Dünyada yapılan değişik klasmanlar ekonominin yapısı, dünya çapında aldığı konum ve dahil edilen her bir firma hakkında önemli bilgi taşıması bu klasmanları enteresan ve çok önemli kılıyor. Bulgar iş sektörü hakkında iki önemli klasman yayınlandı bu günlerde. Birincisi – Orta ve Doğu Avrupa’da Deliotte tarafından gelir açısından en büyük 500 şirketi sıraladı. İkincisi ise milli çapta Bulgaristan Sanayi ve Ticaret Odası tarafından hazırlandı ve 100 Bulgar şirketini sıraladı. BTSO bu klasmanı 16.kez  hazırlıyor ve 5 gösterge açısından 100 Bulgar firmasını sıralıyor. 

Deloitte şirketinin Avrupa klasmanına 7 Bulgar şirketi dahil edildi, bu sayı 18 Orta ve Doğu Avrupa ülkesinde gözetlenen firmaların %1,4’ünü oluşturuyor. Klasmanda en ön pozisyonlarda Lukoyl Neftohim şirketi yer alıyor. Firmanın sahibi Rus enerji dev şirketi Lukoil ve petrol işleme ve petrol ürünleri ticareti ile uğraşmaktadır. Bu şirket Bulgaristan standartlarına göre oldukça büyük ve milli gazete tarafından ülkede birinci yere sıralanmıştır. Ancak Deloitte, 2013 yılına ait 4 milyar Avro ile şirketi 27. yeri aldı. ‘Himimport’ 3,1 milyar Avro ile 40. yerde. 61. yeri Alman yatırımcıların sahibi olduğu metalürji işletmesi ‘Aurubis’, şirketin geliri 2,3 milyar Avro. Klasmanda yer alan bütün şirketlerin geliri 712 milyar Avro. Bulgar şirketlerinin yarısından fazlası top 500 listesinin ilk 100 şirketi arasında yer alamsı gurur kaynağıdır.

Deloitte yıllık raporunda 2014 yılına ait ilk üç aylık dönemde durgunluğun gerçek düşüşe yol açtığı sonuca varıyor. Top 500 listesi Orta Avrupa’nın tüm ülkelerinde ekonomik ve iş ortamında aşama aşama kötüleşme gözleniyor ve önümüzdeki aylarda en büyük şirketlerin finansal perspektiflerinde oldukça karamsar bir tablo çiziyor.

Bulgaristan Sanayi ve Ticaret Odasının hazırladığı liste daha farklı. Bulgar şirketlerinin karşılaştıkları gerçek  sorunlara ışık tutuyor. Bulgaristan Sanayi ve Ticaret Odasının anketine, 2013 yılına ait GSYİH’nın % 82,05’ini oluşturan 6 bin 230 şirket katılıyor. Firmaların %77’si küçük, sadece %16’sı büyük. Bu gerçek ülkemizde şirketlerin çoğunun aile firması olduğunu gösteriyor. Bütün siyasi istikrarsızlığa ve siyasi anlaşmazlıklara rağmen şirketlerin gelirlerinde iki kat artış kaydetti. Ve 2013 yılı 2012 yılına kıyasla 360 milyon Avro gelir kaydetti. Listede yer alan şirketlerin çoğunun ismi bilinmiyor, ama sektörlerindeki önemli konuma sahiptir.

Çeviri: Müjgan Baharova