Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2024 Tüm hakları saklıdır

Yapay zekaya Bulgarca düşünmeyi öğreten Rodoplu genç Radostin Çolakov’un hikayesi

Radostin Çolakov
Photo: BNT

Rodopların Barutin köyünden 15 yaşındaki Radostin Çolakov, altı yıldan beri makineleri “insanlaştırmaya” çalışıyor. Teknolojik olarak gelişmiş yabancı bir gezegenden gelmiş gibi Radostin, ne zar zor ayakta kalmaya çalışan köy okulunda ne de evinde alabileceği türden bilgi sahibi bir genç.

Radostin Çolakov, BNR “Hristo Botev” Programı’na verdiği söyleşide şunları paylaştı:

“Daha küçüklüğümden beri her şeye ilgim var ve birçok deney yaptım. O zamanlar telefonlar ve bilgisayarlarımız yoktu, ancak birinin elinde yeni teknolojilerle donanmış bir alet gördüğümde bu cihazla neler yapılabildiğini sorardım ve bu konu giderek daha fazla ilgimi çekmeye başladı. Telefon ve laptop sahibi olduğumda kurcalayınca ne olacağını görmek için ayarları incelemeye başladım, hatta cihazlarda arıza bile meydana getirdiğim olurdu. Böylece zamanla bazı şeyleri öğrenmeye başladım.”


Barutin’deki okula giderken, derslerde bilgisayarlar söz konusu olduğunda ona yeni bir şey öğretemediklerini anlayan öğretmenlerinin tek yapabildikleri de seçtiği yolda ona destek olmak. Böylece Radostin, daha 12 yaşında iken “programcılık” alanında yeterince tecrübesi ile “Google”ın düzenlediği ses uygulamaları ile ilgili bir yarışmada birincilik kazandı. Yarışmada kazandığı 2400 dolarlık para ödülünü ise mobil uygulamalar ve yazılım projeleri geliştirmek için yine teknoloji cihazları satın almak için kullandı.

Radostin, insanlara amaçlarına ulaşma sürecini takip etmelerine yardımcı olan AnyGoal uygulamasını geliştirdi ilk önce, ardından kişisel gelişim yolunda ilerlemeleri için kullanabilecekleri AnyGoal Challenges uygulaması da meydana çıkardı. Şu anda Bulgarca anlayan bir yapay zeka (Artificial İntelligence – AI) projesi üzerinde çalışıyor:

“Çalışmama “АзБуки.ML”-“AzBuki.ML” adını verdim. Projem, insan dilini işleyebilen bir platform. Buradaki fikir, projenin gramer analizi ve İngilizce veya başka dilde hisleri değerlendirebilen bu türden daha büyük platformların Bulgarca alternatifi olması.”

Radostin, hangi duygunun olumlu ve hisleri nasıl algılayabileceklerini kavramak için çok büyük hacimli verilerden “bilgi öğrenen” “nöral ağlar” olarak bilinen ağları kullanmakta. Bulgaristan Bilimler Akademisi (BAN), Radostin’e veri tabanlarına erişim vererek bir el uzattı.

Radostin Çolakov sözlerine devamla şunları paylaştı: “İnternetten on binlerce yorum alıp onları programa yüklerseniz, siz aslında bu yorumların hangilerinin olumlu hangilerinin olumsuz olduğunu göstermiş oluyorsunuz. Bu şekilde program yorumları görüyor ve mümkün olan olumlu kelimeleri kavrıyor, hatta söz bağlamında değil, cümle olarak, şaka, alay, cümlenin kullanıldığı bağlama kadar manasını da anlamaya başlıyor. Bütün bunlar, şablonları kavrayabilen “nöral ağlar” sayesinde olmakta; siz yeni bir metin verdiğinizde “nöral ağlar” bunları daha önceden görmüş oldukları modele benzetiyor.”

Radostin, geliştirdiği bu uygulamanın örneğin kısa hikayelerden haber nitelikli uzun makalelere, cümlelere virgül yerleştirilmesi, internette ürünler hakkında yapılan yorumların analizinden sesli mesajları yazıya dönüştürmeye kadar farklı şeyler için kullanılabileceğini düşünüyor.

Henüz Plovdiv Matematik Lisesi öğrencisi olmasına rağmen, Radostin kendini gelecekte nerde gördüğü konusunda emin, çünkü insanlar için faydalı ürünler geliştiren kendisine ait bir yazılım şirketinin başında görüyor gelecekteki kendisini.

Ayrıca, daha Barutin köyünden sadece 15 yaşındaki Rado iken vermek istediği tek mesaj şu: nerde doğduğun ve nasıl bir ortamda büyüyor olmanın hiçbir önemi yok, önemli olan kendi yolunu bulman ve bu yolda gözle görülür izler bırakabilmen.

Kaynak: BNR – “Hristo Botev” Programı, söyleşi: Milena Vodeniçarova

Bulgaristan Radyosu için uyarlayan: Diana Tsankova

Çeviri: Özlem Tefikova

Fotoğraflar: BGNES


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

İskren İvanov

Doç. İskren İvanov: Bankacılar, Moskova'ya yardım eden ve etmeye devam eden etkili Avrupalıların isimlerinin ortaya çıkmasından korkuyor

Avrupalı ​​liderlerin son Avrupa Konseyi'nde,Ukrayna'nın silah ve mühimmat satın almasına nasıl yardım edilebileceği konusunda prensipte fikir birliğine vardı. Veya Rus varlıklarından elde edilen gelirlerden elde edilecek paranın savaş..

Eklenme 26.03.2024 07:22

Bulgaristan vatandaşları artık hava kirliliği tahmini konusunda bilgi alabilmekte

Ulusal Meteoroloji ve Hidroloji Enstitüsü uzmanları tarafından geliştirilen sitede tüketiciler, havanın ince toz parçacıkları ile kirlenmesine ilişkin tahmini görebilir. Platformu geliştiren uzmanların ileri sürdükleri gibi Bulgaristan’da..

Eklenme 24.03.2024 10:30
Anita Ekenova

Lyon'dan Anita Ekenova: Sahnede halk oyunlarıyla tüm Bulgaristan'ı yanımda taşıdığımı hissediyorum

Şayet Bulgar devleti Milano'da Bulgar bayramlarına ve folkloruna adanmış 11 etkinlik ya da Münih, Kopenhag, Lyon, Atina veya Avrupa'nın herhangi bir yerinde daha bu kadar etkinlik düzenleseydi, ne kadar büyük bir bütçeye ihtiyaç duyulurdu? Yurtdışında..

Eklenme 24.03.2024 06:35