Orta Rodopların yalnız kendine özgü bir cazibesi var. Bunu, çam sakız kokusu yayılan ormanlarla kaplı sırtlarında ilerlerken karşılaştığınız derin uçurumların ve Traklardan kalma gizemli tapınak yerlerinin yanından geçerken hissediyorsunuz.
Daha güneye, komşu Yunanistan ile ortak sınırımıza yönelirseniz yol darılıp sonsuz bucaksız otlak yerlerinden ve Arda nehri sularının arasından geçtiği kayalıklardan geçiyorsunuz.

© Fotoğraf: Veneta Nikolova

Bölge hala turizmin her çeşidi için terra incognita’dır.

Vahşi doğanın içinde olmayı sevenler için sevindirici olan şu ki, Rodop dağının bu bölgesi kitlesel turizmin henüz yaşanmadığı bir yerdir.
Arda nehrinin her iki yakasında yer alan birkaç eski köy zamanın içinde bir yolculuk olanağı arzeder. Komşu Yunanistan ile ortak sınıra birkaç kilometre mesafede bulunan Mogilitsa, Smilyan, Arda ve Gorna Arda köyleri son zamanlarda Bulgaristan’ın turizm haritasında layık oldukları yeri almaya başladılar. Yurdumuzun bu yöresine özgü bir manzarayı, resme değer nehir vadisindeki koyun sürüleri, dağ sırtına konmuş olan eski evler oluşturuyor. Köy kiliselerinin çan kulesi veya yerli caminin minaresi de uzaklardan görülebilir.
Hristiyanlar ile Müslümanlar yüzyıllardan beri bu yörede barış ve anlaşma içinde yaşıyor, bir hoşgörü örneği oluyorlar. İki din arasındaki bu etkileşim, bugüne dek eskisi gibi canlı kalmaya devam eden yerel gelenek ve folklora da yansımıştır. Buna inanmak için Smilyan köyünün etnografya koleksiyonunu görmeniz yeterlidir.
Köy okuma yurdu başkanı Asya Deyanova, bunun hakkında şunları anlatıyor:

© Fotoğraf: Veneta Nikolova

Arda köyündeki Macarların evi bölgedeki turistik yerlerinden biridir.

“Buraya gelen turist, Rodoplu kadınlar tarafından dokunmuş olan her türlü dokumalar ve bu bölgeye özgü terlikleri görebilir.Her terlik örneği tektir, onu başka yerde göremezsiniz. Koleksiyonumuzda yöremize özgü kadın ve erkek takım elbiseleri ve yalnız Rodoplarda yapılan ‘kozyak’ da yer alır. Hayvancılık geçmişte bölge halkının temel geçim kaynaklarından biri olduğu için elde edilen yün giyim ve battanye yapımında kullanılıyormuş. “
Bazı evlerde eskiden kullanılan dokuma tezgahları ve örekeler korunuyor. Ev dolaplarında el dokuması çerge, kilim, önlük, rengarenk nakışlarla süslü keten gömlekler yıllardır duruyor.
Arda köyünde bulunan eski bir Rodop evinin sahipleri, atalarından kalma eşyaları çıkarıp bunlara yeniden can vermeye kararlaştırıyor. Ekspozisyonu ise bizi 19’uncu yüzyılın sonlarına götüren ve Bulgaristan’da az sayıdaki özel müzelerden biri olan Macarovata evi restore ediliyor. Bir zamanlardaki sahiplerinin tıraş eşyaları, tütün kutuları, ziynet süsleri evin her köşesinde görülebilir. O zamanlar için gerçek lüks sayılan evdeki akarsudan doya doya yararlanılan eski hamam, evin görülmeye değer bir yeri.

© Fotoğraf: Veneta Nikolova

Rodopların zorlu yollarında jeepler ile geziler, bu bölgede doğayı tanıma imkanlarından biridir.

Mogilitsa, Smilyan, Arda ve Gorna Arda köylerindeki konuk evlerinde otantik iç tasarımın yanıbaşında telsiz İnternet de dahil, sizlere çağımızın bütün modern kazanımlarını sunacaklar. Sınır boyundaki bu köylerin halkı yıllardır köy turizmini başarılı bir biçimde sürdürüyor ancak bu çalışmalarında her şeyden önce korunagelen Rodop yaşam tarzı ve doğasının gerçek değerini bilenlere hitabediyor.Dünya cennetinin bu köşesinde lezzetli ev yemeklerinden hoş Rodop manzaralarına kadar dağ seferleri düzenlenerek çeşitli turizm olanaklarından yararlanılabilir. Son zamanlarda Rodopların karayollarında düzenlenen jeep veya buggy seferleri sizi sınır çizisi yakınlarında bulunan Arda nehri kaynaklarına kadar götürebilir.

© Fotoğraf: Veneta Nikolova

Eski Rodop çanları bugüne dek sokak ve otlaklarda duyuluyor.

Smilyan köyünde bir mandıra ve küçük aile otelinin sahibi Milkana Yordanova şunları anlatıyor:
“Bölgede, işaretlenmiş 12 turizm güzergahı, konuklarımızı tüm ilginç mevki ve dağ patikalarına kadar götüren eğitilmiş rehberlerimiz var. Söz konusu güzergahlardaki dağ seferleri 2-12 saat arasında sürer. Arda köyünde ise dağda sefer yapmak için atlar kiralanabilir. Arda nehrinde sportif balıkçılık yapılabilir, nehir kıyısında plaj da yapılabilir.Krizden dolayı turist sayısında düşüş olacağı beklentilerine rağmen, bu yıl da çok sayıda konuk ağırlamaya devam ediyoruz.Bölgemiz, turistlerce yeğlenen ve takdir edilen bir tatil ve çevre turizm yeri olarak artık kendini kabul ettirmiş bulunuyor.”

Çeviri: Neli Dimitrova

Yorum “Bölgesel Kalkınma” operativ programının “ Bulgaristan Cumhuriyetinde iç turizminin teşvik edilmesine yönelik komünikasyon kampanyası” çerçevesinde hazırlandı.