Panagürişte şehrinde Uyanış Devri’nden kalma dört eski ev, 2007-2013 dönemi için “Bölgesel Gelişim” operasyonel programı çerçevesinde kaynaklarla bir restorasyondan sonra eski pırıltısına kavuştu. “Panagürişte – Özgürlüğün Başkenti” adını taşıyan proje, Bulgarların Osmanlı Egemenliği’nden Kurtuluş Mücadelesi’nin doruk noktası olan Nisan Ayaklanması’na bizleri döndürüyor. Bu dört evinden biriyle, daha doğrusu Tutev’in eviyle 20 Nisan 1876 yılında olup biten tarihi bir olay ilgilidir.

“Buradan Pavel Bobekov, Panayot Volov, Georgi Benkovski ve Zahari Stoyanov’un başında bulunduğu Panagürişte devrimci komitesi, bugüne kadar korunan bu kapıdan çıktı ve Panagürişte halkına ayaklanmanın ilan edildiğini bildirdi”, diye anlatıyor Panagürişte Tarih Müzesi Başkanı İrina Boteva.

Evin sahibi İvan Tutev de devrimci eylemlerine katılmıştır. Bu eve yakın zengin tüccar olan ve Özgürlük Havarisi Vasil Levski’nin yanında kaldığı İvan Lekov’un evi de bulunuyor. Bu bina, eşsiz duvar resimleriyle ünlüdür. Dudekov’un evinde ise ayaklanmanın bastırılmasında onlarca kadın, çocuk ve yaşlı saklanmıştır. Şehrin ateşe verilmesinde mucize sonucu 20 yaşındaki öğretmen Rayna Popgeorgieva’nın evi de korunmuştur. Hemşerileri tarafından Rayna Knyaginya adlandırılan genç kız, kurtuluş mücadelesinin “Özgürlük veya Ölüm” sözlerini ve bir aslan içeren bayrağını işlemiştir. Bayrağın kutsandığı gün Rayna Knyaginya, Benkovski’nin atlılarıyla beraber şehirden geçiyor.”

Proje kapsamında daha neler yapıldı? Bununla ilgili ayrıntıları proje yöneticisi Velko Sapunciev anlatıyor: “Panagürişte’deki Tarih Müzesi’nin temel tamiratı ve restorasyonu daha yapılacak. Orada ziyaretçiler için bilgi merkezi vardır.”

Rayna Knyaginya’nın evi /solda/, evinin avlusundaki heykeli /sağda/

Proje çerçevesinde turistik yerlerin altyapısı da yenilenecek. Şehrin dört girişinde bilgi tabelaları konulmuştur. Bunlar, konukları Turistik Bilgi Merkezi’ne ve başlıca görülmeye değer yerlere yönlendiriyor. Panagürişte Belediye Başkanı Nikola Belişki’ye göre proje devam edecek ve böylece şehir turistler için daha da celbedici olacak.

“Ben ve ekibim, son iki yılda burada 100 milyon leva değerinde projelerin hayata geçirilmesiyle övünebiliriz. Bunlardan 80 milyon levası, “Çevre”, “Bölgesel Gelişim”, “İdare Kapasitesi” ve saire operasyonel programlarındandır. Kamu-özel ortaklığı şeklinde 30 milyon leva değerinde projelerimiz var. Biz her zaman her şeyi Panagürişte’nin havasını ve geleneklerini koruma fikriyle yapmışız” dedi şehrin belediye başkanı Nikola Belişki.

Çeviri: Rayna İvanova