Bulgaristan’daki sağlık sistemindeki kaynak eksikliği, doktor ile hastalar arasında durmadan gerginlik yaratıyor. Ama bu, sağlık sisteminde çalışanların kariyer imkanlarını da çok olumsuz etkiliyor. Düşük ücretler, daha hemşire, rehabilitasyoncu, ebe ve laboratuvarcılar gibi genç sağlık çalışanlarının diğer AB üye ülkelerine akın etmesine neden oluyor.

Bu kadroların ülkemizde aldığı eğitim ve hazırlık çok iyidir, bu yüzden sağlık çalışanlarımız dünyanın her yerinde çok değerli. Bulgaristan Sağlık Hizmetleri Uzmanları Derneği Başkanı Prof. Stanka Markova’ya göre eğitim görenlerin sayısı artsa da sağlık çalışanları gerekenden daha az olacak. Gençler, mezun olduktan hemen sonra ülkemizden ayrılıyor. Bulgar hemşireleri, AB, Kanada, ABD, Libya, Cezayir, Katar, Bahreyn ve Güney Afrika’da çalışıyor. Tıp alanında hemşire için eğitim gören gençler, yurtdışında çalışacağını bildiği için çok yabancı dil okuyor. Bulgaristan’da hemşireler, kalifiye seviyesine göre 450 (225 avro) ile 600 (300) leva arasında ücret alıyor. Bir de hemşireler için kariyer imkanları çok az. Yıllarca çalıştıktan sonra bir hemşire, ancak kıdemli veya baş hemşire olabiliyor. Aile hekimleri ile çalışan hemşireler ise genellikle sekreter rolünü oynuyor. Almanya’da ise hemşirelerin kariyeri için yedi profesyonel aşama vardır. Yeni kalifiye kurslarından geçiliyor ve daha üst bir aşamaya geçiliyor. Demokratik değişikliklerin başında ülkemizde 55 bin hemşire kayıtlıydı. Şimdi onların sayısı 25 binin altında. 30 yaş altında olan genç hemşireler, bu sayının ancak yüzde 4’ü civarında. Sağlık sitemindeki kötü reformlar da bunda rol oynadı.

Prof. Stanka Markova şunları açıkladı: “Her hükümet, her yeni bakan, sözde reformlar yapıyordu ve çoğunlukla hemşire personelini işten çıkarıyordu. Onların bir kısmı, ye emekliliğe ayrıldı, ya da başka bir yerde çalışmaya gitti. Birçok hemşire düşük ücret yüzünden yeni sektörlere geçti. Sağlık sisteminde çalışan hemşirelerin ortalama yaşı 49. Şu an çalışmakta olan hemşirelerin 3 bin 600’ü emekliliğe ayrılmak üzere. Bazıları eğer sağlıklıysa 70 yaşına kadar da çalışıyor. Çünkü emekliliğe ayrıldıktan sonra emeklilik maaşları o kadar düşük ki eğer çalışmazsa hayatta kalamazlar.”

Ülkemizdeki hemşirelerin yüzde 65’i üzerinde devlet hastanesi ve özel klinikte, yani iki yerde çalışıyor. Daha zor pozisyonlarda ve özel hasanelerde hemşireler daha büyük ücret alıyor.

Prof. Stanka Markova şunları da söyledi: “Yine de İngiltere’de bir cerrahi yoğun bakım hemşiresi, 4 bin, hatta 5 bin pound alıyor. Yaşlılar bakım evinde ülretler tabii daha düşük – yaklaşık bin 200 avro.”

Prof. Stanka Markova’ya göre ülkemizde tıp personeli eksikliği en çok başkent ve diğer büyük şehirlerdeki hastanelerde hissediliyor. Hemşirelerin ortalama yaşının daha yüksek olduğu belediye hastanelerinde ve daha küçük yerleşim yerlerindeki hastanelerde bu kadro eksikliği daha az hissediliyor.

Çeviri: Rayna İvanova