Andreevden, kış bayramlarının başlangıcını koyar

Eklenme 30.11.2012 12:17

Photo: pravoslavieto.com

Doğu Ortodoks kilise bayramları takviminde 30 Kasım günü, havarilerin arasında İsa’yı ilk takip eden Az. Havari Andrey Pırvozvani anılır.
Andrey ile Petır adlı kardeşi daha gençliklerinde Yahya Peygamber’in başını çektiği topluluğa katılır. Az. Andrey Konstantinopolis’in ilk piskoposu olup İsa’nın sözlerini Slavlar ile Karadeniz’e çıkışı olan halklar arasında yayar.İnancından dolayı çarmıha gerilip şimdiki Yunanistan’ın Patra kentinde büyük acılar içinde ölür. Onun günü Hıristiyanlık kurallarına göre törenli bir kilise ayini ile kaydedilir.
Bulgarların halk takviminde Az.Andrey’in günü kış bayramlarının başlangıcını koyar. Andreevden olarak bilinen bu günde halkın astronomi bilgilerine göre gün geceye göre artmaya başlar. Az. Andrey’in ‘kışı ve uzun geceleri kovduğunu’ söylerler.Halkımız,’Andrey gününden itibaren her şeyin büyümeye başladığına, günün bir darı tohumu kadar büyüdüğüne inanır.Bir rivayete göre günün büyümesi ‘bir horozun eşikte dururken yaptığı sıçrayış’ kadar uzundur. Bu bayrama özgü merasimler ile gelen yeni yılda bereket sağlanması hedefleniyor.Bayram öncesi veya sabahı ev sahibesi ocağa buğday, mısır, mercimek veya fasulye dolu yeni bir çömlek koyar. Bu halk etimolojisinde bütün tohumların büyüyüp irileşmesi, farklı bitkilerin irileşmesiyle ve genel olarak bereketle bağlanır. Bayram sabahı ev halkı haşlanmış bu tohumlardan yer, iyi gelişmeleri için bundan bütün hayvanlara ve tavuklara verir. Ekimlerin yüksek olması ve irileşmesi dileğiyle haşlanmış tohumların bir bölümünü ocak bacasına da atarlar. Genç gelin ve çocuklar da mecburen haşlanmış tohumların yenmesine katılır. Amaç, kadınların gebe kalması, çocukların da büyümesidir.
Buğdayın daha iri olması ve daha büyük miktarda un öğülmesi için Andreevden günü ayrıca değirmene götürülecek buğdayı da ayıklarlar. Ev hanımları, sahip oldukları bütün un türlerinden taze pide veya kolaç yaparlar ki, oyuk olan ortasını darı ile doldururlar. Ekilen ve dikilen her şeyin irileşmesi dileğiyle komşulara da haşlanmış fasulyegillerden ve pideden birer parça dağıtırlar. Andreevden günü herkes yeni bir işe sarılmaya çalışır.Karadeniz kıyımızın güney kesiminde balıkçılar Az. Andrey ile Az. Nikola’yı deniz fırtınalarının himayecisi olarak da görürler.
Bulgarlar, Az. Andrey gününe ayrıca ‘Meçkin den’, yani ‘ayı günü’ de derler. Halk inanışına göre Az. Andrey ayıların himayecisidir.
Andreevden günü kurulan sofralarda her zaman mısır, buğday, nohut, fasulye tohumları, pide bulundurulur. O gün Andrey ve Andreya ismini taşıyanların isimgünü kutlanır.
Sofya’da İsa’nın bu ilk havarisinin ismini taşıyan tek kilise bulunur. Bu kilise 1926 yılında, 1877-78 Rus -Osmanlı Kurtuluş Savaşı’na katılan Bulgar asker ve gönüllülerinin, 1885 Sırp-Bulgar savaşı ve Makedonya-Edirne gönüllülerinin anısına inşa edilmiştir.

Çeviri: N. Dimitrova

По публикацията работи: Doç.Dr. Valentina Dineva

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!