Halk hekimliğinde birçok ot, şifa niyetine kullanılır. Halk arasında bazılarının büyüleci güçe sahip olduğuna, insanı kötülüklerden koruduğuna veya hastalık, ya da şansızlık getirdiğine de inanılır. Bunların bazıları hepimizin bahçesinde de var, diğerleri ise meralarda ovalarda toplanır. Birincileri, yani bahçede yetiştirilenler şifalı kız otları, diğerleri ise sihirli kır bitkileri olarak adlandırılır. Kızlık şifalı otlardan genellikle kızlar ve kadınlar demet yaparlar- bunlar fesleğen ve turnagagası-zdravets, şakayık-bojur, kadife çiçeği-neven, çuhaçiçeği-iglika, çalı-trendafildir. Demette toplanarak veya taç örülerek bu çiçekler nazardan korurken, kızlara güzellik ve sağlık getirir. Bunlar arasında fesleğen ve turnagagası revaçtadır.
Özellikle fesleğen ile ( kuru ve taze olarak) kızlar ve genç gelinler süslenirken nineler onu koynunda taşırlar. Hatta fesleğen, yeni doğan bebeğin şapkasına ve doğum yapan annenin bezine konur. Artı ,düğün bayrağını süslemek için kullanılırken, rahat döşeğine yatırılanlara da eşlik eder. Her kızın bahçesinde muhakkak fesleğen olur, çünkü bu çiçek kızların en sevdiği çiçekler arasında yer alır. Turnagagası, delikanlının nişanlık demetini, gelinlik çiçeğini süsler.

© Fotoğraf: bg.wikipedia.org

Fesleğen.

Fesleğen ve turnagagası arasında birincilik kimin diye rekabet sürüp gider.
Sihirli şifalı otlar ise yabani olarak ovalarda ve dağların yüksek tepelerinde yetişiyor. Sarı ve mavi yılan otu, (jılta i sinya tintyava,)kediotu, sarı yonca çiçeği-komuniga,. Eğer sıra gelir de, ejderha bir kıza aşık olursa, bu söz konusu şifalı otlarla kız yıkanırsa, ejderha kızdan vazgeçiyor. Pelinotu, geyyik otu-rosen, yaban sarımsağı, kötü ruhlardan, korumaktadır. Sihirli şifalı otlar arasında dört yapraklı marsiliya-razkovniçe çiçeğidir. Bu şifalı bitkinin, kapalı herşeyi açabilme, bazı gizli olayları ortaya çıkarma niteliğine sahiptir. Hatta hazinenin nerede gömülü olduğunu gösterebiliyor. Çok az bitki uzmanı, yani aktar, bu otu tanıyabiliyor. Kaplumbağının bu bitkiyi yanıdığından dolayı, aktarlar kaplumbağı yuvası arıyor. Şifalı bitkiler Hızdrellez-Gergövden, Spasovden-Hazreti İsa’nın göğe çıkışı günü, ve 24 Haziranda kutlanan Enövden, Yaz Dönemü gününde toplanır. Şifalı otların 24 Haziranda –Enövden gününde toplanması, tam bir ritueli andırıyor. Çünkü bu günde toplanan otların hem şifalı hem de sihirli güce sahip olduğuna inanılır. Şifalı otlar, çok erken, güneş doğmadan toplanır. Aktarlar, bitki uzmanları, büyücüler, ovalara çok erken çıkarlar ve en gizli yerlerde toplarlar.

© Fotoğraf: bg.wikipedia.org

Çuha çiçeği.

Türkçesi: Şevkiye Çakır