Geçtiğimiz hafta Bulgaristan Halk Meclisi, ülkenin 2015 başlıca üç bütçesini, yani devlet, Ulusal Sağlık Kasası ve Ulusal Sigorta Enstitüsü bütçelerini ilk okumada kabul etti. Ülkenin üç temel mali planın kabul edilmesi ve bununla ilgili tartışmalar, her zaman ülke çapında büyük yankı yaratıyor. Haklı olarak da, çünkü söz konusu üç bütçe, GSYIH’nın yaklaşık yüzde 40’nı kontrol ediyor, oysa küçük ve yoksul Bulgaristan için bunlar büyük paralar. Burada söz konusu olan 16 milyar avrodur ve toplum için hayati önem taşıyan sistemler çerçevesinde gelirler ve harcamalar, sadece kamu finansmandan doğrudan bağlı olan insanların yaşam koşullarını değil, aynı zamanda da özel sektörün, çocukların, çalışanların ve işszilerin yaşam koşullarını etkiliyor. Çünkü bu, ülkenin en büyük mali kaynağıdır ve bu mali kaynak, iş çevrelerinin, sağlık, eğitim, adalet sektörelrinin ve güvenlik güçlerinin vs kalkınmasını belirlemiş oluyor.

İlk okumada kabul edilen üç bütçeden, ki Parlamento tarafından onaylanmadan ve yürürlüğe girmeden söz konusu bütçeler hafif değişikliğe tabii tutulacaktır, önümüzdeki yıl Bulgaristan vatandaşlarının büyük bir çoğunluğu için 2014 yılından pek farklı olmayacağı ortaya çıktı. Farklı sektörlerde reformların yürütülmesi ve durumun iyileşmesi için ek kaynaklar öngörülmüyor. Planlanan ekonomik büyümenin yüzde 1 oranın altına olunca, bu da çok doğaldır. Bu duruma bir de, önümüzdeki yıl birikecek yeni kamu borçları ekleyecek olursak ülkenin geleceği pek de parlak görünmüyor. Hele hele oldukça çok sayıda kamu idari çalışanın yüzde 10 oranındaki maaş kesintilerinden memnun olması beklenemez pek tabii ki. İktidardakiler “İmkanlarımız bu kadar, elimizde bu var, bunu paylaştırıyoruz” diye belirtiyorlar ve söz konusu bütçelerinin amacının herkesi çok derinden etkileyen yaklaşık iki yıllık siyasi krizin ardından iş çevrelerini ve toplumu istikrara taşımak ve yatıştırmak olduğunu açıklıyorlar. Muhalefet ve başta Sol Bulgar Sosyalist Partisinden belirli ekonomik çevre, buna karşılık olarak “Abartılı karamsarlık ve abartılı ihtiyatlı davranılıyor” görüşünü öne sürüyorlar.

Erken Parlamento seçimleri sonucu Ekim ayında iktidara gelen yeni yöneticiler, seçmenlerin güvenini sağlık, adalet, güvenlik ve enerji gibi sosyal açıdan probemli sektörlerde kökten reformlar vaatleriyle kazandılar. Eğer vaat edilen ve beklenen reformların bir para karşılığı varsa yıllık mali planlarda bu pek belli olmuyor ve alınan kararlar daha fazla ürkek ve kararsız görünüyor. Yeni koalisyon hükümetinin hala son derece istikrarsız olduğu, bir gerçektır ve karmaşık olan koalsiyon ilişkilerinde henüz yeterli tecrübeye sahip değildir. Bu açıdan ve gerekli reformların güçlü bir siyasi ve sosyal memnuniyetsizlikle karşılaşacağını göz önünde bulundurursak 2015  yılına ilişkin üç bütçeye da yansımış olan Başbakan Boyko Borisov kabinesinin ihtiyatlığı, haklı ve mantıklı görünüyor.

Çeviri: Şevkiye Çakır