Otizm tanısı olan çocukların sayısı sürekli olarak artmaktadır. Bulgaristan'da kesin istatistikler bulunmamakla birlikte, Dünya Sağlık Örgütüne göre 160 çocuktan 1’inde otizm spektrum bozukluğu var. Bu çocukların, eksikliklerini gidermeleri ve potansiyellerini ortaya çıkarmaları için motive edici öğretmenlere ve çevreye ihtiyaçları var.

Bu amaçla, Sofya’da otizmli çocuklara özel okul açılıyor. “Eğitim Eşitliği – Otizm” Derneği Başkanı ve aynı zamanda kendi de otizmli çocuk annesi olan Hristina Babalova, “Otizmli çocuklarla çalışmak için bütünsel yaklaşım çok önemli” dedi ve sözlerine şöyle devam etti:

“Otizmli öğrencilerin alternatifleri şunlardır: çocuğun genel bir sınıfa kayıt olması, ki bu durumda sınıf öğretmeni ve uzmanlar bu çocuğa verilmesi gereken ilgiyi tamamen gçsteremeyeceği için ebeveynin de eşlik etmesi ve asistanlık yapması tavsiye edilir. Diğer seçenek ise bireysel eğitimdir. Bu durumda çocuğun sınıf arkadaşları ile teması olmadığı gibi büyük önem taşıyan, diğer çocuklarla entegrasyon da gerçekleşmiyor.”

Ebeveynler, öğretmenler ve çocukların karşılaştıkları birbirinden farklı problemler arasında en büyük olanı, pedagojik personelin büyük bir bölümünün otizmli çocuklarla çalışmak için gerekli uzmanlığa sahip olmamasıdır. Hristina Babalova bu durumu şöyle açıklıyor:

“20 kişilik bir sınıfta, otizmli tek bir çocuk varsa, öğretmenin ders yapması zorlaşır. Çocuğun bir problemi veya rahatsızlığı varsa, görevli onu sınıftan çıkararak, diğerlerini rahatsız etmemesini sağlar. Uzmanlarla yapılan çalışmalar da yetersiz. Konuşma güçlüğü çeken otizmli bir çocuğun, haftada ancak yarım saat logopedle çalışma fırsatı oluyor.”

Özel ihtiyaçları olan çocuklar, sayısı 6-7 kişiye ulaşabilen uzman ekibiyle çalışır ve bu da çocuğu zorlar. Karşılaştırma yapmak gerekirse, ilkokuldaki bir çocuğa genellikle tek bir kişi öğretmenlik yapar. “Çocuğumla çalışan uzmanların sayısı ise 25 ‘in üzerinde” diye belirtiyor Hristina Babalova ve uzmanların birbirinden bağımsız çalıştığını ve diğerlerinden haberdar olmadığını söylüyor. Oysa ki, örneğin konuşma terapistinin, okulda çocuklarla nelerin yapıldığını bilmesinde büyük yarar var.

Otizmli çocuklarla yapılan çalışmalarda bütünsel yaklaşım önemlidir. Bu, farklı uzmanlarla yapılan çalışmaların tek bir yerde gerçekleştirileceği yeni bir okulun açılmasını gerektiriyor. Okulun açılması ile bir yandan uzmanlar arasındaki iletişimsizlik sorunu giderilecek, diğer yandan bir başka ciddi sorun olan, çocuğun çeşitli uzmanları ayrı ayrı ziyaret etmesi gerekliliği ortadan kalkacak, çünkü şu anda, farklı yerlerde bulunan birkaç uzmanı ziyaret eden çocuk, dinlenmek, spor yapmak ya da akranlarıyla konuşmak yerine zamanının büyük bir bölümünü trafikte geçirir. Bu nedenle, kurulacak olan yeni okulda otistik çocuklardan oluşan bir grubun olması umutlandırıcıdır.

”Proje, Gelişim İlkokulu (Nachalno Progresivno Uchilishte) ile birlikte yürütülüyor. Sorunlarımıza çözüm getirilmesi ve hepsinden önemlisi otistik çocukların eğitimi konusunu gündeme getirmek için el uzattılar. Artık sıra otizmli çocuklarla yeni ve kanıtlanmış yöntemlerle çalışmaya hazır ve istekli uzmanların yetiştirilmesine geldi” diyen Hristina Babalova, önümüzdeki ders yılında kapılarını açacak olan yeni okulda tipik çocuklardan oluşan 3 sınıfla birlikte özel ihtiyaç sahibi 9 otistik çocuğun da eğitim alacağını ekliyor.”

Çeviri: Ayser Ali

Fotoğraflar: özel arşiv