Bu hafta Meclis’te en çok sandalye alan GERB partisi ve Meclis barajını aşan diğer 7 siyasi oluşum arasında istişare görüşmeleri yürütülüyor. Pazartesi günü BSP ile yapılan müzakereler, beklendiği üzere koalisyon anlaşması yapılmadan sona erdi. GERB, görüşmelere başlamadan önce Avrupa’da sağ ve sol arasında kurulan koalisyonlar modelinde ülkemizde de sosyalistlerle geniş koalisyonun oluşturulmasının milletvekili sayısındaki büyük farktan dolayı mümkün olmadığını önceden belirtmişti, fakat görüşmelerin ardından GERB’in belirlediği öncelikli hedeflerle ilgili görüş ayrılıklarının görüşbirliği sağlanana konuların iki kat üzerinde olduğu anlaşıldı. Durum böyle olunca hükümetin kurulması ile ilgili soru işaretleri defalarca arttı.

NBU Üniversitesinin “Politoloji” bölümü öğretim üyelerinden doç. Antoniy Gılıbov, radyomuza verdiği demeçte şu tahminde bulundu:

“Bence kurulacak iktidarla ilgili en iyi varyant, açıkça belirlenmiş bir program kapsamında çalışacak ve görev süresinin de belli olacağı bir program hükümetidir. Bu hükümet GERB’in yetkisi ile ve Halk Meclisi’nin açık desteği ile kurulmalı. Ancak bu formülle, hemen yeni seçimlerin düzenlenmesi riski atlatılacak ve aynı zamanda önümüzdeki aylarda ülke vatandaşlarının refah düzeyini tehdit eden ağır sorunlara cevap verilecek. Maalesef GERB, görüşmeleri belirli kararlara Meclis’te daimi desteğin sağlanması amacı ile değil, hükümet kurmak amacı ile yürütüyor. Herşeyden önce bütçenin güncel hale getirilmesi ve bu güncellemenin sağlanması için gerekli devlet borcunun tutarı söz konusudur, KTB bankası ile ilgili net tavrın belirlenmesi ve bankacılık sistemi için mevcut büyük riskin etkisizleştirilmesi ve 30 Kasım tarihine kadar Meclis’e sunulması gereken yeni bütçenin hazırlanması söz konusudur. Belli bir gündemimiz var ve görüşmeler bu gündem kapsamında yürütülmeliydi. Oysa bunun yerine temas noktaları konusunda, 6 ay ile 6 yıl arasında zaman alabilecek reformlar konusunda geniş ön istişareler yürütülüyor. Bu ilk hafta daha çok görüş alış-verişinde bulunmakla geçecek gibime geliyor. Oysa bu görüşler, seçim kampanyası sırasında açıkça belirtilmiş olsaydı, doğrudan anlaşmanın sağlanmasına geçilebilirdi” diye konuştu doçent Gılıbov.

Aynen doçent Antoniy Gılıbov olduğu gibi, “İvan Haciyski” Sosyal Değerler ve Yapılar Enstitüsü Başkanı prof. Petır-Emil Mitev de doğal kabinenin GERB, Reformcu Blok ve Vatansever Cephesi’nin katıldıkları bir kabine olacağı düşüncesini paylaşıyor.

“ABV de katılabilir, bu da ihtimaller arasındadır, diyor prof. Mitev. Çünkü GERB lideri Boyko Borisov ve ABV Başkanı Georgi Pırvanov arasındaki ilişkiler, Borisov’un BSP eski lideri Stanişev’le olan ilişkilerinden farklıdır. Ayrıca yeni partinin yandaşları bu türden bir işbirliğine sıcak bakacak” diyor prof. Petır-Emil Mitev ve erken seçimlerin de kuvvetle muhtemel olduğunu da ekliyor. Sözlerine göre sayılan konularda olduğu gibi sağlık hizmetleri konusunda da anlaşmanın sağlanması  gerekiyor. “Borisov, sağlık reformundan kaçınıyordu, çünkü bu reform popüler olmayan önlemlerle ilgilidir. Ancak şimdi artık bu reformdan kaçması mümkün değil” diyor prof. Mitev.

İstişare görüşmelerinin startından bir gün önce DPS lideri Lütvi Mestan, Hak ve Özgürlükler Hareketi’nin iktidarda yer almayacağını, fakat GERB tarafından kurulacak tek partili bir azınlık hükümetini destekleyeceğini açıkladı. Mestan, yönetime aşırı milliyetçi formasyonların girmesi halinde ülke istikrarının zedelenmesi tehlikesinin ortada olduğu yolunda uyarırken bunun yılın sonuna kadar yeni seçimlerin yapılmasından bile daha kötü ihtimal olduğunu öne sürdü.

Bu konuda prof. Mitev şu yorumda bulundu:

“Bu aslında yeni bir şey değil, Mestan aynı şeyi seçimlerden önce de söylemişti. DPS ortak olmak istiyor ve GERB DPS’ye bağımlı olacak. Bu durum Boyko Borisov’un ayrı ayrı yerlerdeki bulunan DPS’lilere ve onların ekonomik menfaatlerine dokunamayacağı anlamına geliyor”.

Bu arada doçent Gılıbov, DPS’nin istişareler başlamadan saatler önce sergilediği tutumun çok anlamlı olduğunun altını çizdi:

“İstişarelerin çok önemli, belirleyici bir safhasına giriliyor. Eğer müzakerelerin geometrisi değiştirilmezse ve önümüzdeki yılın bahar mevsimine kadar olmak üzere çok kısa bir gündem üzerine odaklanmazsa eğer bu durum genel anlaşmanın sağlanmasını tehlikeye sokabilir. Her iki tarafça belirtildiği üzere ne GERB, ne de DPS birçok sebepten dolayı ülkeyi birlikte yönetmek istemiyorlar. GERB seçmenlerine göre ilk koalisyon ortağı DPS olamaz. Oysa DPS’nin GERB’i ittiği alternatif, tek partili azınlık hükümeti dışında “Sansürsüz Bulgaristan” koalisyonu ile koordinasyon ve işbirliği arayışıdır. Bu yol, bir yandan aşırı milliyetçilikle alakalı gerginliği dindireceği için GERB açısından daha uygun görünse de diğer yandan GERB, Reformcu Blok ve Sansürsüz Bulgaristan arasında kurulabilecek bir iktidarı çok zor ikilemlerle karşı karşıya getiriyor” diyor doçent Antoniy Gılıbov.

Çeviri :Tanya Blagova