Bir Mart günü sağlık, uzun ömür, kısmet dilekleri eşliğinde insanlar birbirine Martenitsa takar. 1 Mart gününde baharın gelişi münasebetiyle geleneksel Baba Marta (Marta Nine) günleri başlıyor. Çok eskilere dayanan Baba Marta, Bulgaristan’a has bir gelenektir. Bu bayram gibi neşeli ve mutlu olmak için güzel bir konser sunuyoruz size. “Morski pesıçinki” çocuk grubu Marteniçkalara özel şarkı söyleyecek.

© Fotoğraf: arşiv

Bu günde Bulgarlar yakınlarına ve arkadaşlarına kırmızı-beyaz ipliklerle yapılmış “martenitsa” olarak adlandırılan sembolleri, yıl boyu sağlık ve güç dileğiyle hediye ediyor.
Martenitsalar, meyve ağaçları ve hayvanlara da takılmaktadır. Adete göre, martenitsalar kırlangıç veya leylek görünceye kadar taşınıyor.
Bu bayram Bulgarcada "Çestita Baba Marta!" şeklinde kutlanır.“Peeşti kambanki” topluluğu da şarkısında Mart heyecanını aktaracak. “Güzel Marteniçkam, buraya mı saklandın? Leylek şaşıyor, seni nasıl uyandırsın?
Otantik bir sanat niteliğinde olan halkın güzellik ve estetik duygusu daha geç dönemlerde Martenitsalarda da kendini gösterir. Önceleri kırmızı- beyaz yünden yapılan martenitsalara, püskül, top, insan gibi değişik şekiller verilir. Martenitsaların gelmiş geçmiş tarihinde en önemli yere sahip olan şekiller ise, "Pijo ve Penda" adıyla bilinen kırmızı ve beyaz ipten yapılmış kuklalardır. `Bon Bon` grubundan çocuklar da Martenitsa’ya özel güzel bir şarkı söyledi.

© Fotoğraf: arşiv

Baba Marta - Marta Nine, günümüze kadar korunmuş en saygın geleneklerden biridir. Bu takılar, meyve ağaçlarına, eve, ev hayvanlarına da takılıyor- bu şekilde yeni başlayan tarım yılının da bereketli ve verimli olması için dilekler tutuluyor.
İlk martenitsalar, başka takı ve detaylar kullanmadan, sadece kırmızı beyaz ipliklerden yapılırmış ve nazardan korunmak için insanlara ve hayvanlara takılırmış. Bazı bölgelerde bu bükülmüş kırmızı- beyaz sicime altın veya gümüş para bağlanırmış- bu da hastalıklardan korunmak için bir simge olarak kullanılırmış.
Martenitsalarda kullanılan beyaz renk uzun ömrü, kırmızı renk ise, sağlık ve gücü simgeler. Bir Mart’ta takılan Martenitsa geleneği çok eski, Pagan zamanlardan olup, günümüze kadar gelmiştir. Orlin Goranov ve “Pim Pam” grubu da eski topraklardan günümüze kavuşan bu kırmızı-beyaz takıyı anlatıyor şarkısında.

Türkçesi: Sevda Dükkancı