16 Nisan tarihinde  ilk Bulgar Anayasası olan Tırnovo  Anayasasının  kabulünün 135.yıldönümünü kutluyoruz. Büyük Güçler’in  1878 yılında imzaladıkları  Berlin Anlaşması gereğince Rus-Türk savaşından sonra Bulgar toprakları bir kaç parçaya bölünmüştür. Kuzey  Bulgaristan ve Sofya eyaleti  Bulgaristan Prensliğine dahil edilir. Stara planina dağının  /Balkan’ın/ Güneyindeki topraklar  hala  Sultan’ın  iktidarında  olan  özerk  Doğu Rumeli’dir. Resmi  adı  Bulgar Prensliğin Anayasası ile  Bulgar parlamento  demokrasisinin temeli atılmıştır. Anayasa,  vatandaşların kamu tarafından onaylanan temel haklarını ve özgürlüklerini doğrulamaktadır. Tırnovo  Anayasası Berlin Anlaşmasının esas istemine  uymaktadır -  Bulgaristan  monarşi olacak ve  halkın yönetime katılımı  Halk meclisi  aracılığı ile uygulanacak.

Bulgar anayasasının hazırlanmasını  Tırnovo şehrinde  10 Şubat 1879 tarihinde  oluşturulan  Kurucu  Meclis üstleniyor. İlk milletvekilleri özgürlük savaşlarına katılanlar, aralarında Batı Avrupa’da önde gelen üniversite mezunları  olan kişiler olmuş.

‘Özgürlük  Tırnovo  Anayasasının  en yüksek değeri ve temel çizgisidir. Ve böylece bu özgürlük,  zamanın sınavından geçip   Bulgar  entel düşüncesinin başarıyla aldığı  imtihan oluyor. ‘ Bunu  Veliko Tırnovo  şehrinde  Kurucu Meclis   binasında  jübile dolayısıyla  düzenlenen bilim konferansı  katılımcıları önünde konuşma yapan Halk Meclisi  Başkanı  Mihail Mikov söyledi:

‘ 229 aydın Bulgar bir araya gelip  birkaç ay çerçevesinde  özgür Bulgaristan’ın temellerini atan bir davayı  sonuna kadar getiriyorlar. Bu insanlar  beş eyaletten gelir – Varna, Ruse, Tırnovo, Sofya, Vidin. Bulgaristan’ın modern Avrupa  devletlerinin haritasında  kendi yolunu arayan zamanında  toplanıyorlar. Berlin Kongresinin acısı ve Bulgar sorununun çözüm bulunmayışı bu insanların önünde  bir seçenek sunar: Prenslik mi  kursunlar  yoksa  Bulgar toprakların bütünleşmesini mi arasınlar? Suya düşen oturumlar olur, tartışmalar olur. 2.Aleksandır- kurtarıcı  İmparator bu 229 Bulgar’a devletini  kendi görüşlerine göre en iyi kurmaları  için  tam bir özgürlük sağlar. İnsanlar Tırnovo Anayasasını hatırlıyor  ve biliyor. Bunlar  bize günümüzde de özgürlük sağlayan  nasihat. İfade özgürlüğü, miting , oturum ve protesto özgürlüğü. Bulgaristan’da yaşayan herkes için kişisel özgürlük, ‘Apaçıktır  bizim Kurucu meclisimiz, bizim dedelerimiz  ileri görüşlüymüş’ dedi  konuşmasında Halk Meclisi Başkanı  Mihail Mikov .

Tırnovo Anayasası 6  Aralık1947  tarihine kadar yürürlüktedir. Ondan sonra çağdaş Bulgaristan’ın daha üç temel  Anayasa kabul edilmiştir :  1947 -1971 yıllar arasında totaliter rejim sırasında iki Anayasa  ve  1991 yılında  değişikliklerden sonra  Bulgaristan Cumhuriyeti Anayasası kabul edilmiştir.

Türkçesi: M.Baharova