Bulgar geleneklerinde, renkli, cıvıl cıvıl ve yapılması hayli zor olan nakış, çok özel yere sahip. Yerli zanaatlarda olduğu gibi nakış zannatında da zamanla bazı semboller yer almıştır. “Fokstüdyo”nun bu bölümünde Bulgar kadınının elbiselerini, masa örtülerini ve diğer çeyizlerini süslediği başlıca sembolleri ele alacağız.

Bugün de Bulgar evlerinde eskiden kalma el nakışlı süslü bir masa örtüsü, ayna çevresi bulunuyor. Bu da eskidenkalma güzel bir anı olarak evleri süslüyor. Eğer, nakışlara bakacak olursak, burada Bazı işaretler ve semboller aslında sağlığı sembolize ediyor.

Örneğin ağaç en sık rastlanan figürdür. Bu Ağaç-Hayat ağacıdır. Ağacın dalları diğer hayatı-Tanrının bize hazırladığı hayatı, ağaçın gövdesi ise yeryüzündeki hayatı, ağacın kökleri ise yeraltında yaşayan şeytani varlıkları sembolize ediyor. Ağacın yanısıra Güneş yerine alır. Güneş ise, yeni Tanrıyı sembolize eder. Güneş doğdukça, insan hatını kutsmak ve yeni bir başlangıcı müjdelemek amacıyla ağacın dallarından aşağı süzülür. Bu motif, ülkenin her bölgesinden kiyafetlerde vardır. Örneğin, Güneybatı ve Kuzeydoğu Bulgaristan’da “hayat ağacı” yeleklerde farklı süsleme bulur.

Bulgar geleneklerinde ve nakışlarda haç özel yere sahip, nakışlarda olduğu kadar büyük Hristiyan bayramları için hazırlanan özel ekmek ve çöreklerde de yer alır.

Kilim, bez, masa örtüsü, yastık kılıfları, kadın gömlekleri ve yelekler, erkek gömlek kollarında ve eşek semerlerinde. Bütün bunlarda nakışlar özel yere sahiptir.
Bir zamanlar nakışlardan insanın sosyal durumu tahmin edilebiliniyordu. Örneğin fakir mi, zengin mi, evli mi yoksa bekar mı, genç kız veya yeni gelin mi. Bütün bunlar nakışlara da yansımış...Bayramlık elbiseler, hele hele küçük çocuk ve genç kızların elbiseleri muhakkak elde işlenmiş olmalıdır.

Ülkemizde her foklor bölgesi kendine özel şarkı, dans, lehçe ve nakışa sahiptir. Milli kiyafetler üzerindeki nakışlar ise hangi bölgeye ait olduğunu ve temsil ettikleri aileyi gösteriyor.

Bütün bunlar halk şarkılarına da yansımış.
Örneğin şöyle bir şarkı var:

“Eteklerinde küçük yıldızlar,
Göğüsünde güneş,
Omuzlarında ayan beyan ay,
Koynunda ise yer ve gökyüzü,
Yer, gökyüzü, orman ve su....”

Türkçesi: Şevkiye Çakır