Milli geleneklerine bağlı Bulgarlar 24 Aralık günü en parlak Hıristiyan bayramlarından Bıdni Veçer- Noel Arifesini kutluyorlar. Gelenek üzerine her ailenin fertleri bir araya gelip Hz. İsa’nın doğumunu bekleyiş içindedir.

© Fotoğraf: BTA

Bıdni veçer’de kar varsa, yazın arılar bol olacak. Hava sisli ise, bütün sene öyle olacak. Noel öncesindeki gecede görülen rüyalar müjdecidir, hayaller ise gerçekleşir.
40 gün süren Noel orucu da Bıdni Veçer’de biter.
Hristiyan alemi, aileye ve aile ocağına adanmış en kutsal bayramlarından birini “Bıdni veçer” adını taşıyan Noel öncesi akşamını, kutlar. İncil’e göre bu günde Meryem Ana’nın doğum sancıları başlamıştır. Bulgaristan’ın bazı bölgelerinde Hazreti İsa’nın doğumunun arifesindeki bu bayrama “Suha”(kuru) veya Malka Koleda (küçük Noel) ismi verilmiştir. Geleneklere göre, bu akşam sofradaki etsiz yemeklerin sayısı tek rakamlı olmalı. Yemek boyunca sofradan kimse kalkmamalı ve sofra gece boyunca kaldırılmamalıdır.
Sabah ilk hazırlıklıklar erkenden yapılır. Bıdnik adı verilen ve tüm gece ocakta ateşi tutacak olan büyük odun hazırlanır. Bu odun parçası aynı gün kesilmiş olmalı. Aynı zamanda meyve veren ağaçtan olması gerek ki, yeni gelecek sene verimli ve bereketli olsun. Eve, aile ocağına, ailenin vefat eden fertlerine adanmış bu bayramda kurulan törenli sofrada tarla ve ev hayvanları görüntüleriyle süslenmiş özel ekmek ve 7,9 veya 11 yemek türü bulundurulur.

© Fotoğraf: BTA

Bıdni veçer sofraları aslında Bulgarların en sevdiği yer. Bazıları yemekleri saman üzerine koyar veya masa altına sarı saman serper. Noel perhizinin son günü olduğu için yemekler sadece bitkisel içeriklidir. Geçmişte herkes Noel orucunu tutarmış. Sadece yaşlılar, hastalar ve çocuklar istisnaymış. Bugün tam yerine getirilmese de Koleda orucu sonrası sofra geleneklerine tamamen uyuluyor. Eve, aile ocağına, ailenin vefat eden fertlerine adanmış bu bayramda kurulan törenli sofrada tarla ve ev hayvanları görüntüleriyle süslenmiş özel ekmek ve 7,9 veya 11 yemek türü bulundurulur. Büyük restoran ve otellerde bile Bıdni veçer mutfağı gelenekleri yerine getiriliyor ve o gece mönüde lahana turşusundan pilavlı sarmalar, haşlanmış kuru fasulye, ekin bulgur, kabak tatlısı, oşaf ve içinde kısmet parası olan bir ekmek yapılır. Bu ekmeğin üzerine çok zengin süsler de yapılır. Onlara “Koleda kravayı” adı verilir. Bu gecede bütün aile fertleri sofra başına oturur ve yılın bilançosunu yapar, yeni yılın daha bereketli ve sağlıklı olması için dualarını okur.

© Fotoğraf: BGNES

Akşamları genç erkeklerden oluşan Koledari grupları ev ev dolaşır ve genç kızlar sevdiklerine özenle hazırladıkları bu ekmekleri hediye eder.

Türkçesi: Sevda Dükkancı