Vatandaşların çoğu verasetle ilgili haklarını bilmiyorlar. Veraset işlemleri ile artık karşılaşmış olanlar ise hantal ve karmaşık olan prosedürlerin kafa karıştırdıklarını paylaşıyor, hatta adil olmadığını düşünenler de var. Deneklerin yarısı kadarı gerekirse avukata başvuracaklarını söylüyor. Toplumda yaygın olan esas veraset modeli, yasa ile düzenlenmektedir. Veraset belgesi ile miras alanların oranı ancak yüzde 12’de kalıyor, böyle bir belge düzenlemiş olanların oranı ise yüzde 5.

Pravatami.bg sitesinin ziyaretçisi olan 11 000 kişi arasında düzenlenen bir anketten ilginç sonuçlar alındı. Nabız yoklaması, genç hukuk uzmanları tarafından “Haklarım” projesi kapsamında düzenlendi. Genç uzmanların hedefi, ülke vatandaşlarının hukuk kültürünü artırmak, farklı hak ve yükümlülükleri anlaşılır bir dille anlatmaktır. Bundan iki yıl önce oluşturulan sitede geçen süre içinde 300 yazı çıktı, okuyucuların sayısı ise 3 binin üzerindedir. Alınan sonuçlar “Aile ve veraset” başlıklı bir rapor haline getirildi.

Vasilik, soydaşlarımız için tamamen bilinmeyen bir konu olmaktadır. Pravatami.bg sitesinin kurucularındanGeorgi Dırjanliev, bu durum aslında gayet norma, zira vasilik küçük bir grubu ilgilendiren özel bir konudur. Toplumun büyük bir bölümünü ilgilendiren babalık izni hakkının da pek bilinmediği dikkat çekiyor. Sorulan sorulara cevap veren erkeklerin yüzde 45’lik bölümü, çocuk sahibi olduklarında 15 günlük izin hakkının bulunduğundan bihaberdir. Velilik hakları konusunda babalar, annelere göre daha az bilgilidir. Bu arada kadınların yüzde 90’ı kadarı, yasal düzenlemelerle kendilerine tanınan hak , yükümlülük ve imkanları iyi biliyorlar.

Ülke vatandaşları evlilik ve boşanma ile ilgili haklarını iyi biliyorlar. Eşler arasındaki mülki münasebetlere ilişkin bilgi düzeyi de bir hayli yüksektir, araştırmaya göre. Bu arada evlilik anlaşması tabu olmaya devam ediyor. Ankete katılanların yüzde 70’lik bölümü evlilik anlaşması yapmadıklarını paylaşıyorlar. Bu durumu nasıl açıklayabiliriz? Cevabı Georgi Dırjanliev getiriyor:

“Çoğu insanlar evlenmeden once anlaşma yapılırsa bunun ailedeki heyecan ve tutkuyu bozacağını düşünüyorlar. Benim şahsi görüşüm ise bunun mülki ilişkilerin düzenlenmesi açısından ek bir opsiyon olduğu yönündedir. Evlilik anlaşması, noter tasdikli olunca eşler arasındaki münasebetler de yasada öngörüldüğü gibi değil, kendi takdirlerine göre düzenlenmiş olur. ”

Genç hukuk uzmanları tarafından ele alınan diğer bir konu  ise aile içi şiddet olmaktadır. Anketten alınan sonuçlar deneklerin yüzde 18’lik bölümünün  birden çok kere aile içi şiddet kurbanı olduklarını gösteriyor. Cevap verenlerin yüzde 17’sine göre yetkili kurumlara sinyal verilmesinde anlam olmadığı düşüncesinde olmaları daha endişe vericidir.

“İnsanlar kurumlara artık güvenmiyorlar ve güvenin tekrar oluşturulması gerekiyor. Şiddete uğramış olan bu kişiler büyük ihtimalle sinyal vermelerini ve nereye başvurmaları gerektiğini biliyorlar, ancak bunda bir anlam görmüyorlar. Çalışmamız gereken en önemli alan, insanların hukuk aracılığı ile adaletin sağlanabileceğine tekrar inanmalarını sağlamaktır” diye konuştu Georgi Dırjanliev.

Çeviri: Tanya Blagova