Bu topraklarda yaşayan Traklar, herşeyden başka iyi madenciydi. Madenciliğin kökleri bugün Doğu Rodoplar’da, Krumovgrad yakınlarındaki Ata tepede bulundu. Ada tepe, Avrupa’da şimdiye kadar keşfedilen en eski altın madendir. Bilim adamları, altın madeninin M.Ö. 2000 yılına , yani Mikena ve Troya zamanına ait olduğunu söylüyor. Bulgar arkeoloji uzmanları, Ada tepedeki eski madenciliğin sır kapısını 2005 yılında aralamaya başladı. 2010 yılından bu yana Bulgaristan Bilimler Akademisi (BAN) Ulusal Arkeoloji Enstitüsü, eski madeninin arkeoloji kurtarma projesi üzerinde çalışıyor. Proje, “Balkan Mineral and Mining” şirketi tarafından finanse ediliyor. Söz konusu şirket, Krumovgrad yakınlarındaki altın madenin çalıştırılmasına dair imtiyaz kazandı. Ada tepedeki kazı çalışmaları için 2014 yılına kadar 2,5 milyon leva sağlandı. Altın madenin son derece değerli olmasından dolayı, kazılara Bulgaristan bilim adamlarının yanısıra, Alman arkeologları da katılıyor.

Ada tepenin doğu kesimlerinde yatay kesilmiş kayalar.

Bunun dışında 5 yabancı laboratoar ve üniversiteden, farklı alanlardan 20’den fazla yabancı uzman da katılıyor. Bugüne kadar farklı iş alanları, ev ve taş kalalerin temellerine rastlandı. Madenin çalıştırılmasi için farklı taş araçlar ve eski çömlek taslar bulundu. Sadece geçen yılki kazılarda yaklaşık 5 ton seramik keşfedildi, ki bütün bu seramik parçalar incelenmeyi bekleniyor. Kazıları yöneten Doktor Hristo Popov’a göre, eski maden, alışılmış dışındaki bir arkeoloji kazıdır. Doktor Hristo Popov, Bulgaristan Radyosu’na “Eski madeni, altın metalinin çalıştırıldığı ve Trak Çarlarının müzelerden bildiğimiz ünlü altın hazinelerine giden altının elde edildiği eski bir fabrika olarak kabul edebiliriz.” dedi ve şöyle devam etti:

Arkeologların ilk altın yoğunluğunun su ile yıkanması.

“Bulgaristan’da ilk defa eski bir madende jeofizik araştırmalar yapılıyor. İlk defa laserli incelemeler uygulanmaktadır. Bu teknoloji sayesinde ulaşılması zor bölgelerde arkeoloji bölgeleri kolaylıkla bulabiliyoruz.
Bilim açısından bu çok önemli, çünkü Ada tepede olup bitenleri ve zaman olarak tespit edilmesi açıdan çok önemli.
İlk defa bilim adamlarından bir grup, eski altın üretiminin canlandırılmasını yapıyor.
Doktor Hristo Popov şunları paylaşıyor:
“Amacımız, eski taş ve odun araçlarla Ada tepede altın damarlarda altın bulmaya çalışmaktır. Deney, iki aşamada gerçekleşti. Eylül ayı sonunda odun araçlarla, altın damarı bulabildik. Daha sonra ateş ile damarı kızdırdık. Geçmişte kullanulan bu metoda göre, kuvars daha kolay işleniyor. Yaklaşık bir gece boyunca kayayı kızdırdık ve altının fazla olduğu 350 kilogramlik bir kayayı kazabildik. Daha sonra kaya un haline getirildi ve yıkandı. Yaklaşık 30 gram kadar altın ele ettik. Bu deney bizim için son derece yararlı oldu çünkü o zamanki toplumun gelişmesi, o zaman yaygın olan altın elde etme tekonolojisine kadar birçok soruya cevap bulduk.”

Geç Tunç çağından bir toprak eşyası.

Eski madenciliğe adanan açık hava müzesinin kurulması öngörülüyor. Ziyaretçiler ve hele hele çocuklar, tarihin bu kısmıyla tanışma fırsatına sahip olacak, müzeyi ziyaret sırasında arkeolog veya madanci kılığına girecek, hazine ve altın avcısı olabilecektir.

Eski madencilik ve metalurjiye adanan bir açık müze projesi.

25 Ocak’tan 11 Mart tarihine kadar Ulusal Arkeoloji Enstitüsünde “Arkeoloji ve iş alanında işbirliği” başlıklı fotoğraf sergisi düzenlenecek. Burada eski altın madeninden buluntular orada sergilenecektir.

Ada tepede Trak sığınağı.

Türkçesi: Şevkiye Çakır

Fotoğraflar proje ekibinden temin edildi.