Bulgar enerji sektöründe, daha doğrusu elektrik üretimi ve elektrik dağıtımında bu günlerde yüksek gerilim var. Bütün ülke enerji sisteminde patlak verecek bir gerginlik göze çarpıyor. Bulgaristan Avrupa’da kişi başına en çok elektrik üreten ülkelerin başında geliyor. Bu aslında iç tüketim ihtiyaçlarını da geçiyor ve ihracata olanak veriyor. Balkan ülkelerine elektrik ihracatı mümkün oluyor. Ancak Ulusal Elektrik Kurumu borçları, yani en büyük elektrik santrallerinin sahibi olan devlet kurumunun borçları 1.5 milyar avro gibi muazzam bir rakama ulaşıyor. Firma o kadar zor bir durumda ki, bu yıl üreticilerden aldığı elektriğin sadece %53’ünü ödeyebildi.

Ekonomi ve Enerji Bakanlığının resmi haberine göre, Ulusal Elektrik Kurumunun en çok ülkedeki iki Amerikan santrali AES ve Contour Global’a borcu var. İlk kuruma 145 milyon avro, ikinci santrale de borcu 114 milyon avroya ulaştı.

Bulgaristan’da elektrikle sorunlar dünden, bugünden değil.

5, 10 yıldan beri problemler birbirini izliyor. GERB partisinin iktidardan düşmesinin ana sebebi de, geçen yıl Şubat ayında yüksek elektrik faturlarına karşı halkın başlattığı eylemler oldu. Daha sonra iktidara gelen BSP başkanlığındaki sol koalisyon elektrik fiyatlarının daha adil ve dürüst olacağına söz vermişti. Bu koalisyon içindeki aşırı popülist politika sonucu elektrik fiyatları donduruldu. Hükümetin son günlerinde bu yıl 1 Temmuz tarihinde elektrik fiyatı %3 gibi çok cuzi bir zamma tabi tutuldu. Uzmanlar, bu yanlış politika sayesinde Elektrik Kurumunun bir yılda 500 milyon avro zarara uğratıldığını tespit etti.

Gerçekdışı ucuz fiyatlar balonu ve elektrik üreticilerinin dev zararları bir anda patlayacaktı. Bu afetin görünürde olduğu söylenebilir. Enerji dallarından resmi kişiler elektrik dağıtımında geçici kesintilerden bahsetmeye başladılar ve sektörün sağlamlaştırılması için acil önlemler görüşmeye başladılar.

Bu hafta ortasında Prof. Georgi Bliznaşkı başkanlığındaki geçici hükümet özel bir enerji kurulu oluşturdu. Elektrik üreticisi ve tüccarı, devlet kurumları, tüketici dernekleri, uzman ve sendika temsilcilerinden oluşan bu kurulun daimi bir danışma konseyi olarak görev alması bekleniyor.

Bakanlar Kuruluna bağlı bu danışma kurulu, analiz ve önerileriyle önemli bir konumda olacak. Bu kurulun başkan görevine Ekonomi politikasından sorumlu başbakan yardımcısı Ekaterina Zaharieva getirildi. Elektrik fiyatlarının olası zammı kurulun ilk gündem maddesini oluşturacak. Bir Eylül’den itibaren firma ve kamu kurumlarında elektrik fiyatları %16 arttırılacak. Bulgar Enerji Holdinginde de kadro değişiklikleri yapılıyor. Ekonomi ve Enerji Bakanı Vasil Ştonov enerji piyasasını düzenlemekle yükümlü Devlet Enerji ve Su Düzenleme Komisyonu Başkanın istifasını istedi ve kabul etti.

Yapı ve kadro değişiklikleri enerji sektöründeki krizi çözemez. Başbakan Georgi Bliznaşki elektrik fiyatının kademeli olarak , toplumun kabul edebileceği düzeyde yükselmesinden yana tavır sergiledi. Devlet Enerji ve Su Düzenleme Komisyonu Ekim ayında elektiğin zamlanmasını planlıyor. Ne kadar yükselecek fiyatlar henüz belli değil.  Ekim ayında Bulgaristan’da erken seçimler de olacak. Ardından yeni vaadler ve programlarla dolu yeni bir hükümetin geleceği de unutulmamlı.

Türkçesi. Sevda Dükkancı