10 Şubat tarihinde Ortodoks Kilisesi, III. asırda Hıristiyanlara karşı zulüm zamanında hayatını kaybeden aziz Haralampiyi anmaktadır. Bilgilere göre yaklaşık 85 yıllarında doğdu, 198 yılında vefat etti. Kilisede söylenenlere göre kendisine zulüm edenler, derisini demir tırnaklarla paralıyormuş, ancak yaraları her gece bir mucize sonucu iyileşiyormuş. Gök meleklerinin, ruhunu almasından önce aziz Haralampi, Tanrı’ya bütün insanlara fiziki sağlık ve ruhsal kurtarma bağışlaması için dua etmiş. Bunun için aziz Haralampi, aziz Kozma ve Damyan, aziz Pantaleymon, aziz Trifon ve saire gibi lokman azizler arasında yer alıyor. Aziz Haralampi’in naaşı mucizevi saylıyor, sağ elinin küçük parmağı ise Sofya merkezindeki “St. Sedmoçislenitsi” kilisesinde muhafaza edilmektedir.

Bulgar gelenek kültüründe aziz Haralampiy, hastalıkların ve özellikle aralarında en korkunç olan vebanın buyurucusu ve arıcıların koruyucusu sayılıyor.

Erken Orta Çağ’dan XIX. asrın ortalarına kadar veba Avrupa halkları için gerçek bir felaket idi. Bu sıralarda birçok aziz, bütün şehirler ve bölgeler korkunç hastalıktan kurtarmakla ünlendi. Bulgar geleneklerinde bu azizler, bayramları 17 Ocak’ta kutlanan aziz Antonyi, 18 Ocak’ta kutlanan aziz Atanas, 20 Ocak’ta kutlanan aziz. Evtim aziz. Haralampi olmak üzere “kış azizleri” olarak adlandırılan azizler saygıyla anılmaktadır.

Efsanelere göre veba Atanasovden bayramımda doğmuş ve insanların canlarını almaya başlamış, ancak aziz Haralampi onu zincirlere vurmuş ve cam şişeye kapatmış. Ancak eğer insanlar fazla günah işlerlerse, aziz öfkelenebilir ve onları cezalandırmak için onu tekrar serbest bırakabilir diye inanılmaktadır.

Aziz Haralampi’nin isminin, ülkenin birçok yerinde Bulgarlar arasında yaygın olması, azizin çok sayıldığı doğrultusunda ipucu veriyor. Bugün de bu ismi taşıyan erkeklere rastlanıyor. Birçok yerleşim yeri, aziz Haralampiyi koruyucu olarak kabul etmiş, kiliseleri ise onun ismini taşıyor. Eskiden aziz Haralampi bayramında her kadın işi yasakmış. Kadınlar aziz Haralampi adına bayram ekmekleri hazırlarmış ve onlara bal sürermiş. Ülkenin bazı yörelerinde kiliseye kutsama için bal götürülürmüş ve her evde ilaç olarak saklanırmış. Bu yüzden bu bayram, arıcıların ve birçok Bulgar şehrindeki arıcı derneklerinin kış bayramı da olmuş.

Çeviri: Rayna İvanova