Avrupa Parlamentosu Enerji Komisyonu Başkanı Jerzy Buzek verdiği demeçte “Avrupa Birliği bugün “Güney Akım” doğalgaz projesine çok az ilgi gösteriyor” yorumunu yaptı. Katar’dan sıkıştırılmış doğalgaz (CNG) ithalatı, doğalgaz sevkiyatının çeşitlendirilmesi için imkanlardan bir tanesidir. Ukrayna Enformasyon Ajansı UNİAN, GERB partisinin (GERB, 5 Ekim’de Bulgaristan’da düzenlenen erken parlamento seçimlerinde en fazla oya sahip oldu) gerçek anlamda doğalgaz hayallerine son verebileceği tahmininde bulunuyor. Ukrayna Enformasyon Ajansı, çalışmaların dondurulduğunu ve iktidara, projeyi desteklese de Avrupa kurallarına göre kurulması şartını getiren bir partinin iktidara geldiğini yazıyor.

“Güney Akım” doğalgaz boru hattıyla, Avrupa adresli Rus doğalgaz tedarikinin çeşitlendirilmesi amaçlanıyor, ancak doğalgaz devi Rusya’nın ayakkabısında deyim yerindeyse “ taş” olan Ukrayna’ya uğramadan.

Bu etapta Avrupa Birliği ve Rusya Federasyonu, tutumundan taviz vermiyorlar, yani Moskova, doğlagaz boru hattının bir uluslararası proje olduğunu ve Avrupa standartlarına boyun eğimemesi gerektiğini savunuyor. Lakin Brüksel, Rus tarafının,AB enerji pazarının daha hızlı gelişimine yol açması hedeflen “Üçüncü Serbestleşme Paketi” kurallarından ayrı tutulması için başvuruda bulunmasını bekliyor. Amaç, Avrupa iç enerji pazarı, tüketicilere farklı doğalgaz ve enerji şirketleri arasında seçim hakkı sunmaktır. Ancak bu ne zaman ve nerede olacak henüz belli değil?

Azerbaycan ve Avrupa “muradına erdiler” – “Güney doğalgaz koridoru” projesi hayata geçiyor. Son derece iddiali olan “Nabucco” projesinin kısa varyantı olan bu söz konusu projenin 2019 yılında tamamlanması bekleniyor. “Güney doğalgaz koridoru”, Azerbaycan Şah Deniz doğalgaz tesislerinden başlayan TANAP-TAP doğalgaz sistemlerini çatısı altında topluyor. Doğalgaz, İtalya’nın güneyine ulaşmak için Gürcistan, Türkiye, Yuanistan ve Arnavutluk topraklarından geçecek. Burada ilk etapta söz konusu olan yılda 16 milyar metre küp doğalgazdır, ki bunların 6 milyarı Türkiye’ye, geri kalanı ise Avrupa’ya yöneliktir.

Doğalgazın çeşitlendirilmesi fikrini destekleyen Avrupa ve ABD son derece memnunlar, çünkü doğalgaz ithalatı pazarından Rusya’yı devredışı bıraktılar, ki doğalgaz ithalatı, Rusya’nın ekonomisinde başlıca yere sahip. Avrupa Komisyonu tarafından yayınlanan basın açıklamasında “Güney doğalgaz koridorunun” açılma kararı tam bir devrimdir. Koridor, geleceğe dönük olarak AB’nin doğalgaz ihtiyaçlarının yüzde 20 oranına kadar ihtiyaçlarını karşılayacaktır” deniyor.

İlk bakışta “Güney doğalgaz koridoru” Rusya’yı tehdit etmiyor, çünkü Azerbaycan doğalgaz tedariki, ancak 2019 yılının sonunda başlayacak ve Avrupa’nın doğalgaz ihtiyaçlarının ancak yüzde 20’sini karşılayacaktır. Fakat bu sadece ilk bakışta öyle görünüyor, çünkü doğalgaz tedariki yapan ülkelere Türkmenistan ve İran da katılabilir. Mesela İran, doğalgaz kaynakları açısından Rusya’dan sonra ikinci en zengin ülkedir.

Bunun dışında daha uzun bir vadede, burada demek istediğim, Avrupa’ya Rus doğalgazı sevkiyatının amaçlandığı “Güney Akım” projesinin dondurulması ve hedefinin Bulgaristan, Romanya, Macaristan ve Avusturya olduğu “Nabucco” projesi son derece gerçekçi görünüyor.

Bulgaristan açısından beklentiler muhteşem görünüyor – 2019 yılından sonra ısınmak için yeterince yakıtımız olacak (fakat fiyatlar ne olacak belli değil) ve yüzde yüz Rus doğalgazına bağlı olmayacağız. Burada sadece ısınmaktan bahsediyorum, çünkü bize yönelik göndermeler son derece ayan – ülkemiz ancak ve ancak bir turizm ülkesi olabilir. Yani Avrupa Birliğinin “villası” konumunda.

Çeviri: Şevkiye Çakır