Bulgaristan, girişimcilik şartları açısından dünyada 44. yere sıralanıyor. Kuzey komşumuz Romanya, bizden önce, arkamızdan ise Macaristan, İtalya, Hırvatistan ve Karadağ sıralanıyor. Bunu Dünya Girişimcilik Endeksi’nin 2014 yılına ilişkin verileri gösterdi. Dünya Girişimcilik Endeksi, Dünya Girişimcilik ve Gelişim Enstitüsü tarafından 14 kriter temelinde hazırlanmıştır ve dünya çapında 130 devlette “iş ekosistemlerini” değerlendiriyor. Ülkemizin en başarılı olduğu alanlar, girişimcilik kabiliyetleri, imkan duyusu, yenilikçi süreçleri.

Araştırmanın sonuçlarına göre teknolojilerin benimsenmesinde çaba sarf etmeliyiz. Uzmanlarımızın açıklamasına göre şu an daha çok IT uzmanları gibi kendini eğiten insanlara bel bağlıyoruz. İndustry Watch’un bir analizine göre ülkemizdeki girişimcilik ekosistemi, son beş yılda hızlı gelişiyor, ama yeni kurulan işler daha çok IT alanındadır. Araştırma, bu yılın yaz aylarında Bulgaristan İçin Amerika” vakfının siparişi üzerine yapılmıştır. Amaç, hibe şemalarıyla etkili bir şekilde desteklenmesi için ekosistemin kusurlarının bulunmasıdır. Araştırmanın başlıca sonuçları hangileridir? Bulgaristan Radyosu’na demeç veren İndustry Watch-Bılgaria’da yönetici Georgi Stoev, şunları söyledi: “Bulgar girişimcilerinin, finansmana yeterince iyi ulaşımı var. Yani iyi fikir ortadayken, para her zaman bulunur. Eksik olan şey, iyi rehberlik programları. Yani Bulgaristan’daki girişimcilik kültürü hala gelişmektedir. Maliye, yüksek teknolojileri endüstrisinde çabalar, Sofya’da coğrafi yoğunlaşmalar var. Yani Yambol’dan olan ve yeni ayakkabı tabanları tasarısı üreten bir girişimcinin ulaşımı daha zor olacak. Bu kişi ekosistemin gönlünde olup biten her şeyden daha uzak. Onun endüstrisi çevrelerde kalıyor.”

LaunchHub ve Eleven teşvik fonları, ülkemizde iyi tanınıyor, ama onlar da IT şirketlerine yatırımlar yapıyor. Risk sermayesi ise, geleneksel endüstrilere varmıyor. Girişimcilik eğitim programları, yenilik, yaratıcılık ve girişimcilik kültürüne değil, teknik kabiliyetler edinmeye yöneliktir. Georgi Stoev’e göre genç insanlar yeni şeyler denemeli, işi suya düşse de yeniliklere başvurmalıdır. Ülkemizdeki girişimcinin olumsuz imajı olduğu bir diğer sorundur. “Gençlere örnek olabilecek kahramanlarımız ve başarı hikayelerimiz yoktur. Olsaydı gençlerin ilhamı, umudu olacaktı ve genç insanlar girişimci olmakta bir anlam görecekti” diye düşünüyor Georgi Stoev ve sözlerine şöyle devam ediyor:

“Başlıca tavsiyemiz, çabaların girişimcilik kültürü kurulmasına yönlendirilmesidir. En küçüklerin eğitimiyle başlamalıyız, çünkü üniversitede bunun için artık geçtir. Çabalarımızın daha büyük kısmını okullara ve hatta anaokullarına yönlendirmeliyiz. Sadece yazılım endüstrilerini değil, diğer endüstrileri de teşvik etmeliyiz. Çabalarımızı Sofya dışına da, genç insanların yaşadığı diğer üniversite şehirlerine de yönlendirmeliyiz. Bu, doğru yönde bir adım olurdu.”

Junior Achievement Bılgaria, artık 17 yıl ülkemizde girişimcilik ruhunun teşviki için farklı eğitim ve iş kabiliyetleri pratik eylemleri, liderlik ve başarı stratejileri vasıtasıyla çalışan bir sivil toplum örgütüdür. Eğitim Bakan Yardımcısı Vanya Kastreva’ya göre okul öncesi ve okul eğitimi için yeni yasa tasarısı, öğrenciler arasındaki girişimciliğin gelişimini teşvik edecektir.

Çeviri:Rayna İvanova