İlk önceki euforyanın ardından Bulgar vatandaşları artık malldaki alışverişler karşısında daha çekimserdir. Medyaların kullandıkları araştırma sonuçlarına göre vatandaşlar yurdun en ücra bölgelerinde bile mantar gibi türeyen dev görünümlü, parlak ve çok pahalı shoping merkezlerinde gittikçe daha az alışveriş yapıyorlar. Şu an Avrupa’nın en yoksul ülkelerinden biri olan Bulgaristan, kişi başına düşen ticaret alanları bakımından kıtada ilk sıralarda yer alıyor. Ekonomik krize, Bulgarın boş cebine ve alışveriş merkezlerinin çokluğuna rağmen bu alıveriş merkezlerine istilası devam ediyor. Yakın 2 yılda sadece Sofya’da en az 3 yeni super lüks alışveriş merkezi açılacak.

© Fotoğraf: Veneta Nikolova

Tüccarlar, kriz zamanında daha fazla müşteriyi çekebilmek için her türlü yola başvuruyorlar.

Bulgarlar, tüketici toplumun cazibelerine çok yatkındır. Sosyalizm yıllarında tüketiminde sınırlı kalmaya, boş dükkanlara alışmış olan vatandaş, bu kadar hayal edilen refahın simgesine dönüşen alışveriş merkezlerinin belirmesini çok sıcak karşıladı. Bu alışveriş merkezleri,bir hayat biçimi, bir iletişim kültürü olarak yerleşti artık.
Ancak Bulgarlar artık pahalı marka eşya almaya düşkün değil. Daralan tüketim satışları çok olumsuz etkiliyor, esnaf ise müşteri açığından yakınıyor. Yapılan araştırmaya göre alışveriş merkezlerine gidenlerin % 60 kadarı öğrencidir. Mahallede oynayacağı veya bisiklet süreceğine yetişmekte olan nesil boş zamanını alışveriş merkezinin cam duvarları arasında geçirmeyi ve anne ve babalarının paralarını harcamayı tercih ediyor.
Gittikçe daha çok anne ve baba, mall kültürünün aldatıcı değerlerinden çocuklarını nasıl koruyacağını düşünürken onlarda her yerde biten bu alışveriş merkezlerine karşı gerçek bir fobya geliştiriyor.

© Fotoğraf: Veneta Nikolova

Noel ve Yeni Yıl bayramlarının yaklaşması artık hissediliyor.

GVA Bulgaristan’ın yöneticisi Dobromir Ganev, 2013 yılına kadar Sofya’da 3 yeni dev alışveriş merkezinin daha açılmasını şöyle yorumluyor:
“O zaman 1000 kişiye 305-310 metrekare ticaret alanı düşecek. Bu, Avrupa standardının üstündedir. Ülkemizin bazı kentleri Avrupa’da ticaret alanları bakımından ilk sırada yer alan Lüksemburg’u bile geçiyor. Söz konusu alışveriş merkezlerinin normal işlemesini sağlayacak yerli tüketimin sınırlı kalması başka bir mesele. Ancak bu merkezlerin inşasıyla ilgili kararlar yatırımcılara ait olduğundan geleceklerinden onlar sorumluluk taşır.”

© Fotoğraf: Veneta Nikolova

Mall'larda insanlar, gri gündeminden sıyrılıp bir anlık da olsa daha güzel ve daha parlak bir hayatın parçası oldukları hissini yaşıyorlar.

Yeni yeni alışveriş merkezlerinin inşasının hızla sürmesi mantığa da aykırıdır. Uzmanlara göre kriz bitmedikçe bu parlak binalar boş kalmaktan kurtulamayacaktır. Herhalde daha uzun bir vadede yapılan bu yatırımlar, ülkemizdeki iş ortamının gelişmesiyle ilgili iyimser tahminlere dayandırılıyor.

Çeviri: Neli Dimitrova