Bulgaristan’daki demokratik değişimlerden yaklaşık 22 yıl sonra ülkemizde sosyalizme ve daha doğrusu yeni tarihimizin bu çağından sanata adanan bir müze açıldı. Uzun süren tartışmalardan sonra diğer sosyalizm ülkelerine nazaran hatta biraz geç kalınarak Sofya’da Sosyalizm Sanatı Müzesi kapılarını açtı. Totaliter rejime ağırlık veren diğer sosyalizm tarihine adanan müzelerden farklı olarak Sofya’daki Sosyalizm Sanatı Müzesi’nin mesajları tamamen sanat alanında.

© Fotoğraf: Veneta Nikolova

Müze parkında Lenin’e ait bir çok anıt ve heykel bulunuyor.

Sosyalizm Sanatı Müzesi’nin küçük ancak iyi bakımlı parkında ayrı sıralarda iyice düzene sokulan komünizmin simgelerinin heykelleri ne kadar sanatın ifadesi olduğuna herkes kendi başına karar verebiliyor. Beklenebildiği gibi Lenin’in portreleri her yerde. Lenin’in demokratik değişimlerden önce Sofya’nın merkezinde bulunan 45 tonluk heykeli, en çarpıcıdır. Vladimir İliç’in heykeli de, parktaki diğer 77 heykelle berabar bulunuyor. Bunların büyük bir kısmı, sergilenmeden önce yıllarca çeşitli depo ve avlularda tozla kaplı kalıyordu. Bulgaristan’da faal olan ve müzede görülebilen komünizm çehrelerinden 5 metrelik Georgi Dimitrov’un, Bulgaristan’daki sosyalizm hareketinin kurucusu Dimitır Blagoev’in ve ülkemizdeki son komüzim lideri Todor Jivkov’un ve ailesinin bazı üyelerinin heykelleri sergilenmiştir. Sıradan sosyalizm yanlılarının heykelleri de dikkat çekicidir. Faşizmin kurbanlarına adanan eserler ise, sarsan şiddet ve derin insan ıstırabı sahnelerini konu ediyor.

© Fotoğraf: Veneta Nikolova

Sosyalizm döneminin işçisine adanan farklı heykeller ilgi çekiyor.

Sosyalizm Sanatı Müzesi’nden sorumlu olan Bisera Yosifova, şunları açıkladı: “Sozsyalizm sanatı, sosyalizm görüşleri varlığını sürdürdüğünden beri varlığını sürdürüyor. Birçok sanatkar bu fikirleri paylaşıyor. Ancak bu, onların rejimin herhengi bir sansürünün altında bulunduğu anlamına gelmiyor. Çünkü ödünçlerin olduğu yerde sanat olamaz.”

© Fotoğraf: Veneta Nikolova

Müzenin kapalı sergi salonunda sosyalizm döneminin en ünlü sanatçılarıdan toplam 60 resim ve 25 plastik resim bulunuyor.

Sosyalizm Sanatı Müzesi’nin görülmeye değer eşyalarından biri, iki metrelik bir yere konulan, eskiden Parti Evi’nin üzerinde duran ve totaliter rejimin simgesi haline gelen kırmızı yıldızdır. Sosyalizm Sanatı Müzesi’nin özel bir video salonunda arşivlerden alınan ve Georgi Dimitrov’un müzesinin infilak edilmesinin, Parti Evi’nin ateşe tutulmasının ve yakın geçmişimizin diğer bazı önemli gelişmelerin çekildiği eski bantlar izlenebilecektir. Sosyalizm Sanatı Müzesi’de ayrıca sosyalizm dönemine has olan eşyalar, Lenin, Karl Marx ve Stalin çehreli bardak ve tişört satın alınabileceği küçük bir mağaza da olacak. 

© Fotoğraf: Veneta Nikolova

Sosyalizm dönemi sanatçılarının eserlerinde Faşizm kurbanları konusu yaygındır.

Türkçesi: Rayna İvanova