında enerji uzmanlarının feryatlarını unutuyoruz, çünkü onlara göre, elektrik fiyatlarında düşüş hatta duraklama yaşanamazmış ve daha sonbaharda elektrik fiyatları yüzde 20 oranla artması gerekiyormuş. Bu adım, yoksul ve zengin vatandaşlar arasında ucurumun derinleşmesine de yol açıyor.

Yaklaşık bir milyon Bulgaristan vatandaşının, yani halkın çalışan kısmının neredeyse yarısı, 400 leva (yaklaşık 200 avro) ile 800 leva (yaklaşık 400 avro) arasında maaş alıyor ve bu da Bulgaristan için en sık rastlanan maaştır. Eğer istatistiklere başvuracak olursak işte veriler: Orta direk Bulgaristan vatandaşı, geçen yıl zarfında 5094 leva (2600 avro) tutarında yıllık gelir alırken giderleri 4745 leva (2433 avro) imiş. Yorumu size bırakıyoruz.

Bulgaristan emeklilerinden hiç mi hiç bahsetmeyeceğiz, çünkü onlarıN yüzde 90’nı temel gıda malzemelerini alma gücüne bile sahip değiller. Evin bahçesinde yeşillenen pazı ve kuzukulağı onların hayatını kurtarıyor. 1 Temmuz tarihinden itibaren vaat edilen yüzde 3 oranında emekli maaş artışı, Bulgaristan nüfusunun bu bölümünün yaşam standartını pek de artırmayacağı gibi görünüyor. İstatistiklere göre, Bulgaristan’da ortalama emekli maaşı 293 levadır (150 avro).

Belki işsizlere yönelik birkaç aylık süre için daha aydın bir gelecek doğuyor. Ülkemizde olsun yurtdışında olsun turizimde, tarımda ve işleme sanayide mevsimlik istihdam, en azından birkaç aylığına onlara gelir şansı verecek. Fakat İstihdam Ajansı, son haberlerle kimseyi şaşırtmıyor- yılın ilk aylarında turizim sektörü için kadro seçimi, iş piyasasında bir canlanmaya ne yazık ki sebep olmamıştır. Mart ayında İş ve İşçi Bulma Kurumlarında kayıtlı 400 bin işsiz var, ki bu da yüzde 12.2 oran demektir. Bu rakama kayıtlı olmayan işsizleri de eklersek rakam daha da kabarık oluyor.

Yeşillik mevsiminde fiyatlardan ne haber? Üç ay ardarda deflasyon ve yine deflasyon. Fiyatlar düşüyor veya aynı seviyede seyrediyor, halkın düşük alım gücü nedeniyle. Doğal düşüş mü, yoksa kontrollü düşüş mü çok yakında göreceğiz. Aslında Avrupa Birliği yönetmeliğe göre, Ulusal İstatistik Enstitüsü, Nisan ile Haziran arasında “2014 gelirler ve yaşam koşulları istatistiği” başlıklı araştırmayı gerçekleştiriyor. Araştırma, Bulgaristan vatandaşlarının gelir durumuna ve hareketliliğine, toplumdaki sosyal katmanlaşmaya, ekonomik aktiviteye, istihdam ve işsizliğe ışık tutacaktır.

Çeviri:Şevkiye Çakır