Kırsal Bölgeleri Kalkınma Programının bir sonraki 7 yıllık döneme ait politikası, küçük çiftliklere, genç çiftçilere ve şimdiye kadar gözardı edilen sebze ve meyve yetiştiriciliği, hayvan bakıcılığı gibi sektörlere destek olmak amacıyla önemli bir viraj yaptı. İlk defa, tahrip edilen sulama sistemine yeniden dikkat çevriliyor.

Bulgaristan için ilk Avrupa Birliği 7 yıllık Ortak Tarım Politikası (2007-2013) döneminde Avrupa sübvansiyonlardan genelde büyük çiftlik sahipleri yararlanırken, paraların ülkemizde çoğunlukta olan küçük üreticilerine ve son zamanlarda göz ardı edilen Bulgaristan için geleneksel meyve, sebze ve hayvan yetiştiriciliğine yönlendirilmesi zamanı geldi çattı.Avrupa sübvansiyonların arkada bıraktığımız ilk dönemde ciddi dengesizlikler yaşandı. Avrupa sübvansiyonların neredeyse yüzde 80’ni tarım üreticilerinin ancak yüzde 4 oranının eline geçti, yani Avrupa ölçeklerine göre bile inanılmaz büyüklükteki tahıl ekili arazi sahiplerinin eline. Bu adım, bundan çok önce başlayan sebze, meyve, süt ve et ürünleri üretimindeki düşüşü daha da derinleştirdi.

Bulgaristan’ın bir zamanlar bu ürünlerin büyük bir üreticisi ve ihracatçısı olduğu günler çok geride kaldı. Şimdi iç pazarımız dünyadanın neredeyse her köşesinden gelen tarım ürünleriyle dolup taşıyor, bazen bu ürünler çok düşük kaliteli. Sebze ve meyvelerin yüzde 80’ni dışardan gelirken etin ise yüzde 90’nı yurtdışından Bulgaristan’a giriş yapıyor. Hatta işleme sanayimiz bile neredeyse yüzde 25 oranında yerli ürün ile çalışıyor. Kırsal Bölgeleri Kalkınma Programı Politikası, bu söz konusu ciddi dengesizliği ortadan kaldırmayı amaçlarken daha fazla kaynağı sebze, meyve üretimi ve hayvan yetiştiriciliği alanına yönlendiriyor. Yeter ki, geç olmasın.

Programın diğer önceliklerinden biri de, küçük çiftliklere destek çıkmak. Onlar için özel bir alt program hazırlanmıştır ki, söz konusu küçük çiftlikler biribirileriyle rekabet edecek, bu eskiden olduğu gibi dev şirketlerle değil. Küçük aile çiftlikler, gerekli yatırımlardan yüzde 10 daha yüksek finansman alacaklar.

Bir sonraki önceliğe gelecek olursak – 40 yaş altındaki genç çiftçileri destekleme programı. Bu yolda ilerlemeyi düşünenler için ilk aşamada ilk yardım öngörülüyor. Miktarı henüz daha belirlenmemiştir. Avrupa genelinde son derece ilerlemiş yaşta olan çiftçilerin yerine, yeni genç neslin gelmesi, tüm Avrupa Birliği için ciddi bir problemdir. Bu konu, gıda güvenlik konusuyla çok yakın ilişki içersindedir.

Bulgaristan tarımın gelişmesi için kanayan sorun da yok edilen, imha edilen sulama sistemidir. Yeni Kırsal Bölgeleri Kalkınma Programı Politikasında ilk defa bu konuya dikkat çevriliyor. Bu alanda para miktar konusu henüz netlik kazanmış değildir. Çünkü Kırsal Bölgeleri Kalkınma Programının odağında olan sektörler- sebze ve meyve üretimi, sulama sistemsiz düşünülemez. Hele hele Güney Avrupa genelinde iklim değişikliğin ve hava sıcaklığın artığı bir zamanda.
Tarım Bakanı Dimitır Grekov, Kırsal Bölgeleri Kalkınma Programının tanıtımı sırasında önemli bir önceliğe daha vurguladı.
“Avrupa’da kaliteli gıda talebi artıyor. Söz konusu gıdalar biyolojik yöntemle üretiliyorsa, bu adım daha fazla gelir sağlayacaktır. Bundan dolayı yeni program döneminde biyolojik bitkicilik, arıcılık ve hayvancılık mali destek görecektir. Oysa organik tarım üretimi için Bulgaristan’daki şartlar son derece muhteşem. Şimdiye kadar bu söz konusu üreticilere bir tek sağlam bir devlet omuzu eksikti.

Burada hatırlatmada yarar var. Bulgaristan’da çalışma durumunda olan hüfusun yüzde 25 oranı tarımla uğraşıyor. Tarım bakanının sözlerine göre, Kırsal Bölgeleri Kalkınma Programın amacı, yeni iş yerlerinin açılması, kırsal bölgelerin boşalmasının önlenmesi, ki şimdilik bu konu tehlikeli boyutlara ulaşmıştır. Asıl soru da, 7 yıllık program dönemi için 2 milyarın üzerindeki avro miktarı bu söz konusu hedefleri gerçekleştirmek için yeterli midir? Herşeye rağmen bu adımlar doğru yönde atılan adımlardır.

Çeviri : Şevkiye Çakır