Sinem Taştan: “Bulgaristan görevim pandemi ile başladı, Rusya-Ukrayna savaşı ile bölgesel kırılmalarla devam etti, seçim içerisinde sürdü ve dönem oldukça zorlayıcı oldu”

Türkiye’nin Sofya Ticaret Müşaviri Sinem Taştan “Bulgaristan'da yılın en başarılı Ticaret Müşaviri” seçildi. 

Zor ekonomik  durumda ticari ilişkileri ve girşimciliği teşvik edenlere özel sunulan yıllık katkı ödüllerinden Türkiye Cumhuriyeti’nin Bulgaristan Ticaret Müşaviri Sinem Taştan “Bulgaristan'da yılın en başarılı Ticaret Müşaviri” unvanına layık görüldü.

Sinem Taştan “Haftaya Başlarken” programına konuk oldu ve ikili ilişkiler, karşılıklı yatırımlar, aile ve iş arasındaki zorluklar, görevinin sorumlulukları hakkında geniş yelpazede sorularımızı cevapladı. 

KARŞILIKLI TİCARİ VE EKONOMİK İLİŞKİLER, PANDEMİ ÖNCESİ VE SONRASI DEĞİŞİM 

“Türkiye ve Bulgaristan önemli ticaret ortağı durumundadır. 5,3 milyar avro/6 milyar doları aşan ticaret hacmi, Türk sermayeli şirketlerin Bulgaristan’daki yatırımları ve yarattıkları istihdam bu durumun en önemli göstergesi niteliğindedir.  

Bulgaristan’ın en önemli ihracat ve ithalat partnerlerine baktığımızda, 2021 yılında ülkemizin Bulgaristan’ın en çok ihracat gerçekleştirdiği 5., en çok ithalat gerçekleştirdiği 3. ülke olduğunu görüyoruz. Aynı zamanda AB ülkeleri dışında Bulgaristan’ın en büyük dış ticaret partneri de Türkiye. 

Bu durumun 2022 yılında da benzer bir seyir izlediğini söylemek lazım. Hatta ülkemizin istatistiklerine göre 2022 yılının ilk 10 ayında ticaret hacminde yaklaşık %20 oranında bir artış görüyoruz. 

Son dönemde özellikle AB’ye ihraç ettiğimiz bitkisel ve hayvansal ürünlerin sınırda analizi konusunda tıkanıklıklar yaşıyoruz. Bulgar muhataplarımız ile işbirliği anlayışı kapsamında yoğun mesai harcıyoruz. Ancak üzülerek söylemeliyim ki halen kalıcı bir çözüm geliştirilemedi ve henüz beklediğimiz noktada değiliz. 2023 yılının ilk çeyreğinde artık bu sorunları geride bırakmış olmayı temenni ediyoruz. Böylece artan ticaret hacmimizin çok daha hızlı ve daha az maliyetle müşteriye ulaştırılması, tedarik zincirinin kesintiye uğramaması sağlanacaktır”. 

BULGARİSTAN’DAKİ TÜRK YATIRIMLARI İLE TÜRKİYE’DEKİ BULGAR YATIRIMLARININ ARTIRILMASINA YÖNELİK HEDEFLER 

“Diğer taraftan Türkiye bugün 2,5 milyar dolar seviyesine ulaşan yatırım hacmi ile Bulgaristan’a en çok yatırım yapan ülkeler arasında gelmekte. 70’in üzerinde büyük üretim tesisi, 2.500 ‘ün üzerinde aktif faaliyet gösteren Türk sermayeli ticari işletme ve tüm bu yatırımlar sonucu yaratılan 15.000’in üzerinde istihdam Bulgaristan ekonomisi için oldukça büyük bir önem arz ediyor. 

Bulgaristan’da pek çok farklı alanda yapılmış Türk sermayeli yatırım olmakla birlikte, özellikle otomotiv sanayi; alüminyum, bakır gibi demir dışı metaller sektörü, metal ambalaj sektörü, ilaç sanayi ve sağlık gibi alanlar öne çıkmaktadır. 

Ancak maalesef Bulgaristan’ın ülkemizdeki yatırımları bakımından bu kadar olumlu konuşamayacağım. Biz son dönemde her ne kadar bu konuda yoğun çaba göstermiş olsak da henüz istenilen seviyede değil durum. Aslında pandemi ve bölgesel kriziler sonrasında Türkiye’nin her alanda güçlü üretim tecrübe ve kabiliyetleri, canlı ve dinamik yapısı ile adaptasyon hızı, işgücü potansiyeli komşumuz Bulgaristan’ın muhakkak değerlendirmesi gereken fırsatlar sunuyor”. 

RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI, AB YAPTIRIMLARI, GAZ KRİZİ GÖLGESİNDE 2023 YILI İZLENİM VE TAHMİNLER 

“2020 yılında pandemi ile birlikte başlayan, akabinde Rusya-Ukrayna savaşı ile devam eden süreç bize farklı bir öğreti ile geldi aslında. Pandeminin ilk günlerinde bir rapor hazırlamıştım ve raporun sonuç kısmında şu ifadelere yer vermiştim; 

“Zamanın Ruhu” neyse gereğini yapmak lazım. 

