Yıl 1876. 17 Mayıs gecesi Romanya’nın Gürgevo kasabasından Bulgar mültecilerinden oluşan bir çete beş asırlık Osmanlı esareti altında boynu bükülen olan ana vatan Bulgaristan’a doğru yola çıkıyor. En önde şair devrimci Hristo Botev - en sevilen milli kahramanlardan biri. Avusturya bandıralı ‘Radetski’ yolcu gemisindekilerine diğer limanlardan da yandaşlar ekleniyor. Çetenin hedefi Nisan ayaklanmasından sonra Vratsa devrimci vilayetine yardımda bulunmak. Kozloduy köyü yakınlarında çete gemiden inip Balkan’a doğru yol tutuyor. ‘Radetski’ müze gemisi müdürü Lüdmila Damyanova anlatıyor:
‘Botev çetesinin inmesinden sonra kaptan Dagobert Englender bir sonraki limana yollanıyor. Orada Türk yetkililerine Kozloduy kıyısında silahlı grubun indiği haberi verilir. Kaptanın ifade vermesi isteniyor. Kaptan ne kendisi, ne mürettebat saldırıya uğramadıklarını söylüyor ve dostça ayrıldıklarını ekliyor. Englender Botev gibi enerjik ve güçlü insana nadir rastlandığını da paylaşıyor’.
Balkan’da fakat çete beklenilen desteği bulamıyor ve Osmanlı ordusu ile ağır çatışmalara giriyor. Eski takvime göre 20 Mayıs, yeni takvime göre 1 Haziran’da Botev vuruluyor. Ölümü yandaşları arasında panik yaratıyor ve bundan sonra dağılıyorlar. Ve böylece kanlara boğulan Nisan Ayaklanmasının son noktası da koyuluyor. Fakat yankıları bütün Avrupa’da yayılıyor. Geleneksel olarak 2 Haziran günü Botev’in ve Bulgaristan’ın bağımsızlığı ve özgürlüğü için hayatını verenleri anmaktayız. ‘Radetski ‘ müze gemisi 1924 yılında imha edilen orijinal geminin kopyasıdır. Ludmila Damyanova ayrıntıları bildiriyor:
‘Radetski’ gemisinin müzeye dönüştürülmesi fikri Botev’in ölümünün 90. Yıl dönümünde gazeteci Lilyana Lozanova tarafından öne sürülüyor. Lozanova o sırada öğrenci gazetecisi ‘Septemvriyçe’de çalışıyor. Lozanova 1964 yılında bir kampanya başlatıyor ve iki sene içinde 1 milyon 200 bin Bulgar çocuğu gereken parayı topluyorlar.’
Böylece Ruse tersanesinde geminin kopyası yapılıyor. Günümüzde Kozloduy limanında bulunuyor ve Bulgaristan tarihine ilgi gösteren çocuk ve yetişkini çekiyor.Müdür Damyanova devam ediyor:
‘Tarihçiler Botev ev çetesinin bayrağı ile ne olduğunu bilmiyorlar. Müzemizde bayrağın en eski kopyası olan1966 yılında Vratsa lisesinde dikilen bayrak yer alıyor’.
2011 yılında ‘Radetski’ müze gemisinin temel onarımı yapılır ve o zamandan bu yana turistik gezilere açıktır. Gemide standart öğrenci gezileri, Haziran – Eylül arasında her üçüncü Cumartesi aile gezileri de örgütleniyor.
Tükçesi: Müjgan Baharova
Fotoğraflar: BGNESŞehr-i İnsan Mübarek Ramazan Bir mübarek Ramazan ayına daha yaklaşıyoruz. Nasipse, on bir aydır hasretini çektiğimiz Ramazan-ı şerife kavuşarak şöyle haykıracağız: On bir aydır gideli biz de çekerdik hicrân Merhabâ etti bizimle yine şehr-i Ramazân..
Anıtlar, geçmişte yaşanan önemli olayların anısını canlı tutmaktadır. Çoğu, fedakarlığı, vatanı savunurken hayatını kaybeden kahramanların yattığı toprakları anlatır. Tarihçiler ise, bu tarih parçacıklarını bir araya getirerek zamanın genel tablosunu..
Romanya'daki fotoğrafçılığının kurucusu, ressam Carol Pop de Szathmary , Satmari Bulgar Uyanışı'nın akranıdır. Bulgaristan bağımsızlık mücadelesindeki ünlü şahsiyetleri ve olayları filme alma ve belgesel kayıtları gerçekleştirme fırsatı buldu...
80 yıl önce 17 Nisan İkinci Dünya Savaşı sırasında Sofya en yıkışı hava saldırısına maruz kaldı. 1944 yılında, 17 Nisan tarihinde öğle vakti,..