2013 yılında Aleko’nun doğumunun 150. yılı kutlanacak. Doğum tarihi de yeni takvime göre 13 Ocak. 150 yıl önce 13 Ocak günü Tuna şehri Sviştov’ta Aleko Konstantinov dünyaya geldi. Bulgar edebiyat tarihine ölümsüz yapıtlar bıraktı. Yaratıcı ve dürüst vatandaş olup, güçlü ironi ile Bulgaristan’ın toplumsal ve siyasi yaşamını eleştiren bir yazar. Aynı zamanda Bulgar doğasına aşık olan, en güzel bir şekilde vatanımızın güzelliklerini kaleme alan bir kişi. Ve unutmayalım 27 Ağustos 1895 yılında 300 kişiyi Vitoşa dağının Kara tepesine götüren ülkemizde organize turizm hareketinin temelini atan Ştaslivetsa lakabıyla tanınan Aleko Konstantinov.

Şimdi hep beraber Sviştov’a yollanıyoruz. Tuna nehrinin kıyısında bulunan doğuduğu ev günümüzde müzedir.Burada küçük bir cam kabında yazarın kalbi saklanıyor. Müze müdürü Bayan İvelina İvanova Aleko’nun ailesi hakkında bakın neler anlatıyor:
‘Konstantinov’un babası İvanitsa 1818 doğumlu. Romanya’da akraba yanında iyi eğitim almış bir kişi. Türkçe, Romence, Yunanca ve İtalyanca bilen bir tüccar. Romanya’da ticaret yapar iyi para kazanır zengin olur.1861 yılında Sviştov’a döner 16 yaşındaki Tinka Haciivanova ile evlenir. Dört çocukları olur.Aleko en büyüğü.
Aleko önce Sviştov’ta okur, daha sonra Gabrovo’daki ünlü Aprilovska lisesini bitirir. Müze müdürü şöyle devam ediyor:

‘Aleko Bulgaristan’ın Özgürlüğünü Sviştov’ta karşılar. Ondan sonra Rusya’ya gider. Lise eğitimini Nikolaev şehrinde tamamlar, Odesa’da hukuk dalında yüksek okulda okur. Bu Bulgaristan için çok önemli bir yılda olur – 1885. Bulgaristan’ın Birleşmesi gerçekleşir, Sırbistan Bulgaristan’a savaş açar.Aleko işte bu zaman zarfında ilk feyletonunu yazar ve Bulgar-Sırp savaşına katılımını anlatır. 1886 yılında Aleko Konstantinov Sofya sancak mahkemesinde savcı olarak tayin olur. Bir yıl sonra Sofya Temyiz Mahkemesinde savcı yardımcısı olur. Fakat bundan sonra beş yıl içerisinde bütün yakınlarını, ana babasını kızkardeşlerini hepsini kaybeder. Sofya’da babsının satın aldığı iki evi satar ve dostların yanında yaşar. Sviştov’taki doğduğu evi okul yapılması için bağışlar.’.
Bundan sonra Aleko’nun yaşamında birçok olumsuzluklar meydana gelir.İşten çıkarılır. O zamanki Başbakan Stefan Stambolov’u eleştiren ‘ ‘Narodno delo’ gazetesine karşı dava açmayı reddeder. Ve bundan dolayı işsiz kalır. Bundan sonra Aleko avukatlığa soyunur. Kitap çevirilerine başlar. Bu yıllar içinde hukukçu Konstantinov, adaleti görmediği davalara katılmayı reddeder.

1893 yılında dostlarının finansal yardımıyla Şikago’da düzenlenen Dünya fuarını ziyaret eder.Niyagara, Washington’u, New York, Boston, park ve müzeleri ziyaret eder. Bu gezi kendisini o kadar çok etkiler ki bir dünya turuna çıkmayı hayal eder.
İşte bu gezi sonucu 1894 yılında ünlü ‘Şikago’ya kadar ve geri’ kitabı yayınlanır. 1895 yılında ise ölümsüz “Bay Ganü” kitabını yazar. Bay Ganü adında kahraman ile Aleko ruhsuz, terbiyesiz, yeni yetişme magandalarının karakterlerini çizer.Ve kara mizah ile o zamanın iktidar hırslarını, siyasi yaşamı gözler önüne sergiler.
Müze müdürü şöyle devam ediyor:

‘Aleko siyasete de katılır. 1894 yılında milletvekili seçimleri yapılır. Aleko aday olur fakat seçilmez. 1896 yılında Demokratik parti kurulur ve Aleko bu partinin üyesi olur. İktidarda olanları çok sert bir şekilde eleştirir. Hatta yakın dostu olan edebiyat eleştirmeni Dr Krıstev İtalya’ya gitmesini ülkeden uzaklaşmasını tavsiye eder, hatta avans vermeye hazırdır. Ama Aleko reddeder. Plovdiv’te önemli davasının varolduğunu sebep gösterir.Bu 1897 Mayıs’ta olur.Aleko Demokratik parti üyesi olan avukat dostu Mihail Takev’e Plovdiv davasında yardım sağlamak ister. Sofya’ya dönüşte bir pusu kurulur, ateş açılır Mihail Takev’e yönlendiren mermi yanlışlıkla Aleko’yu vurur. 14 Mayıs’ta Sofya merkez mezarlığına defnedilir.

Türkçesi: Müjgan Baharova