Birçok Bulgaristan vatandaşı için boyalı yumurta, Paskalya çöreği ve pişmiş kuzu, Paskalyanın sembolleridir? Peki nedir bu sembollerin anlamı? Neden kızıl yumurta Hazreti İsa’nın dirilmesinin sembolü oldu?

Ortodoks Kilisesine gore, kırmızı renk, Hazreti İsa’nın kanını ve çarmihada çektiği çilleleri temsil ediyor, yumurta ise onun dirilmesini sembolize ediyor. Gerçekten de öyle, ölü görülen yumurta , bir hayat taşıyor. Ayrıca kış ile baharın arasındaki sınır olarak ölümü yenen hayatı sembolize etmek için uygun bir nesnedir. Eğer eski geleneklere bir göz atacak olursak birçok halk arasında yumurta başlangıcın sembolü olarak karşımıza çıkıyor. Mısırlı, Babilli, Hintli, Yunanlı ve Çinli için yumurta hayat kaynağı ve hayat başlangıcıdır.
Halk inançlarına göre, yumurta sihirli güce sahiptir, bundan dolayı da birçok tören sırasında kullanılır.

Yumurta ile büyüğü yapılıyor veya bir insana nazar değip değmediği anlaşılıyor, masallarda ise güçlerinin yumurtada gizli olan büyücü kadın veya canavarlar anlatılıyor. Masal kahraman yumurtayı bulup kırınca, onlar da gücünü kaybetmiş oluyor.
Fakat en büyük güce Paskalyadaki kızıl yumurtanın sahip olduğuna inanılır. Bu yumurta ile büyüğü bozuluyor, hasta tedavi oluyor ve dualar okunuyor. Geleneklere göre, yumurtalar Kutsal Perşembe günü evin en yaşlı kadını tarafından boyanır. Eskiden daha varlıklı bir evde yaklaşık 500-600 yumurta boyanırmış, evdeki herkese, misafir ve hısım akrabaya yetsin ve fakir fukaraya, yoldan geçen herkese dağıtılsın diye. O zamanlar doğal renkler kullanılıyormuş. Mesela: kırmızı rengi –keklikotundan, yeşil rengi-ısırgandan, turuncu rengi- tetreden, sarı rengi-çeviz yaprağından veya elma kabuğundan elde ediyorlarmış.. .
Yumurtaları boyamaya başlamadan önce evin hanımı bir mum yakar ve dua eder: “ Tanrım, seneye yine kızıl yumurtayı ağırlayalım!”
İlk yumurta muhakkak kırmızıya boyanır ve bu yumurta çocukların yanaklarına, kızların ve taze gelinlerin yanaklarına sürülür, sağlıklı, güzel olsun ve büyüğü, nazar ve kötülüklerden korunsun diye. Yeni ev inşa edilirken temeline kırmızı yumurta gömülür-evin sağlam olması ve sahiplerinin kısmetli olması için. Paskalya’da ilk kırmızı yumurtalar kiliseyi götürülür ve onlarla 40 günlük perhiz bozulur.

Paskalya Yortusunda boyanan renkli yumurtaların ise farklı bir anlamı var. Onlar yemek için değil, eş dosta hediye etmek için boyanır ve çok değerli bir anmalık olarak korunur. Oradan da “boyalı yumurta gibi bakılıyor” sözü kalmışr. Renkli yumurtalar Cuma günü boyanır ve farklı renklere süslenir. Kızlar- sevdalılarına, gelinler-eşlerine, anne babaya, sadıça, kaynına armağan eder. Genellikle yumurtanın içindeki sıvı küçük bir delikten çıkarılır ve daha sonra yumurta kabuğu özel bir teknolojiyle süslenir. En sık rastlanan teknoloji balmumu ile uygulanır. Renkler ve süsler, aynen el işlemelerdeki nakışlarla boy ölçer ve her birinin ayrı sembolü vardır. Bazı bölgelerde renkli yünden püsküller yapılır ve balmumu ile yapıştırılır.

Türkçesi: Şevkiye Çakır