Yakın gelecekte, anlık değişimlerden etkilenmeyen esnek iş modeline sahip ve sürdürülebilir kararları dinamik bir şekilde alabilen tedarik zincirlerine ihtiyaç duyulacaktır. 

Güçlü lojistik kabiliyeti kazanmaya yönelik farklı taşıma şekillerini kullanacak esnekliğe sahip olmak, farklı lokasyonlarda depolama ve dağıtım kanalları geliştirmek önemli olacaktır. 

Herşeyin geride kaldığı gün şans yine hazır olan zihinlere gülecektir.” 

BULGARİSTAN 

“Bulgaristan sahip olduğu coğrafi konum ile hem Türkiye’ye hem de pek çok Balkan ülkesine sınır komşusu. Karadeniz kıyısında iki önemli limana sahip, böylelikle Karadeniz’e kıyısı olan ülkelere ve bölgenin en önemli limanlarına sahip Yunanistan’a oldukça yakın. Karayolu ve demiryolu bağlantılarını modernize ediyor. AB üyeliği sayesinde birlik içerisinde malların serbest dolaşımı firmalarımızın Balkan ülkeleri ve AB üyesi ülkelerle ticaretini ciddi anlamda kolaylaştırmaktadır. 

Tüm bu hususlar kapsamında tabiri caiz ise krizi fırsata çevirmeli, zor’un bozduğu oyunu yeni dönemin kodlarını iyi anlayarak ülkelerimiz lehine şekillendirmeyi başarmalıyız”.  

TİCARET MÜŞAVİRİNİN GÖREV, SORUMLULUK VE MİSYONU 

“Şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki, bunca önemli Türk yatırımının olduğu, AB’ye giriş noktası olma özelliğine sahip ve dünyanın en yoğun sınır kapılarından biri olan Kapıkule-Kapitan Andreevo ile diğer iki sınır kapısının olduğu bir ülkede Ticaret Müşaviri olmak, haklı olarak bizim iş yükümüzü ve görev alanımızı da artırıyor. Bununla da kalmayıp görev ve sorumluluklarımızı oldukça stratejik bir noktaya taşıyor. 

İşte bu yüzden, Büyükelçimiz Sayın Aylin Sekizkök önderliğinde tüm Büyükelçiliğimiz ekibi, Müşavir arkadaşlarım, Ticaret Müşaviri olarak şahsen ben ve çok kıymetli ekibim gece gündüz ülkemiz ihracatının artırılmasına yönelik çaba sarfediyoruz.  

Bunları yaparken elbette tek başımıza değiliz, çok kıymetli partnerlerimiz var. Onlara da teşekkür etmem lazım. Öncelikle muhatabımız tüm Bulgar kamu kurum ve kuruluşları ile zaman ve mekandan ari bir işbirliği anlayışımız var. Bulgaristan Ticaret ve Sanayi Odası, Yatırım Ajansı, KOBİ Destek Ajansı, Bulgar-Türk Ticaret ve Sanayi Odası BULTİŞAD, Bulgar-Türk İşadamları Derneği BULTİŞ...her birinin değerli katkılarıyla inanıyorum ki ikili ticaret hacmimizi çok kısa bir zamanda 10 milyar dolar seviyesine taşıyacaktır”. 

KADIN DİPLOMAT OLMANIN ZORLUK VE FIRSATLARI 

“Bulgaristan’da görev yaptığım dönem pandemi ile başlayan, akabinde Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında bölgesel kırılmaların yaşandığı, Bulgaristan’ın sürekli seçim içerisinde olduğu bir döneme denk gelmesi münasebetiyle oldukça zorlayıcı oldu. Ancak en büyük şansım çok sevgili, değerli Büyükelçim Aylin Sekizkök ile aynı dönemde görev yapıyor olmamdır. Çok başarılı bir kadın diplomat ve çok şefkatli bir anne olarak yılmadan, yorulmadan, cesaret ve kararlılıkla gece gündüz ülkemiz, vatandaşlarımız ve soydaşlarımız için çalışırken, aynı zamanda başta bizleri ve yüreğinde Türkiye sevgisi taşıyan herkesi anne şefkatiyle kucaklayan bir insan Aylin Hanım. O nedenle onun izinde tek şansım var, başarmak...  

17 yıllık meslek hayatım boyunca daha çok erkek meslektaşlarımın yoğun olduğu yerlerde görev yaptım. Erkek meslektaşlarım alınsın istemem ancak kanaatim kadınların çoğunlukla daha cesur, daha kararlı, sabırla ve en önemlisi tutkuyla işlerini yaptığı yönünde. Tüm bunlar başarıya ulaşmada önünüzü açıyor.  

Kendi kariyer yolumda oldukça kritik ve zor görevler üstlendim. Ancak itiraf edeyim en zorlu görevim Annelik oldu. 

Bulgaristan’a 1,5 yaşındaki kızım ve eşimle birlikte geldik. Küçücük bir bebekle ailenizden, size yardımcı olabilecek insanlardan uzağa, bambaşka bir ülkeye geliyorsunuz... Pandemi dönemine de denk gelen ilk dönem tahmin edeceğiniz üzere çok zordu. Ancak yine çok şanslıyım ki hayatımın her anını kolaylaştıran, her zaman arkamda ve yanımda duran sevgili eşimin çok desteğini aldım”.  

Hazırlayan ve sunan: Sevda Dükkanci