Son 30 yılda kahverengi ayı popülasyonunun ülkemizde görülen ciddi artışı milli sorun önemini kazanmaya başlıyor. Bu sadece dağlık bölgelerdeki insanlar için önem taşımıyor, her ayıya gerekli 10 bin hektarlık yaşam alanı küçültüldüğü için de önemsenmelidir. Uzmanlara göre iklim kataklizmleri ve sonbahar aylarının sıcak geçmesi vahşi ayıların kış uykusunu Aralık ayına kadar erteler. Bu sezonda ormanlık alanlarda görülen yiyecek sıkıntısı korumaya alınmış kahverengi ayının yerleşim yerlerine inip baskın yapmasına neden oluyor. Dağlık yerleşim yerlerinde bazı arı kovanlarına ayı baskınları da artıyor.Bunun son örneklerinden biri ‘Vitoşa’tabiat parkında izlendi. Ayı, Sofya’nın merkezinden yalnız 15 km. mesafedeki Buhovo köyüne kadar inmişti.

„Hem insanları, hem hayvanları muhafaza edecek uygun önlemler alınmalı. Hiç kimse kahverengi ayının Bulgaristan’da koruma altında bulunup yasalarla korunmasına karşı değildir ancak bu insanların sağlığı ve huzuru hesabında olmamalı. Her ayının belirli bir yaşam alanı var ve bunu terketmesi için tek sebep oradaki yiyecek yetersizliğidir. O halde ayı yiyecek aramaya koyularak daha alçak, insanlarla yerleşik alanlara iner. Size yüzölçümü 27 bin hektar kadar olan ve bu bağlamda 3’ten fazla kahverengi ayı tarafından yaşam alanı olarak kullanılmaması gereken‘Vitoşa’ tabiat parkını örnek vereyim. Şu an bu parkta bulunan ayı sayısı 17-18’dir’ diyor Güneybatı orman işletmesi müdürü Damyan Damyanov. 

Damyan Damyanov’un belirttiği gibi, orman işletmesi görevlileri vahşi hayvanları insanlarla meskûn alanlardan uzaklaştırmak için dağın daha yüksek rakımlı bölümlerinde ayılara gıda bırakır. Ne ki, bu önlem yeterli değildir. Vahşi ayıya özgü olmayan bu davranışların temel sebebi onun popülasyonudur. Oysa ki, kimse sahada böyle bir inceleme gerçekleştirmediği için ayı popülasyonunun sayısı hakkında tam rakamlar mevcut değildir. Geçen yüzyılın 80’li yıllarında kahverengi ayının bazı dağlık bölgelerimizden kaygı verici kaybolma hallerinden sonra 1993 yılında Bulgaristan’da korumaya alınan bir hayvan türü olarak ilan edildi. Hesaplamaya göre son 30 yılda ülkemizdeki ayı sayısı 3 - 4 kez atmıştır. Resmi kurumların izleme raporlarına göre kahverengi ayı sayısı800,çevreci örgüterine göre ise650kadardır.

Müh. Damyan Damyanov’a göre geleceğe yönelik adımlar nasıl olmalı?

„Daha 2 yıl önce tarım bakanına gözlemlenen ayılardan toplanacak kürk numunelerinin incelenmesi, böylece Bulgaristan’daki tam ayı sayısı hakkında objektifbilgi edinilmesini teklif ettik.Tabii bundan sonra bu popülasyonun nasıl idare edileceği, ayarlanacağına dair milli bir plan hazırlanacak. Slovakya ve Slovenya’dan meslektaşlarımızın da buna benzer sorunları var. Biz onlarla bir araya gelip Avrupa Komisyonu ve çevreci örgütlerine tanıtacağımız ortak çözüm arayışında hatta uluslararası işbirliğini de ele aldık. Hırvatistan benzer bir araştırma ve ayı popülasyonunun yasaya uygun bir biçimde kullanılması yoluyla bu soruna çözüm buldu.’

Çeviri: Neli Dimitrova